Χαρίτος Πάνος Στα τόσα χρόνια που διαμένω στην περιοχή, δεν θυμάμαι ποτέ άλλοτε τους Αμερικανούς διπλωμάτες να δυσκολεύονται να απαντήσουν, έστω και ανεπίσημα, για τα τεκταινόμενα και ειδικότερα για τα ζητούμενα της διπλωματίας τους.Το σίριαλ της αμερικανικής εμπλοκής στη Συρία εξακολουθεί. Η αλήθεια είναι πως η προσπάθεια για ερμηνεία των χειρισμών του Μπάρακ Ομπάμα δεν είναι ό,τι πιο εύκολο. Ξεκίνησε από ένα συμβολικό χτύπημα, εξελίχθηκε σε μυστική διπλωματία με τη Μόσχα, συνεχίστηκε με διμερείς επαφές για εξεύρεση ειρηνικής λύσης και τείνει να μετατραπεί σε διπλωματική νίκη του Βλαντιμίρ Πούτιν, υπό τις ευλογίες του Αμερικανού προέδρου.
«Η αλήθεια είναι πως, εφόσον ο Ομπάμα προχωρούσε έστω και στο προαναγγελθέν συμβολικό χτύπημα, στο οποίο προέτρεπαν μια σειρά από χώρες, θα αντιμετώπιζε έντονη κριτική -όπως συνέβη σε όλες τις προηγούμενες αμερικανικές επεμβάσεις ανά τον κόσμο- μόλις προέκυπταν οι πρώτες παράπλευρες απώλειες. Αυτό ήταν δεδομένο και ο Αμερικανός το γνώριζε. Το ότι θα του ασκούσαν κριτική ξένοι αναλυτές επειδή επεδίωξε την εξεύρεση ειρηνικής λύσης προσεγγίζοντας τη λογική μέσα από την προσέγγιση της Μόσχας, είναι πρωτοφανές» σχολίαζε Αμερικανός διπλωμάτης που συμπλήρωνε την παρέα για πρωινό καφέ στον κήπο του Αμέρικαν Κόλονι, στην Ιερουσαλήμ.
Στα τόσα χρόνια που διαμένω στην περιοχή, δεν θυμάμαι ποτέ άλλοτε τους Αμερικανούς διπλωμάτες να δυσκολεύονται να απαντήσουν, έστω και ανεπίσημα, για τα τεκταινόμενα και ειδικότερα για τα ζητούμενα της διπλωματίας τους. Η κριτική που ασκείται πλέον στον Ομπάμα δεν έχει να κάνει με το τι θα πράξει και πότε αυτό θα συμβεί, αλλά με το ότι εξέθεσε τον εαυτό του σε τέτοιο βαθμό που, αν δεν βγάλει σύντομα λαγό από το μανίκι, η κρίση στη Συρία τείνει να εξελιχθεί σε προσωπική κρίση για τον Αμερικανό πρόεδρο.
Ακόμη και οι παραδοσιακά επικριτικοί αναλυτές της πολιτικής του Ομπάμα, όταν προσεγγίζουν τους χειρισμούς τους στο θέμα της Συρίας, καταλήγουν στο ότι δεν μπορεί να μην υπάρχει κάτι πέρα από τα χημικά στην όλη διαπραγμάτευση με τη Ρωσία.
Κάποιοι ίσως να εκτιμήσουν το γεγονός πως η Ουάσιγκτον ανέβαλε τη στρατιωτική δράση, ωστόσο αυτό από μόνο του δεν αρκεί για να επανορθώσει τη ζημιά που προκαλείται στο προφίλ του Αμερικανού προέδρου από τη στάση και τις δηλώσεις του Βλαντιμίρ Πούτιν. Αν και οι φήμες λένε πως η Ουάσιγκτον ήταν εκείνη που προσέγγισε το Κρεμλίνο προτείνοντας ως διέξοδο τη συλλογή των χημικών όπλων του Άσαντ, είναι σαφές πως ο Ομπάμα άφησε πολύ χώρο στη Μόσχα, η οποία φρόντισε να τον εκμεταλλευτεί στο έπακρο, ώστε να επανεμφανιστεί στο διεθνές στερέωμα ως διαμορφωτής των εξελίξεων.
Ισραηλινοί αναλυτές σχολιάζουν πως, ασχέτως της έκβασης των πραγμάτων, ο Πούτιν έχει ήδη κερδίσει. Κερδίζει τις εντυπώσεις και επί της ουσίας δρομολογεί τις εξελίξεις. Στον επικοινωνιακό τομέα, η Ουάσιγκτον δείχνει να αυτοσχεδιάζει αναφορικά με την εμπλοκή της στην κρίση της Συρίας. Αυτοσχεδιάζουν ακολουθώντας τους αυτοσχεδιασμούς του προέδρου Ομπάμα στη διαχείριση ενός ζητήματος που η Αμερική θα έπρεπε να δρομολογεί τις εξελίξεις και όχι να φαίνεται χαμένη σε σκέψεις κι αναστολές. Τουλάχιστον έτσι θα επιθυμούσαν την Ουάσιγκτον μια σειρά από χώρες στη Μέση Ανατολή, που εκτιμούν ότι όσο επικίνδυνο θα ήταν ένα χτύπημα που θα άλλαζε ισορροπίες και δεδομένα του εμφυλίου στη Συρία, άλλο τόσο τόσο επικίνδυνη θα είναι η υπαναχώρηση από τις δημόσιες τοποθετήσεις του Αμερικανού προέδρου.
Η διαρροή που ήθελε Ουάσιγκτον και Μόσχα να συζητούν, πέρα από τα χημικά, ένα ακόμη ζήτημα που θα βοηθούσε στην αποκλιμάκωση των εντάσεων στη Συρία -ο λόγος για την αντικατάσταση του Άσαντ- παραμένει ανεπιβεβαίωτη. Η ενέργεια του Μπάρακ Ομπάμα να γράψει στον Ιρανό ομόλογό του, Χασάν Ρουχανί, σχετικά με το ζήτημα της Συρίας, ίσως και να επιβεβαιώνει μερικώς το ότι η Ουάσιγκτον επεδίωξε να έχει τη στήριξη και του Ιράν προς την κατεύθυνση αυτή. Η Τεχεράνη, πέραν του ότι επιβεβαίωσε την αλληλογραφία των προέδρων των δύο χωρών, επ' αυτού απέρριψε διαρροές περί συνάντησης των δύο αρχηγών στο περιθώριο της γενικής συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη. «Για την ώρα, δεν υπάρχει τέτοια πρόθεση», ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, κ. Τζαρίφ, επισημαίνοντας ωστόσο πως η αλληλογραφία των δύο προέδρων θα εξακολουθήσει όταν αυτό απαιτείται.
Το Ισραήλ δεν κρύβει τη δυσαρέσκειά του, τον προβληματισμό του και τις ενστάσεις του για τους χειρισμούς Ομπάμα. Το κλίμα αποτυπώνεται στα δημοσιεύματα του Τύπου και στις διαρροές που επιχειρούν συνεργάτες κυβερνητικών αξιωματούχων. Έτσι, σήμερα Κυριακή, ο Τζον Κέρι θα επισκεφθεί τον Μπενιαμίν Νετανιάχου για να τον ενημερώσει σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις και τους χειρισμούς των ΗΠΑ στο θέμα της Συρίας.
Η αίσθηση πάντως στην περιοχή είναι πως, εάν η κρίση της Συρίας μπορούσε να παρομοιαστεί με παρτίδα πόκερ, τότε ο Αμερικανός πρόεδρος θα πρέπει να ανοίξει τα χαρτιά του σύντομα. Τελειώνουν οι κάρτες, καθώς επίσης και ο χρόνος. Ίσως, τελικά, αν δεν κρύβει κάποιον άσο στο μανίκι, να εξαναγκαστεί στο στρατιωτικό χτύπημα που τόσο θέλησε να αποφύγει, ώστε να μετριάσει τις εντυπώσεις από την εικόνα ολικής επαναφοράς στο παγκόσμιο ηγετικό στερέωμα που επιδεικνύει ο Βλαντιμίρ Πούτιν.
