Η συμφωνία για την επανέναρξη των
διαπραγματεύσεων ανάμεσα στην Αίγυπτο και την Ελλάδα για την οριοθέτηση
της ΑΟΖ είναι χωρίς αμφιβολία μια σημαντική εξέλιξη.Βέβαια, συζητήσεις για την οριοθέτηση της ΑΟΖ ανάμεσα στις δύο
χώρες είχαν γίνει και παλαιότερα, επί κυβερνήσεως Κ. Καραμανλή. Τότε
όμως η αιγυπτιακή πλευρά είχε, από ένα σημείο και μετά, αρχίσει να
επιδεικνύει μια απροθυμία, για να το θέσω ευγενικά, προφανώς διότι
επηρεαζόταν από τις «υπόγειες διαδρομές» που διατηρούσε με την Τουρκία,
με αποτέλεσμα οι συνομιλίες εκείνες αρχικά να ατονήσουν και στη συνέχεια
να παγώσουν.
Ανεξάρτητα από την εξέλιξη, η απόφαση του τότε πρωθυπουργού Κ. Καραμανλή για τη διενέργεια διαπραγματεύσεων για την οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Αίγυπτο και την Αλβανία (αυτές μάλιστα είχαν ολοκληρωθεί) ήταν σοφή και διορατική.Σήμερα, μετά και τα γνωστά γεγονότα και τις εξελίξεις στην Αίγυπτο και στην ευρύτερη περιοχή, οι συγκυρίες έχουν αλλάξει και η επιρροή της Τουρκίας έχει μάλλον περιορισθεί, προς το παρόν τουλάχιστον. Ταυτόχρονα, η νέα αιγυπτιακή κυβέρνηση έχει ανάγκη και αναζητά διεθνή στήριξη και συμμαχίες, ιδιαίτερα μάλιστα αφού πέρα από τις ΗΠΑ είναι συνδεδεμένη και με την Ε.Ε. μέσω της πολιτικής της ευρω-μεσογειακής συνεργασίας, αλλά και επιθυμεί να διατηρήσει το προφίλ του σταθεροποιητικού παράγοντα στην περιοχή, το οποίο εδώ και χρόνια με επιμέλεια οικοδόμησε. Αυτή η συγκυρία δημιουργεί ευνοϊκό κλίμα για τις επικείμενες διαπραγματεύσεις.
Οπως είναι γνωστό, το θέμα της ΑΟΖ και όλες οι διαστάσεις του είναι ένα από τα κεντρικά θέματα της συζήτησης για την πορεία της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, για το οποίο έχουν αναπτυχθεί πολύ σοβαρές απόψεις και επιχειρήματα από διακεκριμένους επιστήμονες και αναλυτές, στις οποίες περικλείονται και αναφορές στο σημαντικό ζήτημα της νομολογίας των αρμόδιων διεθνών δικαστηρίων για το θέμα. Εχει, δε, βρεθεί στο επίκεντρο συζητήσεων για την εξωτερική πολιτική στη Βουλή των Ελλήνων, δημιουργώντας έτσι ένα θετικό προηγούμενο που φαίνεται ότι καθοδηγεί αποφάσεις και ενέργειες στον τομέα των εξωτερικών σχέσεων της χώρας.
Πέρα από τα γνωστά γεγονότα που έχουν συμβεί στη χώρα των Φαραώ και των Πτολεμαίων, σήμερα έχουν αξιολογηθεί καλύτερα ο ελληνικός ορυκτός πλούτος και οι δυνατότητες αξιοποίησής του. Ετσι γίνεται ξανά επίκαιρη μια κατάθεση της Αμερικανίδας πρώην υπουργού Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας τον Μάιο του 2012, σύμφωνα με την οποία οι εταιρείες που μπορούν να αξιοποιήσουν τον ορυκτό πλούτο επιθυμούν το μεγαλύτερο δυνατό βαθμό νομικής σταθερότητας.Για την κ. Κλίντον και τις αμερικανικές εταιρείες, αυτό σημαίνει κύρωση της Συνθήκης για το Δίκαιο της Θάλασσας από το αμερικανικό Κογκρέσο, κάτι που δυστυχώς δεν έγινε.
Για εμάς σημαίνει, κατ' αναλογία, ρύθμιση των ζητημάτων που αφορούν την οριοθέτηση της ΑΟΖ. Και ο κ. Βενιζέλος, ο οποίος -όπως είναι γνωστό- στην πρόσφατη επίσκεψή του ενεργοποίησε με τη γνωστή συμφωνία την επαναδιαπραγμάτευση για το θέμα της ΑΟΖ, δείχνει ότι λαμβάνει υπόψη τα ζητήματα αυτά.Υπάρχει βεβαίως και μια άλλη διάσταση στο θέμα. Και αυτή είναι η ευρωπαϊκή, ιδιαίτερα μετά τη γνωστή παλαιότερη τοποθέτηση του πρωθυπουργού κ. Σαμαρά για το θέμα της ευρωπαϊκής ΑΟΖ, πρόταση που είχε υιοθετηθεί ώς ένα βαθμό από το τότε Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Εχοντας την προεδρία της Ε.Ε. το επόμενο εξάμηνο, είναι λογικό και πρέπον η Ελλάδα να θελήσει να προωθήσει το θέμα αυτό, που πάντως βρίσκεται σε αρμονία με το ευρωπαϊκό δίκαιο και κεκτημένο, ιδιαίτερα μετά το προηγούμενο που δημιουργεί η υιοθέτηση της πολιτικής και των σχετικών διατάξεων για τον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Ουρανό. Η ελληνική θέση ενισχύεται όταν υπάρχουν σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις με χώρες που πέρα από τα γεωγραφικά κριτήρια είναι συνδεδεμένες και με την Ε.Ε., όπως η Αίγυπτος, μέσω της ευρω-μεσογειακής πολιτικής. Είναι σαφές ότι η οριοθέτηση της ευρωπαϊκής ΑΟΖ θα σημαίνει διαπραγματεύσεις με τις χώρες αυτές, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από το διεθνές δίκαιο.Η συγκυρία είναι ευνοϊκή. Εφ' όσον οι διαπραγματεύσεις γίνουν με σύστημα, προσοχή και συνέχεια, το αποτέλεσμα θα είναι επιτυχές, με θετικές συνέπειες για τη χώρα.
Ανεξάρτητα από την εξέλιξη, η απόφαση του τότε πρωθυπουργού Κ. Καραμανλή για τη διενέργεια διαπραγματεύσεων για την οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Αίγυπτο και την Αλβανία (αυτές μάλιστα είχαν ολοκληρωθεί) ήταν σοφή και διορατική.Σήμερα, μετά και τα γνωστά γεγονότα και τις εξελίξεις στην Αίγυπτο και στην ευρύτερη περιοχή, οι συγκυρίες έχουν αλλάξει και η επιρροή της Τουρκίας έχει μάλλον περιορισθεί, προς το παρόν τουλάχιστον. Ταυτόχρονα, η νέα αιγυπτιακή κυβέρνηση έχει ανάγκη και αναζητά διεθνή στήριξη και συμμαχίες, ιδιαίτερα μάλιστα αφού πέρα από τις ΗΠΑ είναι συνδεδεμένη και με την Ε.Ε. μέσω της πολιτικής της ευρω-μεσογειακής συνεργασίας, αλλά και επιθυμεί να διατηρήσει το προφίλ του σταθεροποιητικού παράγοντα στην περιοχή, το οποίο εδώ και χρόνια με επιμέλεια οικοδόμησε. Αυτή η συγκυρία δημιουργεί ευνοϊκό κλίμα για τις επικείμενες διαπραγματεύσεις.
Οπως είναι γνωστό, το θέμα της ΑΟΖ και όλες οι διαστάσεις του είναι ένα από τα κεντρικά θέματα της συζήτησης για την πορεία της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, για το οποίο έχουν αναπτυχθεί πολύ σοβαρές απόψεις και επιχειρήματα από διακεκριμένους επιστήμονες και αναλυτές, στις οποίες περικλείονται και αναφορές στο σημαντικό ζήτημα της νομολογίας των αρμόδιων διεθνών δικαστηρίων για το θέμα. Εχει, δε, βρεθεί στο επίκεντρο συζητήσεων για την εξωτερική πολιτική στη Βουλή των Ελλήνων, δημιουργώντας έτσι ένα θετικό προηγούμενο που φαίνεται ότι καθοδηγεί αποφάσεις και ενέργειες στον τομέα των εξωτερικών σχέσεων της χώρας.
Πέρα από τα γνωστά γεγονότα που έχουν συμβεί στη χώρα των Φαραώ και των Πτολεμαίων, σήμερα έχουν αξιολογηθεί καλύτερα ο ελληνικός ορυκτός πλούτος και οι δυνατότητες αξιοποίησής του. Ετσι γίνεται ξανά επίκαιρη μια κατάθεση της Αμερικανίδας πρώην υπουργού Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας τον Μάιο του 2012, σύμφωνα με την οποία οι εταιρείες που μπορούν να αξιοποιήσουν τον ορυκτό πλούτο επιθυμούν το μεγαλύτερο δυνατό βαθμό νομικής σταθερότητας.Για την κ. Κλίντον και τις αμερικανικές εταιρείες, αυτό σημαίνει κύρωση της Συνθήκης για το Δίκαιο της Θάλασσας από το αμερικανικό Κογκρέσο, κάτι που δυστυχώς δεν έγινε.
Για εμάς σημαίνει, κατ' αναλογία, ρύθμιση των ζητημάτων που αφορούν την οριοθέτηση της ΑΟΖ. Και ο κ. Βενιζέλος, ο οποίος -όπως είναι γνωστό- στην πρόσφατη επίσκεψή του ενεργοποίησε με τη γνωστή συμφωνία την επαναδιαπραγμάτευση για το θέμα της ΑΟΖ, δείχνει ότι λαμβάνει υπόψη τα ζητήματα αυτά.Υπάρχει βεβαίως και μια άλλη διάσταση στο θέμα. Και αυτή είναι η ευρωπαϊκή, ιδιαίτερα μετά τη γνωστή παλαιότερη τοποθέτηση του πρωθυπουργού κ. Σαμαρά για το θέμα της ευρωπαϊκής ΑΟΖ, πρόταση που είχε υιοθετηθεί ώς ένα βαθμό από το τότε Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Εχοντας την προεδρία της Ε.Ε. το επόμενο εξάμηνο, είναι λογικό και πρέπον η Ελλάδα να θελήσει να προωθήσει το θέμα αυτό, που πάντως βρίσκεται σε αρμονία με το ευρωπαϊκό δίκαιο και κεκτημένο, ιδιαίτερα μετά το προηγούμενο που δημιουργεί η υιοθέτηση της πολιτικής και των σχετικών διατάξεων για τον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Ουρανό. Η ελληνική θέση ενισχύεται όταν υπάρχουν σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις με χώρες που πέρα από τα γεωγραφικά κριτήρια είναι συνδεδεμένες και με την Ε.Ε., όπως η Αίγυπτος, μέσω της ευρω-μεσογειακής πολιτικής. Είναι σαφές ότι η οριοθέτηση της ευρωπαϊκής ΑΟΖ θα σημαίνει διαπραγματεύσεις με τις χώρες αυτές, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από το διεθνές δίκαιο.Η συγκυρία είναι ευνοϊκή. Εφ' όσον οι διαπραγματεύσεις γίνουν με σύστημα, προσοχή και συνέχεια, το αποτέλεσμα θα είναι επιτυχές, με θετικές συνέπειες για τη χώρα.
