Με την Ελλάδα να οδεύει (και κατ' ακρίβεια να
ακινητεί) επί κινουμένης άμμου, σε συνθήκες αδυσωπήτων χρεωκοπικών
ολισθήσεων (και συνεπώς αναπαραγομένων αδυναμιών) η Άγκυρα ελίσσεται κι
επιτείνει τις προφανείς στρατηγικές της:
1. Για δημιουργία προϋποθέσεων διεμβολισμού του ενεργειακού άξονα, που
τείνει να προκύψει από τις συνεννοήσεις μεταξύ των άμεσα ενδιαφερομένων
χωρών της Ανατολικής Μεσογείου. Με τις οποίες οι σχέσεις της είναι από
ψυχρές έως κι εχθρικές.
2. Για δυναμικότερη κατ' ακολουθία διείσδυση της ίδιας στο ανελισσόμενο
«παιχνίδι» ελέγχου και τελικά διαχειριστικής νομής των (αποδεδειγμένως
εκτεταμένων) υποθαλάσσιων αποθεμάτων φυσικού αερίου σε πρώτη φάση και
ενδεχομένως πετρελαίου σε δεύτερη.
3. Για μετατροπή της τουρκικής γεωγραφίας σε δυνάμει κομβικής σημασίας
μονοδρομική δίοδο, για τις ροές των υδρογονανθράκων και από τις
ευρασιατικές και από τις μεσογειακές πηγές προς τις (ενεργειακά
διψασμένες) δυτικές αγορές.
Υπό τα φως αυτών των διαλεκτικών επισημάνσεων δεν ήτο καθόλου τυχαία η
επίσκεψη Πούτιν στην Άγκυρα. Ούτε και περιστασιακή ασφαλώς η εξαγγελία
των προθέσεων για υποκατάστατο (παρακαμπτήριο κατ' ακρίβειαν) αγωγό για
τον εν πολλοίς ματαιωθέντα της γραμμής Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη. Ο μεν
Ρώσος πρόεδρος διεβίβασε καθόλα εκβιαστικό μήνυμα προς Δυσμάς. Και
ιδιαίτερα προς συγκεκριμένα ευρωπαϊκά κέντρα. Ο δε Τούρκος ομόλογος του,
«κλείνοντας το μάτι» προς τη Μόσχα, έθετε τα ίδια κέντρα μπροστά σε
ακόμη διλημματικότερες επιλογές. Με σαφή στρατηγικά χαρακτηριστικά.
Κι αυτό σε καθαυτό προσδιοριστική στιγμη. Την ώρα δηλαδή που η Ευρώπη
καλείται να διαμορφώσει αποφάσεις για την ιδέα δημιουργίας του λεγόμενου
αγωγού East Med. Που προόρισται (αν βεβαίως τελικά υλοποιηθεί) να
μεταφέρει τα Μεσογειακά πλεονάσματα φυσικού αερίου μέσω Κύπρου προς
Κρήτη. Και από εκεί μέσω Ιταλίας στους δυτικότερους προορισμούς.
Πλεονάσματα τόσο των Ισραηλινών, όσο και των Αιγυπτιακών και Κυπριακών
ενεργειακών πεδίων. Σχεδιασμός που προβληματίζει κυρίως λόγω του
υψηλότατου κόστους, αλλά και των τεχνικών δυσχερειών πραγματώσεως ενός
τέτοιου υποθαλάσσιου έργου. Οι οποίες σχετίζονται και με τις αποστάσεις
και με τις συνθήκες των περιοχών από τις οποίες θα περάσει. Το θαλάσσιο
βάθος δηλαδή και η ασφάλεια του εγχειρήματος.
Κι εδώ ακριβώς είναι που η Άγκυρα δραστηριοποιείται στο έπακρο, κινητοποιώντας δικές της φίλιες ομάδες πιέσεως. Λόμπι δηλαδή συμφερόντων τόσο στις ΗΠΑ -που εκδηλώνουν ζωτικότατο ενδιαφέρον- όσο και σ' ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Με προφανή στόχο: Την τελική εκτροπή των αγωγών προς την Τουρκία, μέσω Κύπρου (ή και Συρίας εφόσον η κατάσταση εκεί διαφοροποιηθεί) ως της ευκολότερης τεχνικά και κυρίως οικονομικότερης επιλογής. Επιπλέον δε της ασφαλέστερης, όπως διατείνονται οι επιστρατευόμενοι λομπίστες.
Γι' αυτό άλλωστε η Άγκυρα προβάλλει (με παρασκηνιακές επαφές) την περάτωση των δικών της υποθαλάσσιων υδραγωγών προς τα κατεχόμενα κυπριακά εδάφη, για μεταφορά νερού. Με χαμηλό κόστος εκτελέσεως (κάπου 350 εκατομμύρια ευρώ) και ταχύτατη διεκπεραίωση. Κάτι που: Αφενός μεν προβληματίζει τουλάχιστον το Ισραήλ. Αφετέρου δε ανησυχεί την Λευκωσία. Η οποία όμως, εφόσον το πολιτικό της πρόβλημα επελύετο, μάλλον δεν θα ήτο αρνητική ως προς ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Αντιθέτως, το Κάιρο δεν βλέπει με καλό μάτι αυτή την προοπτική. Παρόλο που δέχεται παρασκηνιακές υποδείξεις από Αμερικανικούς κύκλους, οι οποίοι κινούνται δραστήρια για προετοιμασία του εδάφους. Και δεν είναι μυστικό, ότι ο γνωστός (τέως ανώτερος διπλωμάτης στο Στέητ Ντηπάρτμεντ) Ματ Μπράιζα, παρεμβαίνει ευθέως.
Πρέπει δε -για μια σφαιρικότερη προσέγγιση των εξελίξεων- να λεχθεί το αυτονόητο: Ότι δηλαδή μοχλός προαγωγής της τουρκικής αυτής επιδιώξεως, είναι η προβολή «του φυσικού δικαιώματος των Τ/Κυπρίων για ισότιμο μερισμό των αποθεμάτων στην κυπριακή ΑΟΖ». Με το κατοχικό (ψευδοπολιτειακό) μόρφωμα ν' αποβαίνει στρατηγικό προγεφύρωμα και προκάλυψη επεμβατικών ενεργειών της Άγκυρας. Η οποία και ήδη δημιουργεί de facto κατάσταση εμπλοκής στις νότιες κυπριακές θαλάσσιες ζώνες. Θέλοντας να εκβιάσει de jure αποδοχή των νέων τετελεσμένων! Εάν όχι από την Ελλάδα και την Κύπρο, τουλάχιστον από τρίτες δυνάμεις.
Κάποιες από τις οποίες και ήδη κινούνται για διαμεσολάβηση! Με πρώτους τους Βρετανούς. Ο ρόλος (και δόλος) των οποίων είναι διαχρονικός και αδιαφοροποίητος. Κινούμενος πάνω στη γραμμή της γεωπολιτικής διαιρέσεως της Κύπρου.
Ό,τι λοιπόν αυτή τη στιγμή επιδιώκεται με αυτά τα παίγνια, στοχεύει σε απομείωση της Κυπριακής Δημοκρατίας όσον αφορά στην έννοια της κρατικής της κυριαρχίας και αντιθέτως την επίτευξη έστω και κατ' ανοχήν αποδοχή του κατοχικού μορφώματος, ως «φύσει εταίρου» της σύνολης κυπριακής επικράτειας. Οπόταν και ήδη ο Νταβούτογλου ζητά (και από την Αθήνα) συνδρομή σε πλαίσιο «συμβιβαστικής απεμπλοκής»! Με την έννοια: Η μεν ελληνική πλευρά να συναινέσει στην συμμετοχή των Τ/Κυπρίων σε ό,τι αφορά την νομή και διαχείριση των κοιτασμάτων. Η δε Τουρκία ν' αποσύρει τα σκάφη της από την κυπριακή ΑΟΖ. Και κατ' ακρίβειαν από την νότια εκδοχή της. Γιατί στις υπόλοιπες θαλάσσιες ζώνες (και ιδιαίτερα τις βόρειες και νοτιοδυτικές) η κατοχή μετρά τέσσερεις δεκαετίες!
Υπό υπό φως αυτών των δεδομένων (και με το σκεπτικό που αναπαράγουν) Αθήνα και Λευκωσία πρέπει να συνδιαχειρισθούν τα επόμενα βήματα και να σχεδιάσουν στρατηγικές που: Αφενός να υπερβούν παγιδεύσεις που η Άγκυρα ήδη απεργάζεται με την μορφή συμβιβαστικών (win-win) ιδεών. Και αφετέρου να ενισχύσουν την συνάφεια που αναπτύσσεται με άλλες φίλιες δυνάμεις στην περιοχή. Ως φύσει εταίρους για προαγωγή κοινών προοπτικών σ' αυτό το πεδίο των εξίσου κοινών συμφερόντων.