O Aπρίλης είναι ο μήνας ο σκληρός... Ετσι αρχίζει η «Ερημη Χώρα» του
Ελιοτ, με την Ευρώπη σήμερα, κλυδωνιζόμενη, να περιμένει τον σκληρό μήνα
Μάρτιο. Στα τέλη Φεβρουάριου δεν λήγει μόνον η προθεσμία για νέα
συμφωνία Αθήνας-δανειστών. Στον ίδιο χρονικό ορίζοντα αναμένεται να
έχει διαμορφωθεί ένα νέο τοπίο, μετά το τύπωμα χρήματος που θα έχει
εξαγγείλει ο Ντράγκι στα τέλη Ιανουαρίου, κυρίως αν θα γίνει με σχετική
ανοχή ή σε κλίμα μετωπικής αντιπαράθεσης με τη Γερμανία. Στα τέλη
Φεβρουαρίου, Γαλλία και Ιταλία θα πρέπει να έχουν αναθεωρήσει τους
προϋπολογισμούς του 2015, για να μην υποχρεωθεί ο αρμόδιος επίτροπος
Μοσκοβισί να κινήσει διαδικασία επιβολής προστίμων για παράβαση του
πλαφόν ελλειμμάτων 3% του δημοσιονομικού συμφώνου.Το ζητούμενο είναι η στάση της Γερμανίας, σε μια στιγμή που οι κινήσεις του επικεφαλής της ΕΚΤ, Μ. Ντράγκι, αλλά και οι οριακές δυνατότητες πρόσθετης λιτότητας στο Παρίσι και στη Ρώμη υπαγορεύουν συμβιβασμό. Τα μηνύματα από το Βερολίνο, και ειδικότερα από την Κολονία, όπου συνήλθε το Συνέδριο των Χριστιανοδημοκρατών, που επανεξέλεξε με ποσοστά εκλογών Υπαρκτού Σοσιαλισμού τη Μέρκελ, είναι ανησυχητικά. Η χώρα ζει μια ατμόσφαιρα νίκης και θριάμβου, με την πολιτική ελίτ να αλληλοσυγχαίρεται, τον Σόιμπλε να αποκαλεί τη Μέρκελ «θηλυκό Ναπολέοντα» και την καγκελάριο να σκέπτεται πλέον να διεκδικήσει και τέταρτη θητεία το 2017. Σε ένα κλίμα θριάμβου, ευτυχίας και αυτοεπιβράβευσης η Γερμανία ζει και ψυχολογικά σε ένα παράλληλο σύμπαν με την υπόλοιπη Ευρωζώνη αλλά και ολόκληρο τον κόσμο. Η δημοτικότητα της Μέρκελ είναι σε ευθεία αντίστιξη με την πλειοψηφική απομόνωση του Βερολίνου στην Ευρωζώνη αλλά και στην -με ευθύνη της καγκελαρίου- καταβύθιση της ειδικής σχέσης με τη Ρωσία. Σαν η γερμανική ελίτ και κοινωνία να έχουν γυρίσει την πλάτη τους στην Ευρώπη, στη Ρωσία και στον κόσμο, μια ατμόσφαιρα που θυμίζει το σαλόνι της πρώτης θέσης του Τιτανικού...
Ο θρίαμβος και η καθολική αποδοχή της Μέρκελ είναι η επιβράβευση μιας πολιτικής που αποσαθρώνει όλα τα μεταπολεμικά ευρωπαϊκά κεκτημένα της Γερμανίας και των εταίρων της: Την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση με την αναζήτηση μιας σύγκλισης Βορρά -Νότου μέσω μεταφοράς πόρων και ταυτόχρονα τη θωράκιση της ασφάλειας μέσα από μια ολόπλευρη συνεργασία με τη Ρωσία. Η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση ήταν και είναι βασική προϋπόθεση της ευημερίας και της κυριαρχίας της Γερμανίας, με το ευρώ να είναι η κορωνίδα: με την εγκατάλειψη των εθνικών νομισμάτων οι εταίροι της Γερμανίας εγκατέλειψαν και το τελευταίο όπλο που είχαν απέναντι στην ανταγωνιστικότητα της γερμανικής βιομηχανικής παραγωγής, τη δυνατότητα υποτίμησης των νομισμάτων τους. Ελίτ και κοινή γνώμη στη Γερμανία βιώνουν αναδρομικά την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, αλλά κυρίως τη δημιουργία του ευρώ ως επιλογές που επεβλήθησαν σε βάρος της εθνικής κυριαρχίας στη σκιά των συνεπειών της ήττας του 1945.
Στην καλύτερη των περιπτώσεων η άκαμπτη στάση του Βερολίνου θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως ένας τακτικιστικός μαξιμαλισμός πριν από μια κρίσιμη διαπραγμάτευση για περαιτέρω ενίσχυση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, που θα καθιστούσε μη αντιστρέψιμη επιλογή την απώλεια της εθνικής κυριαρχίας. Τώρα που η κρίση συνθλίβει Γαλλία και Ιταλία, ούτε αυτή η ερμηνεία δεν μπορεί να κρύψει τη σταθερή εθνική αναδίπλωση του Βερολίνου.
kapopoulos@pegasus.gr
