31 Ιανουαρίου 2014

Οι επιθυμίες και τα όρια μεταξύ Αθήνας-Μόσχας

http://www.newsbomb.gr/images/news/2014/01/29/samaraspoutin.jpg
Η χθεσινή συνάντηση Σαμαρά - Πούτιν δεν αναβαθμίζει εντυπωσιακά τις διμερείς σχέσεις, αλλά σίγουρα επιλύει ορισμένες αμοιβαίες παρεξηγήσεις. Επιβεβαιώνει, κυρίως, μια άτυπη αλλά παγιωμένη, επί δεκαετίες, διπλωματική παραδοχή στην Αθήνα, τη Μόσχα (και αλλού): Οι δύο κυβερνήσεις μπορούν να συνεργάζονται τόσο στενά όσο επιτρέπει η συμμετοχή της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ, και με τόση θέρμη όση δικαιολογείται από τα κοινά πολιτιστικά και θρησκευτικά στοιχεία.
Οι ελληνορωσικές συνεννοήσεις κορυφής δεν ήταν λίγες μετά το άνοιγμα του Κων. Καραμανλή προς τον Λ. Μπρέζνιεφ το 1979. Ακολούθησαν η επίσκεψη Τιχόνοφ στον Α. Παπανδρέου το 1982, το ταξίδι Μητσοτάκη - Σαμαρά στη Μόσχα το 1991 και η αρχική συμφωνία για το φυσικό αέριο (επί της κλονιζόμενης κυβέρνησης Μητσοτάκη) τον Ιούνιο του 1993. Σημαντικές ήταν οι κινήσεις Σημίτη (με στήριξη από τον Γερμανό καγκελάριο Γκ. Σρέντερ) για τον πετρελαιαγωγό Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολης το 1998 και για το φυσικό αέριο το 2001-2003, οι αγορές ρωσικών αμυντικών συστημάτων την ίδια περίοδο, καθώς και οι δύο επισκέψεις του Κ. Καραμανλή στη Μόσχα και του Β. Πούτιν στην Αθήνα το 2004-2007.

Οι επαφές Αθήνας - Μόσχας μοιάζουν με νόμισμα δύο όμοιες όψεις. Η πρώτη όψη δείχνει μια Ρωσία που σέβεται τις διπλωματικές και αμυντικές επιλογές της χώρας μας και που, ταυτόχρονα (καθώς δεν ζούμε σε διεθνή κοινότητα «αγγέλων»), αξιοποιεί το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι από τους αδύναμους κρίκους του ΝΑΤΟ και με μια φιλικά διακείμενη κοινή γνώμη. Παρά τα αντιθέτως θρυλούμενα, η Ρωσία ούτε επιθυμεί μεγάλο οικονομικό ρίσκο στην Ελλάδα ούτε διακινδυνεύει τις σχέσεις της με το Βερολίνο και με όλη την ευρωζώνη για μια διαφορετική πολιτική έναντι της Αθήνας. Αν επί Ψυχρού Πολέμου ίσχυε η Συμφωνία της Γιάλτας για επιρροή στην Ελλάδα κατά 90% της Δύσης και κατά 10% της Ρωσίας, στη σύγχρονη εποχή τα ποσοστά είναι αυτονόητα.

Η δεύτερη (όμοια) όψη του νομίσματος δείχνει τους περισσότερους Ελληνες πολιτικούς να πλησιάζουν να ζεσταθούν στο τζάκι της Μόσχας, αλλά προσέχοντας να μην καούν. Ο κ. Σημίτης αυτοπεριορίστηκε, υποχωρώντας στο θέμα των S-300. Και ο κ. Καραμανλής μόχθησε για τον πετρελαιαγωγό, που ποτέ δεν ενοχλούσε ιδιαίτερα την Ουάσινγκτον, αλλά σεβάστηκε τη νουθεσία των ΗΠΑ ότι, αντίθετα, στο φυσικό αέριο δεν πρέπει να υπάρχει εξάρτηση από μία (ρωσική) πηγή.
Αλέξανδρος Τάρκας