«Δάκτυλος» ΗΠΑ και Ισραήλ στις αποφάσεις;

Το 2016 το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία κλείνει ένα κύκλο 24 χρόνων. Λίγο πριν την τελική ευθεία όμως ένας δανός δικαστής αποκαλύπτει αμερικανοισραηλινές πιέσεις στις δικαστικές αποφάσεις.Για τους μεν είναι οπαδός θεωριών συνομωσίας, για τους δε τολμηρός πληροφοριοδότης (whistleblower). Ο λόγος για το δανό δικαστή στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία ( ICTY) Φρέντερικ Χάρχοφ.
Σε ιδιωτική επιστολή του που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της Δανίας ΒΤ κατηγορεί τον αμερικανικής καταγωγής πρόεδρο του δικαστηρίου Θίοντορ Μίρον ότι το φθινόπωρο 2012 άλλαξε τη συνήθη διαδικασία καταδίκης κατηγορουμένων για συνέργεια σε εγκλήματα πολέμου. Επισημαίνει επίσης ότι η αθώωση αρκετών σέρβων και κροατών αξιωματικών ήταν αποτέλεσμα πιέσεων της αμερικανικής και ισραηλινής κυβέρνησης. Ο δανός δικαστής ωστόσο δεν παραθέτει αποδεικτικά στοιχεία. Παραπέμπει όμως στην αθώωση κροατών στρατηγών και πολιτικών το 2012 (ανάμεσα στους οποίους και ο πρώην στρατηγός Άντε Γκοτοβίνα), αλλά και του σέρβου στρατηγού Μομτσίλο Πέρισιτς τον Φεβρουάριο του 2013.

Ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο ολλανδικό Πανεπιστήμιο Λάιντεν, Ντοβ Τζέικομπς, δηλώνει σχετικά: «Υπήρξαν πράγματα αθωώσεις. Νομίζω όμως ότι σχετίζονται περισσότερο με τα αποδεικτικά στοιχεία παρά με μια γενικότερη αλλαγή των αποφάσεων». Κατά την άποψή του στο Διεθνές Δικαστήριο για τα Εγκλήματα Πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία υπάρχουν οπαδοί των θεωριών του Χάρχοφ: «Πολλοί είναι δυσαρεστημένοι από τις νεότερες αποφάσεις του δικαστηρίου και ορισμένοι συμμερίζονται τις απόψεις των περί έξωθεν πιέσεων».

Πάντα υπήρχε πολιτική επιρροή

Ο δανός δικαστής Φ. Χάρχοφ ασκεί δημόσια κριτική στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβίας

Κατά την άποψη του Ντοβ Τζέικομπς δεν υπάρχουν ενδείξεις για πιέσεις από την πλευρά των ΗΠΑ ή του Ισραήλ. Πιστεύει ωστόσο ότι πολιτική επιρροή υπήρχε πάντα και δεν είναι πρόσφατο φαινόμενο. Και αναφέρει ως παράδειγμα «την πίεση που ασκήθηκε έτσι ώστε να μην ασχοληθεί το διεθνές δικαστήριο με τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ το 1999 αν και από τεχνικής άποψης βρίσκονταν στη δικαιοδοσία του». Ο καθηγητής όμως δεν γνωρίζει ποιος ακριβώς άσκησε πίεση. «Γενικά όμως τα διεθνή δικαστήρια θα πρέπει να λάβουν υπόψη στις αποφάσεις τους και τα πολιτικά συμφραζόμενα», τονίζει ο Ντοβ Τζέικομπς.

Η πρώην επικεφαλής εισαγγελέας Λουίζ Αρμπούρ είχε δημιούργησε μια ομάδα εργασίας, με στόχο την ενδεχόμενη σύσταση κατηγορητηρίου σχετικά με τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ στην πρώην Γιουγκοσλαβία. Ένα χρόνο αργότερα όμως η διάδοχός της Κάρλα ντελ Πόντε ανακοίνωσε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ότι η ομάδα εργασίας δεν έχει στη διάθεσή της στοιχεία που να οδηγούν σε έρευνες κατά των αξιωματικών του ΝΑΤΟ.

Δεν είναι διαθέσιμος ο Φ. Χάρχοφ

Αίτηση εξαίρεσης του Φ. Χάρζοφ κατέθεσε με επιτυχία ο κατηγορούμενος Σέρβος B. Σέσελι

Μετά την δημοσίευση της επιστολής Χάρχοφ, ο οποίος ασκούσε δικαστικά καθήκοντα στη δίκη κατά του αρχηγού του Σερβικού Ριζοσπαστικού Κόμματος Βόισλαβ Σέσελι, ο κατηγορούμενος υπέβαλε αίτηση εξαίρεσης του δικαστού. Αίτηση, η οποία έγινε αποδεκτή.Σε ερώτημα της DW η εκπρόσωπος του Διεθνούς Δικαστηρίου Μαγκνταλένα Σπαλίνσκα επιβεβαίωσε ότι με την αποδοχή της αίτησης σταματά η συνεργασία του εν λόγω δικαστή με το δικαστήριο, τονίζοντας ότι ο Φρέντερικ Χάρχοφ είχε προσκληθεί να κληθεί να δικάσει μια και μοναδική δίκη. Σε όλα τα υπόλοιπα ερωτήματα σχετικά με τις επιπτώσεις της επιστολής η εκπρόσωπος τύπου απάντησε «ουδέν σχόλιο», προσθέτοντας μάλιστα ότι ο κ. Χάρχοφ δεν είναι διαθέσιμος για συνεντεύξεις.

Helle Jeppesen / Στέφανος Γεωργακόπουλος
Υπεύθ. σύνταξης: Ειρήνη Αναστασοπούλου