Της ΜανταλέναΣ Πίου και του Βαγγέλη ΔεμίρηNέα εμπόδια θέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ολοκλήρωση της πώλησης του ΔΕΣΦΑ στην αζέρικη Socar, ζητώντας ως προαπαιτούμενο την υπογραφή διακυβερνητικής συμφωνίας μεταξύ Ε.Ε. και Αζερμπαϊτζάν (!), αναφέρουν έγκυρες πηγές. Πρόκειται για εξέλιξη που προκαλεί έντονο προβληματισμό τόσο στην ελληνική όσο και στην αζέρικη πλευρά, καθώς, πέραν όλων των άλλων, μεταθέτει για άγνωστο χρόνο την ολοκλήρωση της πώλησης του ΔΕΣΦΑ και την είσπραξη των 400 εκατ. ευρώ για το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων.
Σε συνάντηση που είχαν χθες στις Βρυξέλλες οι εκπρόσωποι του μετόχων, ΤΑΙΠΕΔ και ΕΛΠΕ , της Socar και της ΡΑΕ με τους επικεφαλής της DG Energy (Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Κομισιόν) ζητήθηκε πέραν όλων των άλλων διαδικασιών και η διακυβερνητική συμφωνία Ε.Ε.- Αζερμπαϊτζάν, η οποία θα πρέπει να εγκριθεί τόσο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσο και από τη Βουλή του Αζερμπαϊτζάν. Η συμφωνία θα δεσμεύει το Αζερμπαϊτζάν ότι σέβεται και δέχεται να εφαρμόσει το «τρίτο ενεργειακό πακέτο» της Ε.Ε., δηλαδή την οδηγία (και νόμο του ελληνικού κράτους από το 2011) για τον πλήρη διαχωρισμό της διανομής από την παραγωγή ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου.
Πρόκειται για την πρώτη φορά που ζητείται τέτοιου τύπου συμφωνία προκειμένου να ολοκληρωθεί η εξαγορά εταιρείας, όμως τα στελέχη της DG Energy υποστήριξαν ότι η διαδικασία είναι επιβεβλημένη στο πλαίσιο του ειδικού όρου που περιλαμβάνει το τρίτο ενεργειακό πακέτο για τις περιπτώσεις εξαγοράς ενεργειακών υποδομών από εταιρείες τρίτων χωρών.Ο όρος για τις τρίτες χώρες, που κατά πολλούς παρατηρητές σχεδιάστηκε για την Gazprom, εφαρμόζεται για πρώτη φορά σε ευρωπαϊκό επίπεδο στην περίπτωση της πώλησης του ΔΕΣΦA, της εταιρείας που διαχειρίζεται τους αγωγούς αερίου στη Socar.
Οι όλες οι διαδικασίες που προβλέπει είναι εξαιρετικά πολύπλοκες και χρονοβόρες και σε συνδυασμό με την ελληνική γραφειοκρατία καθιστούν την ολοκλήρωση της πώλησης μία εξαιρετικά δύσκολη άσκηση, άγνωστο πότε θα καταλήξει... Ο διαγωνισμός για την πώληση του ΔΕΣΦΑ έχει ολοκληρωθεί από το καλοκαίρι, ήδη έχουν περάσει περίπου 6 μήνες και το τέλος της διαδικασίας στην καλύτερη περίπτωση προβλέπεται για το δεύτερο εξάμηνο του 2014, αν μέχρι τότε δεν έχει αποθαρρυνθεί η Socar.Και μόνον οι ευρωεκλογές τον Μάιο και η αλλαγή των ηγετικών στελεχών της Ε.Ε. (Επιτρόπων κ.λπ.) αρκούν για να προδιαγράψουν το νέο «χρονοδιάγραμμα». Εν τω μεταξύ η τρόικα πιέζει για τις καθυστερήσεις στα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις...
Ε.Ε. κατά Gazprom
Στον «αέρα» βρίσκεται η κατασκευή και λειτουργία του αγωγού Southstream μετά τις σοβαρές ενστάσεις που διατυπώνει η Κομισιόν για τη δεσπόζουσα θέση που κατέχει η Gazprom, παρότι σύμφωνα με δήλωση του Επιτρόπου Αλμούνια ο ρωσικός όμιλος δεσμεύτηκε να παρουσιάσει τις προτάσεις του για τα θέματα αντιτράστ που διερευνά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
O γενικός διευθυντής Ενέργειας Κλάους Ντίτερ Μπόρχαρντ αποκάλυψε ότι οι διμερείς συμφωνίες που έχει συνάψει η Ρωσία με ορισμένες χώρες-μέλη της Ε.Ε. (Ελλάδα, Αυστρία, Βουλγαρία, Κροατία, Ουγγαρία και Σλοβενία) αλλά και τη Σερβία για την κατασκευή του αγωγού παραβιάζουν την κοινοτική νομοθεσία και θα πρέπει να τύχουν επαναδιαπραγμάτευσης. Ο κοινοτικός αξιωματούχος υποστήριξε ότι η Επιτροπή εξέτασε αυτές τις συμφωνίες και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αντιτίθενται στην κοινοτική νομοθεσία. «Για τους λόγους αυτούς εξηγήσαμε σε αυτά τα κράτη ότι θα πρέπει να σέβονται είτε τη Συνθήκη της Ε.Ε. είτε την Κοινότητα Ενέργειας και να ζητήσουν την
επαναδιαπραγμάτευση των όρων ώστε να είναι συμβατοί με την κοινοτική νομοθεσία», τόνισε.
Ο Κ. Μπόρχαρντ σημείωσε ακόμη ότι με επιστολή του προς τον υπουργό Ενέργειας της Ρωσίας Αλεξάντερ Νόβακ ο επίτροπος ενέργειας Γκίντερ Ετινγκερ έχει ζητήσει τη «θετική» αντίδραση της Μόσχας για επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας. «Οι διακυβερνητικές αυτές συμφωνίες δεν θα αποτελέσουν τη βάση για την κατασκευή ή τη λειτουργία του αγωγού South Stream», είπε ο αξιωματούχος της Επιτροπής και τόνισε ότι «εάν τα ενδιαφερόμενα κράτη-μέλη δεν δεχτούν, η Επιτροπή διαθέτει τους τρόπους προκειμένου να τα μεταπείσει».
Διευκρίνισε ακόμη ότι θα πρέπει να διασφαλίζονται τρεις βασικοί όροι. Πρώτον, να υπάρχει σεβασμός της αρχής του διαχωρισμού μεταξύ παραγωγής και διανομής και να μην υπάρχει αποκλειστικός έλεγχος της παραγωγής και διανομής φυσικού αερίου από την εταιρεία Gazprom. Δεύτερον, θα πρέπει να διασφαλίζεται η πρόσβαση χωρίς διακρίσεις τρίτων μερών στον αγωγό και να μην έχει η Gazprom τον μονοπώλιο της μεταφοράς. Τρίτον, θα πρέπει να υπάρχει σαφής τιμολογιακή δομή.
Παράλληλα, ο Κ. Μπόρχαρντ ανέφερε ότι οι εργασίες για την προσαρμογή των κανόνων της συμφωνίας στα ευρωπαϊκά πρότυπα θα είναι χρονοβόρες και αναμένεται να διαρκέσουν περίπου δύο χρόνια.Στο θέμα αναφέρθηκε και η Μαρλέν Χόλζνερ, εκπρόσωπος του αρμόδιου για την ενέργεια επιτρόπου Γκ. Ετινγκερ, η οποία τόνισε ότι τα ενδιαφερόμενα κράτη-μέλη είναι ενήμερα για τις θέσεις της Επιτροπής από φέτος τον Αύγουστο, όταν αποφασίστηκε να θέσει το θέμα η Κομισιόν στη Ρωσία και οι χώρες να έρθουν σε επαφή με τις ρωσικές αρχές, προκειμένου να αρχίσει η επαναδιαπραγμάτευση των όρων.Εξέφρασε την ετοιμότητα της Επιτροπής να συνδράμει όλες τις πλευρές προκειμένου να υπάρξουν «νομικές εγγυήσεις», ώστε οι νέες συμφωνίες να είναι συμβατές προς το κοινοτικό δίκαιο. Η Μ. Χόλζνερ προειδοποίησε ότι αν η Μόσχα αρνηθεί να συνεργαστεί, τότε η Επιτροπή θα συστήσει στα κράτη-μέλη να μην εφαρμόσουν τις σημερινές συμφωνίες, ενώ αν δεν το πράξουν, τότε η Επιτροπή δεν θα διστάσει να ξεκινήσει διαδικασίες προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εναντίον τους. Αναφερόμενη στη σημασία των «νομικών εγγυήσεων» η εκπρόσωπος της Επιτροπής σημείωσε ότι η κατασκευή του έργου βασίζεται σε δάνεια που θα χορηγήσουν τράπεζες, οι οποίες απαιτούν νομικές διαβεβαιώσεις για να παράσχουν χρηματοδότηση.
Καταδίκη ΔΕΗ για τον λιγνίτη
Tην καταδίκη της ΔEH στην υπόθεση του λιγνίτη που εκδικάζει το Eυρωπαϊκό Δικαστήριο ζήτησε ο γενικός εισαγγελέας Melchior Wathelet. Πρόκειται για την παλαιά υπόθεση, από το 2008 που αφορά στο άνοιγμα της αγοράς λιγνίτη, για την οποία το Eυρωδικαστήριο σε απόφασή του τον Σεπτέμβριο του 2012 είχε απαλλάξει τη ΔEH. H Kομισιόν, όμως, προσέφυγε εκ νέου στο Eυρωπαϊκό Δικαστήριο, ζητώντας να αναιρεθεί η προηγούμενη απόφαση. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι προτάσεις του γενικού εισαγγελέα δεν δεσμεύουν το Δικαστήριο.
