Το νόημα του «New Deal» μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ!

Οι ύστατες διπλωματικές διευθετήσεις Ελλάδας - ΗΠΑ, αφενός με την πρωταγωνιστική παρουσία του υπουργού Οικονομικών Τζ. Λιου και αφετέρου με τον ορισμό συνάντησης του Α. Σαμαρά με τον υπουργό Εξωτερικών Τζ. Κέρι, πείθουν ότι η επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Ουάσινγκτον θα έχει, πραγματικά, βαρύνουσα σημασία.Οι συνομιλίες Ομπάμα - Σαμαρά αποτελούν το πρώτο ορόσημο ουσιαστικής επανεκκίνησης των ελληνοαμερικανικών σχέσεων από τον Απρίλιο του 1996, όταν οι Μπιλ Κλίντον και Κώστας Σημίτης είχαν εξετάσει (μετά τα Ιμια) τις ισορροπίες με την Τουρκία, το Κυπριακό και τον νέο χάρτη των Βαλκανίων. Ολες οι επόμενες συναντήσεις Ελλήνων πρωθυπουργών με τους Τζορτζ Μπους και Μπαράκ Ομπάμα είχαν πραγματοποιηθεί σε ομαλότατες συνθήκες και με σύμπτωση απόψεων εφ’ όλης της ύλης.


Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα απουσίαζε από την ατζέντα των ΗΠΑ (με εξαίρεση τρεις «χειρουργικές» παρεμβάσεις τους για τις εξελίξεις στην ευρωζώνη), ενώ η (εσφαλμένη) αισιοδοξία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την Τουρκία και την Αραβική Ανοιξη καθιστούσε περιττές τις επαφές με την Αθήνα. Τώρα, που η ευρύτερη περιοχή φλέγεται, η Ελλάδα αποτελεί (παρά τα προβλήματά της) νησίδα σταθερότητας και στήριγμα των συμφερόντων της Δύσης στη ΝΑ Μεσόγειο.

Στο πλαίσιο αυτό, η παρουσία Σαμαρά στην Ουάσινγκτον είναι δυνατόν να αναδειχθεί ως η αφετηρία μιας νέας περιόδου. Βέβαια, το διπλωματικό παρασκήνιο ήδη δείχνει ότι οι ΗΠΑ ούτε θα «χαρίσουν» τίποτα ούτε η αναβάθμιση της Αθήνας θα στρέφεται κατά τρίτων (Τουρκία) ούτε θα σημαίνει εύκολους χειρισμούς σε μείζονα θέματα (Κυπριακό, ΠΓΔΜ) ούτε θα επιλύει τις διαφορές για τους ενεργειακούς πόρους της θαλάσσιας περιοχής μας. Η αναβάθμιση θα εξαρτηθεί από την ευελιξία της ίδιας της κυβέρνησης (ο κ. Σαμαράς, και σε αυτόν τον τομέα, είναι μόνος χωρίς ελπίδα συνδρομής από τον υπουργό του επί των Εξωτερικών ή άλλα προβεβλημένα στελέχη) να εξασφαλίσει τον νέο ρόλο της Ελλάδας στη ΝΑ Μεσόγειο, αποκρούοντας τις ταυτόχρονες εισηγήσεις στελεχών του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τη Μεγαλόνησο και τα Σκόπια.

Ως τα τέλη Σεπτεμβρίου τα πρώτα βήματα του «new deal» Ελλάδας - ΗΠΑ θα γίνουν στον οικονομικό τομέα. Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, οι ανακοινώσεις μετά το Οβάλ Γραφείο δεν θα αφορούν κάποιο «πακέτο βοήθειας» (όπως επί Ψυχρού Πολέμου) ή μία παρέμβαση προς την Ε.Ε. (παρακάμπτοντας τα εκκρεμή θέματα ΗΠΑ - Ευρώπης) ή ένα «ειδικό ταμείο» (στο πρότυπο του αμφίβολου μνημονίου με την αναπτυξιακή KfW της Γερμανίας). Η αμερικανική πρόταση αφορά την καθιέρωση ενός σχήματος «διαρκούς διαλόγου» για την οικονομία με επικεφαλής εκπροσώπους των κυβερνήσεων, αλλά και με έντονη παρουσία του ιδιωτικού τομέα. Σκοπός του σχήματος θα είναι η οικονομική σταθερότητα, η ανάπτυξη, η άρση των εμποδίων για επενδύσεις και (ίσως το κυριότερο) η ανάμειξη μεγάλων εταιριών των ΗΠΑ στην έρευνα και ανάπτυξη, στην ενέργεια και στις μεγάλες υποδομές.

Ενδεχομένως απουσιάζει, από το σχήμα «διαρκούς διαλόγου», ο άμεσος εντυπωσιασμός, αλλά σίγουρα υπάρχει ουσία. Και μάλιστα, χωρίς άμεσα ανταλλάγματα που απαιτούν ορισμένοι εταίροι στην Ε.Ε.
 Αλέξανδρος Τάρκας