Του Γιάννου Χαραλαμπίδη
- Πώς η λύση στο Κυπριακό επηρεάζει τις σχέσεις Τουρκίας - Ισραήλ
- Εκατό ελληνικά και ισραηλινά μαχητικά και τάνκερ
έλαβαν μέρος σε αεροναυτικές ασκήσεις με αντίπαλο τους S-300 και τα
πυρηνικά του Ιράν
- Η ΑΠΟΚΑΘΗΛΩΣΗ του Ατατούρκ και ο παν-ισλαμισμός του Ερντογάν
Το ζήτημα της ενέργειας δεν περιλαμβάνει μόνο τη διάσταση του φυσικού αερίου, που βρίσκεται εντός της οικονομικής αποκλειστικής ζώνης της Κύπρου και του Ισραήλ, αλλά και τα θέματα της πυρηνικής ενέργειας και του νερού. Συνεπώς, η Κύπρος, όπως και η λύση του προβλήματός της, επηρεάζει και επηρεάζεται εκ των πραγμάτων από τη νέα των πραγμάτων γεωπολιτική τάξη, η οποία διαμορφώνεται στην περιοχή μας, λαμβανομένων υπόψη:
1. Των δραματικών καταστάσεων που συμβαίνουν στη Συρία και την Αίγυπτο.
2. Του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.
3. Της τουρκικής πολιτικής στην περιοχή και της σχέσης της όχι μόνο με την Κύπρο, αλλά με το Ισραήλ, τον αραβικό κόσμο και κυρίως με τις ΗΠΑ.
Ο καθρέφτης της Ε.Ε. και του ΟΗΕ
Αυτές είναι μερικές βασικές παράμετροι που μπορούν να καθορίσουν τις εξελίξεις και να διαμορφώσουν τη νέα στρατηγική των εμπλεκομένων μερών και της Κύπρου. Ειδικότερα δε, μας ενδιαφέρει η τουρκική πολιτική, και το πατερναλιστικό μοντέλο που θέλει να υιοθετήσει για να καταστεί αδιαμφισβήτητη περιφερειακή δύναμη, παίρνοντας τα σκήπτρα από το Ισραήλ, καθώς και για να υπερισχύσει στον χώρο του Ισλάμ.
Είναι ενδεικτικά του κλίματος που επικρατεί τα εξής:
Α. Όταν πριν από δύο χρόνια ο Ερντογάν επισκέφθηκε την Αίγυπτο, ακόμη και οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι του ανατραπέντος Προέδρου Μόρσι αμφισβήτησαν την κυριαρχία της Τουρκίας στον μουσουλμανικό κόσμο διότι την ήθελαν για τη δική τους πατρίδα. Ειδικότερη έμφαση επί τούτου ήθελαν να δώσουν μετά την κατάληψη της εξουσίας, η οποία διακόπηκε στις 3 Ιουλίου από τον στρατό. Ο Ερντογάν άδραξε την ευκαιρία να στηρίξει τον Μόρσι και με δηλώσεις του, στις 17 Αυγούστου, αφενός ζήτησε την επάνοδο του Μόρσι στην εξουσία, αφετέρου επιτέθηκε εναντίον του ΟΗΕ και της Ε.Ε., τονίζοντας χαρακτηριστικά: «Ας κοιταχτούν στον καθρέφτη. Δεν μπορούν να κοιταχτούν στον καθρέφτη…», εννοώντας προφανώς ότι αδυνατούν να διαχειριστούν διεθνείς κρίσεις, όπως της Αιγύπτου και της Συρίας. Συνεπώς, δικαιολογείται, κατά τον ισχυρισμό Ερντογάν, ο ηγετικός ρόλος της Τουρκίας. Ταυτοχρόνως, οι δηλώσεις Ερντογάν δείχνουν έναν πολιτικό, ο οποίος κατανοεί τις πραγματικές διαστάσεις, δυνατότητες και αδυναμίες του ΟΗΕ και της Ε.Ε.
Γι’ αυτό και δεν τους κάνει τεμενάδες. Και γράφονται αυτά σε αντιπαράθεση με τη λανθασμένη εικόνα που έχει η κομματική ηγεσία της Κύπρου και ο λαός περί του ρόλου που μπορεί να διαδραματίσουν τα Ην. Έθνη. Με άλλα λόγια, ο ρόλος των Ην. Εθνών είναι στην κυπριακή πολιτική κουλτούρα υπερεκτιμημένος, ειδικώς ως προς το ιδεαλιστικό σκέλος, δηλαδή της απονομής δικαιοσύνης, η οποία είναι συναφής με την ισχύ ενός εκάστου των κρατών, είτε κατά μόνας είτε στο πλαίσιο συμμαχιών.
Τουρκία και Ισλάμ
Β. Η Τουρκία διεκδικεί ηγετικό και ρυθμιστικό ρόλο στην κρίση της Συρίας, τον οποίο μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να επιτυγχάνει λόγω της εμπλοκής των ρωσικών συμφερόντων και καθότι η εξέλιξη αυτή δεν ευνοεί το Ισραήλ, ειδικώς στην περίπτωση κατά την οποία πέσει ο Άσαντ και κυριαρχήσουν οι Τζιχατιστές. Είναι δε πρόδηλο ότι τόσο η πολιτική των ΗΠΑ όσο και της Ε.Ε. είναι λανθασμένες στην περίπτωση της Συρίας, καθότι αυτοί τους οποίους υποστηρίζουν, δηλαδή οι αντικαθεστωτικοί, δεν φαίνεται να είναι ολιγότερο εγκληματίες από τον Άσαντ. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα πρέπει να γίνονται ανεκτά τα δικτατορικά καθεστώτα. Στην περίπτωση, όμως, της Συρίας, όπως και της Αιγύπτου με τον Μόρσι, αντί να πέσουν καθεστώτα με δημοκρατικά ελλείμματα και δικτατορικά, αναδεικνύονται ή υπάρχει η απειλή ανάδειξης της εξουσίας ισλαμικών καθεστώτων.
Γ. Η Τουρκία κρατά δύο σχοινιά στην περίπτωση του Ιράν. Από τη μια είναι σύμμαχος των ΗΠΑ και από την άλλη διατηρεί καλές σχέσεις με την Τεχεράνη, λόγω κυρίως και της κάλυψης των αναγκών της σε φυσικό αέριο, και μάλιστα σε καλές τιμές.
Το φυσικό αέριο και οι συμφωνίες του ψευδοκράτους
Δ. ΣΤΟ Κυπριακό η Τουρκία ουδόλως εγκαταλείπει την αναθεωρητική της πολιτική. Επιδιώκει όπως η λύση του Κυπριακού ενισχύει τη στρατηγική της, ώστε να εμπεδωθεί ως περιφερειακή δύναμη ελέγχοντας μια θαλάσσια περιοχή από τη Μαρμαρίδα ώς την Αλεξανδρέττα, την οποία ο Ταγίπ Ερντογάν την αποκάλεσε ως τουρκική λίμνη. Καθόλου λοιπόν τυχαίο δεν είναι ότι η Άγκυρα σε όλα τα σχέδια λύσης του Κυπριακού δεν είναι για ευνόητους λόγους διατεθειμένη να επιστρέψει την Καρπασία.
Και είναι ηλίου φαεινότερον γιατί η λύση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας και οποιασδήποτε ομοσπονδίας ή συνομοσπονδίας εξυπηρετεί τα τουρκικά συμφέρονταν και την τουρκική αναθεωρητική στρατηγική, που θέλει να αναστήσει τον δρόμο του μεταξιού, αλλά στην έκδοση της ενέργειας. Δηλαδή να γίνει η κεντρική χώρα μεταφοράς ενέργειας. Είναι δε σαφές ότι η Τουρκία ως περιφερειακή δύναμη δεν μπορεί να δεχθεί ότι δεν θα ελέγχει και το φυσικό αέριο της Κύπρου.
Και προς αυτή την κατεύθυνση βοηθά την Άγκυρα η νομιμοποίηση των τετελεσμένων της εισβολής μέσω της ομοσπονδίας, καθώς και οι παράνομες συμφωνίες τις οποίες έχει υπογράψει με το ψευδοκράτος για την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων -που είναι πιθανό να υπάρχουν στο θαλάσσιο ή χερσαίο βόρειο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου- από την Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίων. Εάν ληφθεί υπόψη τι συνέβη στο σχέδιο Ανάν, το οποίο θα επιδιώξει να επαναλάβει η Άγκυρα, καταλήγει κάποιος στο συμπέρασμα ότι η τουρκική πλευρά θα απαιτήσει τη νομιμοποίηση των παράνομων διεθνών ή πολυμερών συμφωνιών του ψευδοκράτους.
Εάν κάποιος λάβει υπόψη ότι η Άγκυρα έχει αυθαίρετα κλείσει συμφωνίες με τη «Shell» για την εκμετάλλευση πιθανών πηγών υδρογονανθράκων πλησίον του Καστελόριζου, γίνεται αντιληπτό ότι η Τουρκία δεν θέλει να είναι μόνο χώρα διαμετακομιστική αλλά και να έχει δικό της φυσικό αέριο. Οι πολιτικές αυτές είναι συναφείς τόσο με το θέμα της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο όσο και με την αναθεώρηση της κυπριακής ΑΟΖ. Γιατί; Διότι εάν ενωθεί η κυπριακή με την ελληνική ΑΟΖ, τότε αναιρείται η λογική της τουρκικής λίμνης και τμήμα της τουρκικής αναθεωρητικής πολιτικής, η οποία εκ των πραγμάτων στρέφεται σε βάρος του Ισραήλ.
Πυρηνικά και συντελεστές ισχύος
Η ΤΟΥΡΚΙΑ χρησιμοποιεί τις ακόλουθες παραμέτρους στη στρατηγική της για να κυριαρχήσει ως περιφερειακή δύναμη:
1. Τη στρατιωτική της ισχύς, αφού είναι η μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη στην Ευρώπη και η δεύτερη μεγαλύτερη στο ΝΑΤΟ μετά τις ΗΠΑ.
2. Την επιδίωξή της να κυριαρχήσει και στον μουσουλμανικό κόσμο και στην Ευρώπη σε περίπτωση ένταξής της στην Ε.Ε.
3. Το πλεονέκτημα των φυσικών πόρων και του πλούτου της όπως είναι το νερό. Η Τουρκία έχει το πλεονέκτημα των νερών και δη των φραγμάτων του Ατατούρκ, κατά τρόπον ώστε να είναι ρυθμιστής της κατάστασης ενώ, ταυτοχρόνως, θέλει να καταστεί η μεγαλύτερη ενεργειακή οδός και μέσω της Κύπρου να αποκτήσει και φυσικό αέριο είτε με τον έναν είτε με τον άλλον τρόπο. Εάν το Ιράν αφεθεί να αποκτήσει πυρηνικά, τότε θα επιδιώξει και η Άγκυρα να πράξει το ίδιο στο Άκουγιου, όπου οι Ρώσοι έχουν την επίβλεψη του όλου έργου.Σε μια τέτοια εξέλιξη το σκηνικό θα επανέλθει στην ψυχροπολεμική λογική των ισορροπιών του τρόμου. Το μεν Ισραήλ θα βρεθεί σε δυσμενή θέση, η δε Κύπρος και η Ελλάδα, εάν δεν προχωρήσουν σε συμμαχία με τα Ιεροσόλυμα, θα χαθούν μέσα στις πυρηνικές δυνάμεις της περιοχής. Και υπό αυτές τις συνθήκες πώς θα μπορούν να ασκούν κρατική κυριαρχία ή έλεγχο επί του φυσικού αερίου.
4. Την οικονομία και τη συνέχιση της ανάπτυξης, καθώς και την πολιτιστική της κυριαρχία, κυρίως στον χώρο του Ισλάμ, με εμβολιασμό από την άλλη στο πεδίο της Ευρώπης, την οποία -όπως και τη Δύση γενικότερα- ο Αχμέτ Νταβούτογλου θεωρεί ότι βρίσκεται σε παρακμή και ότι η ώρα της Τουρκίας και του Ισλάμ πλησιάζει.
5. Τη μεγάλη της έκταση, τη γεωπολιτική και τη γεωστρατηγική της θέση, η οποία σχετίζεται με τον δρόμο του μεταξιού και σήμερα της ενέργειας, καθώς και το μεγάλο μέγεθος του πληθυσμού της που ξεπερνά τα 73 εκατομμύρια.
Το χαλιφάτο και η τουρκική ειρήνη
Η Τουρκία επί του παρόντος έχει δυο αχίλλειες πτέρνες. Η μία είναι το γεγονός ότι δεν έχει αναπτυγμένη δική της υψηλή τεχνολογία, που συνιστά έναν από τους βασικούς συντελεστές ισχύος, και ο άλλος είναι ο Ερντογάν, η πολιτική του και η αλαζονεία του, που μαζί με την ισλαμική ατζέντα μεγαλώνουν την καχυποψία των Ευρωπαίων, την ίδια στιγμή κατά την οποία στις ΗΠΑ πυκνώνουν οι φωνές που θεωρούν τον Τούρκο Πρωθυπουργό ως επικίνδυνο και εν δυνάμει απειλή, ακόμη και γι΄ αυτά τα δυτικά και δη τα αμερικανικά συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή.
Η τάση αυτή υπάρχει κυρίως στο στρατόπεδο των Ρεπουμπλικανών και του στρατού και εκτός των άλλων οφείλεται στο εβραϊκό λόμπι. Είναι χαρακτηριστικά τα όσα γράφει σε άρθρο του, στις 3 Ιουνίου του 2013, ο πρώην αναπληρωτής υπουργός για ναυτικά θέματα στις Κυβερνήσεις Ρέιγκαν και Μπους, Seth Cropsey: «Η Τουρκία είναι η μεγαλύτερη φυλακή δημοσιογράφων στον κόσμο». Και προσθέτει ότι ο Ερντογάν και το AKP «έχουν αντικαταστήσει τα δικαστήρια, τα ΜΜΕ και την κοινωνία των πολιτών με πιστούς φονταμενταλιστές.Ένας στους πέντε στρατηγούς -τους άλλοτε φρουρούς του τουρκικού κράτους- βρίσκεται πίσω από τα σίδερα. Καθώς το AKP σφίγγει τον κλοιό στην Τουρκία, το απόφθεγμα του Ατατούρκ, "Ειρήνη στο σπίτι μας, ειρήνη στον κόσμο", αντικαθίσταται από το σλόγκαν του AKP: "Ισλαμισμός στο σπίτι μας, Πανισλαμισμός στον κόσμο". Και όπως η Αλ Γκάιντα υποστηρίζει: Παγκόσμιο χαλιφάτο!».
Ο Cropsey υποστηρίζει εν ολίγοις ότι ο Ερντογάν αποτελεί, πλέον, εν δυνάμει απειλή και ότι το γεωστρατηγικό κενό που δημιουργείται μπορεί να καλυφθεί από τη συμμαχία Ισραήλ, Ελλάδας, Κύπρου με τις ευλογίες των ΗΠΑ, οι οποίες θα πρέπει να αναθεωρήσουν προς αυτή την κατεύθυνση την πολιτική τους. Και υποστηρίζει ότι μια τέτοια εξέλιξη δεν θα βοηθήσει μόνο την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των ΗΠΑ αλλά και του ΝΑΤΟ, σε μια περιοχή όπου υπάρχει φυσικό αέριο, του οποίου την εκμετάλλευση, όπως αναφέρει, έχει η αμερικανικών συμφερόντων εταιρεία της «Noble Energy».
Ο άξονας, το Ιράν και η «ανάσταση» των S-300
Είναι χαρακτηριστικά τα όσα αναφέρει για τη στρατηγική συνεργασία Κύπρου, Ελλάδας, Ισραήλ. Οι Έλληνες, τονίζει ο Cropsey, μπορούν να πάρουν από τους Ισραηλινούς εμπειρία από τις «Ειδικές Δυνάμεις» και οι Ισραηλινοί μπορούν να ωφεληθούν από την εμπειρία των Ελλήνων στη θάλασσα. Και ταυτοχρόνως ισχυρίζεται ότι οι δύο χώρες έχουν προχωρήσει σε αεροναυτικές ασκήσεις πλησίον της Κρήτης, που βοηθούν τους Ισραηλινούς πιλότους να αποκτήσουν εμπειρία στην περίπτωση κτυπήματος σε βάρος του Ιράν. Όπως αναφέρει ο Cropsey:
«Στην ελληνική νήσο της Κρήτης εδρεύουν οι ρωσικοί πύραυλοι εδάφους αέρος S-300. Οι κοινές ασκήσεις Ισραήλ - Ελλάδας πάνω από την Κρήτη έχουν δώσει στους Ισραηλινούς πιλότους πολύτιμη εκπαίδευση εναντίον των συστημάτων που είναι δυνατό να αντιμετωπίσουν σε περίπτωση επιχείρησης σε βάρος των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν. Η απόσταση των 1400 χιλιομέτρων από το Ισραήλ στο νησί της Κρήτης είναι η ίδια με εκείνη που χωρίζει το Ισραήλ από την ιρανική πυρηνική Nataz όπου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις εμπλουτισμού του ουρανίου». Και επισημαίνει ότι με τη συμμετοχή πέραν των 100 μαχητικών αεροσκαφών και εναέριων τάνκερ, έχουν γίνει ανεφοδιασμοί στον αέρα, όπως θα γίνει σε περίπτωση που το Ισραήλ χτυπήσει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Ιράν.
Τα ενεργειακά παιχνίδια και τα παιχνίδια εξουσίας
Ο CROPSEY θεωρεί ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να στηρίξουν τις δυνάμεις εντός της Τουρκίας, που επιδιώκουν την εμπέδωση του κοσμικού κράτους και ότι η πολιτική αυτή θα πρέπει να αρχίσει με τη στήριξη του άξονα Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας. Βέβαιο είναι ότι το Ισραήλ ουδόλως θα ήθελε να δει την Τουρκία του Ερντογάν με την ισλαμική μαντίλα να το περικυκλώνει και να περνά το φυσικό αέριο και την περιοχή της Κύπρου υπό τον έλεγχο της Άγκυρας. Διότι, εάν συμβεί κάτι τέτοιο, το Ισραήλ χάνει και την τελευταία στρατηγική του έξοδο μέσω ημών προς την Ευρώπη, αφού δεν έχει καθόλου στρατηγικό βάθος από οποιαδήποτε άλλη κατεύθυνση.
Ενόψει δε συνομιλιών στο Κυπριακό, είναι πρόδηλο ότι μια λύση ομοσπονδίας που θα καθιστά την Κύπρο προτεκτοράτο της Τουρκίας, δεν είναι προς το συμφέρον του Ισραήλ και είναι εκ των πραγμάτων δυνατό να δημιουργήσει μεγαλύτερα προβλήματα στις ΗΠΑ και μεταξύ των συμμάχων· πολύ μεγαλύτερα και οξύτερα θα είναι αυτά μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας από εκείνα που υπήρχαν στην περίοδο του ψυχρού πολέμου μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας λόγω Κυπριακού. Συνεπώς, δημιουργείται ένας νέος γεωπολιτικός και γεωστρατηγικός ενεργειακός χάρτης στην περιοχή μας, που επηρεάζει το Κυπριακό και η λύση του τις εξελίξεις και τη σταθερότητα της περιοχής.
Παλαιότερα, η λύση του Κυπριακού περνούσε μέσα από τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, σήμερα περνά και μέσα από τις σχέσεις Τουρκίας - Ισραήλ και μέσα από τα ευρύτερα ενεργειακά παιχνίδια καθώς και τα παιχνίδια εξουσίας. Και οι ΗΠΑ θα πρέπει να κατανοήσουν ότι μια κακή λύση στο Κυπριακό θα επηρεάσει αρνητικά και τα δικά τους συμφέροντα. Βεβαίως, πρωτίστως, θα πρέπει να κατανοήσει η Κυβέρνηση και η κυπριακή κομματική ηγεσία τι συμβαίνει γύρω της…
