Του Tajar Ben Jelloun*
Η απόδειξη είναι μπροστά μας, με τις προσευχές δεν κυβερνάς. Ο ισλαμικός φονταμενταλισμός συνεχίζει να δείχνει την ακαταλληλότητά του να βρει λύσεις στα καθημερινά προβλήματα του λαού. Δύο χρόνια πριν, οι Αιγύπτιοι εξεγέρθηκαν κατά του αυταρχικού καθεστώτος Μουμπάρακ. Σήμερα δεν πρόκειται απλώς για προσωρινή οργή ή εξέγερση, αλλά για μια επανάσταση. Ο λαός είναι χωρισμένος, αλλά η πλειονότητα διαπίστωσε ότι ο φονταμενταλιστής Μοχάμεντ Μόρσι δεν είναι πιο δημοκρατικός ή πιο κατάλληλος από τον Μουμπάρακ.
Μπορεί βέβαια να κάνει σημαία του τη "νομιμότητα" που του έδωσαν οι εκλογές, αλλά ο λαός θέλησε την ανατροπή του απαιτώντας μια ζωή δίκαιη και αξιοπρεπή. Ο κόσμος έχει ανάγκη από συγκεκριμένες πράξεις που να αλλάζουν την καθημερινή ζωή του. Αντίθετα, η"βασιλεία" του Μόρσι χαρακτηρίστηκε από τη βία. Βία κατά των γυναικών, λιντσάρισμα της μικρής σιιτικής κοινότητας, απουσία προστασίας των κοπτών, συλλήψεις αντιπολιτευομένων, βασανιστήρια, εξαφανίσεις. Οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι θεώρησαν ότι η Αίγυπτος τούς ανήκει. Το νέο στοιχείο είναι ότι οι Αιγύπτιοι δεν έχουν πια τον φόβο της καταπίεσης, της φυλακής, αλλά ούτε και του θανάτου.
Είναι ένα ζήτημα αξιοπρέπειας, αξιών και ηθικών αρχών. Η επανάσταση δεν γίνεται μόνον στην πλατεία Ταχρίρ, αλλά και στο Σουέζ, στην Αλεξάνδρεια και σε άλλες πόλεις. Δεν είναι η κακή διάθεση ενός λαού, αλλά η βίαιη επιθυμία αλλαγής. Ο Μόρσι δεν το δέχτηκε, πίστευε ότι μπορούσε να μείνει προστατευμένος από τη "νομιμότητά" του. Λάθος.
Οι φονταμενταλιστές κατάφεραν να συνασπίσουν εναντίον τους περισσότερο από το μισό του πληθυσμού. Είκοσι εκατομμύρια άνθρωποι κατέβηκαν στην πλατεία. Η λύση είναι στα χέρια των στρατιωτικών, που όμως, γνωρίζοντας ότι δεν θα μπορούσαν να βρουν λύσεις στα ατελείωτα προβλήματα της αιγυπτιακής κοινωνίας, δεν θέλουν να πάρουν την εξουσία.
Οι ανώτατοι αξιωματικοί έχουν μια διπλή ιδιότητα: στρατιωτικοί και επιχειρηματίες. Ο Μουμπάρακ, για να έχει ησυχία, προσέφερε στους στρατηγούς θέσεις στη βιομηχανία και σε άλλες κερδοφόρες δουλειές. Μερικοί έχουν ορνιθοτροφεία, άλλοι πουλάνε τσιμέντο. Σήμερα σχεδόν το 25% της οικονομίας της χώρας είναι στα χέρια των ανώτερων αξιωματικών. Εάν αυτοί οι στρατηγοί πάρουν την εξουσία, θα πρέπει να πάρουν αποφάσεις αντιλαϊκές, με συνέπεια να βρεθούν απέναντι στον στρατό, τόσο οι λαϊκοί όσο και οι θρησκευόμενοι. Επιπλέον, εάν αναγνώριζαν ότι το ξήλωμα του Μόρσι είναι πραξικόπημα, θα έχαναν την αμερικανική βοήθεια.
Γι' αυτό ο στρατηγός Αμπντέλ Φατάχ Ελ Σίσι έδωσε την εξουσία στον Μανσούρ και πήρε πολλές αποφάσεις μετά από μια συνάντηση με εκπροσώπους πολιτικών και θρησκευτικών παραγόντων. Για να μην αφήσει το ενδεχόμενο να πιστέψουν ότι είναι μια επανάσταση κατά του Ισλάμ, γέμισε με θρησκευτικότητα τον τόνο της ομιλίας του.
Βέβαια, το ξήλωμα και η σύλληψη του Μόρσι θέτουν ένα συνταγματικό πρόβλημα. Ο Μόρσι εξελέγη δημοκρατικά και θα έπρεπε να ηττηθεί μέσω εκλογών. Όμως η εξαιρετική παρουσία του λαού στους δρόμους έκανε το αντίβαρο στην εκλογική του νομιμότητα.
Η Αίγυπτος είναι η πιο μεγάλη αραβική χώρα. Όμως είναι ένας άρρωστος γίγαντας. Οι ανάγκες του είναι δύσκολο να ικανοποιηθούν. Όμως ένα πράγμα μόλις αποδείχθηκε με εντυπωσιακό τρόπο. Η θρησκεία δεν απαντά σε όλες τις προσδοκίες ενός λαού. Ο ισλαμικός φονταμενταλισμός είναι σε κάθοδο. Το Ισλάμ καλείται περισσότερο από ποτέ να παραμείνει στις καρδιές και στα τζαμιά. Δεν του ταιριάζει η πολιτική σκηνή.
* Ο Tahar Ben Jelloun είναι γνωστός Μαροκινός συγγραφέας και αρθρογράφος. Από το 1972 γράφει άρθρα στην εφημερίδα Le Monde και σε άλλες εφημερίδες. Γεννήθηκε το 1944.
Η απόδειξη είναι μπροστά μας, με τις προσευχές δεν κυβερνάς. Ο ισλαμικός φονταμενταλισμός συνεχίζει να δείχνει την ακαταλληλότητά του να βρει λύσεις στα καθημερινά προβλήματα του λαού. Δύο χρόνια πριν, οι Αιγύπτιοι εξεγέρθηκαν κατά του αυταρχικού καθεστώτος Μουμπάρακ. Σήμερα δεν πρόκειται απλώς για προσωρινή οργή ή εξέγερση, αλλά για μια επανάσταση. Ο λαός είναι χωρισμένος, αλλά η πλειονότητα διαπίστωσε ότι ο φονταμενταλιστής Μοχάμεντ Μόρσι δεν είναι πιο δημοκρατικός ή πιο κατάλληλος από τον Μουμπάρακ.
Μπορεί βέβαια να κάνει σημαία του τη "νομιμότητα" που του έδωσαν οι εκλογές, αλλά ο λαός θέλησε την ανατροπή του απαιτώντας μια ζωή δίκαιη και αξιοπρεπή. Ο κόσμος έχει ανάγκη από συγκεκριμένες πράξεις που να αλλάζουν την καθημερινή ζωή του. Αντίθετα, η"βασιλεία" του Μόρσι χαρακτηρίστηκε από τη βία. Βία κατά των γυναικών, λιντσάρισμα της μικρής σιιτικής κοινότητας, απουσία προστασίας των κοπτών, συλλήψεις αντιπολιτευομένων, βασανιστήρια, εξαφανίσεις. Οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι θεώρησαν ότι η Αίγυπτος τούς ανήκει. Το νέο στοιχείο είναι ότι οι Αιγύπτιοι δεν έχουν πια τον φόβο της καταπίεσης, της φυλακής, αλλά ούτε και του θανάτου.
Είναι ένα ζήτημα αξιοπρέπειας, αξιών και ηθικών αρχών. Η επανάσταση δεν γίνεται μόνον στην πλατεία Ταχρίρ, αλλά και στο Σουέζ, στην Αλεξάνδρεια και σε άλλες πόλεις. Δεν είναι η κακή διάθεση ενός λαού, αλλά η βίαιη επιθυμία αλλαγής. Ο Μόρσι δεν το δέχτηκε, πίστευε ότι μπορούσε να μείνει προστατευμένος από τη "νομιμότητά" του. Λάθος.
Οι φονταμενταλιστές κατάφεραν να συνασπίσουν εναντίον τους περισσότερο από το μισό του πληθυσμού. Είκοσι εκατομμύρια άνθρωποι κατέβηκαν στην πλατεία. Η λύση είναι στα χέρια των στρατιωτικών, που όμως, γνωρίζοντας ότι δεν θα μπορούσαν να βρουν λύσεις στα ατελείωτα προβλήματα της αιγυπτιακής κοινωνίας, δεν θέλουν να πάρουν την εξουσία.
Οι ανώτατοι αξιωματικοί έχουν μια διπλή ιδιότητα: στρατιωτικοί και επιχειρηματίες. Ο Μουμπάρακ, για να έχει ησυχία, προσέφερε στους στρατηγούς θέσεις στη βιομηχανία και σε άλλες κερδοφόρες δουλειές. Μερικοί έχουν ορνιθοτροφεία, άλλοι πουλάνε τσιμέντο. Σήμερα σχεδόν το 25% της οικονομίας της χώρας είναι στα χέρια των ανώτερων αξιωματικών. Εάν αυτοί οι στρατηγοί πάρουν την εξουσία, θα πρέπει να πάρουν αποφάσεις αντιλαϊκές, με συνέπεια να βρεθούν απέναντι στον στρατό, τόσο οι λαϊκοί όσο και οι θρησκευόμενοι. Επιπλέον, εάν αναγνώριζαν ότι το ξήλωμα του Μόρσι είναι πραξικόπημα, θα έχαναν την αμερικανική βοήθεια.
Γι' αυτό ο στρατηγός Αμπντέλ Φατάχ Ελ Σίσι έδωσε την εξουσία στον Μανσούρ και πήρε πολλές αποφάσεις μετά από μια συνάντηση με εκπροσώπους πολιτικών και θρησκευτικών παραγόντων. Για να μην αφήσει το ενδεχόμενο να πιστέψουν ότι είναι μια επανάσταση κατά του Ισλάμ, γέμισε με θρησκευτικότητα τον τόνο της ομιλίας του.
Βέβαια, το ξήλωμα και η σύλληψη του Μόρσι θέτουν ένα συνταγματικό πρόβλημα. Ο Μόρσι εξελέγη δημοκρατικά και θα έπρεπε να ηττηθεί μέσω εκλογών. Όμως η εξαιρετική παρουσία του λαού στους δρόμους έκανε το αντίβαρο στην εκλογική του νομιμότητα.
Η Αίγυπτος είναι η πιο μεγάλη αραβική χώρα. Όμως είναι ένας άρρωστος γίγαντας. Οι ανάγκες του είναι δύσκολο να ικανοποιηθούν. Όμως ένα πράγμα μόλις αποδείχθηκε με εντυπωσιακό τρόπο. Η θρησκεία δεν απαντά σε όλες τις προσδοκίες ενός λαού. Ο ισλαμικός φονταμενταλισμός είναι σε κάθοδο. Το Ισλάμ καλείται περισσότερο από ποτέ να παραμείνει στις καρδιές και στα τζαμιά. Δεν του ταιριάζει η πολιτική σκηνή.
* Ο Tahar Ben Jelloun είναι γνωστός Μαροκινός συγγραφέας και αρθρογράφος. Από το 1972 γράφει άρθρα στην εφημερίδα Le Monde και σε άλλες εφημερίδες. Γεννήθηκε το 1944.