Η διάψευση των προσδοκιών των νέων μορφωμένων στρωμάτων, που στηρίζουν
τις ελπίδες τους στην κούρσα της ανάπτυξης, εξηγεί γιατί οι μάζες
ξεχύνονται στους δρόμουςΤα τελευταία δύο χρόνια έχουμε εξεγέρσεις και ραγδαίες εξελίξεις σε μια
σειρά από καταρχήν ετερόκλητες χώρες, οι οποίες όμως έχουν αρκετά κοινά
χαρακτηριστικά. Ανήκουν όλες στην κατηγορία των λεγόμενων «αναδυόμενων»
χωρών.Η κατάσταση που αυτές τώρα βιώνουν προηγήθηκε στις χώρες
της αραβικής Ανοιξης στην περιοχή μας, ενώ τώρα βλέπουμε ότι η θύελλα
συνεχίζεται με την Τουρκία, τη Βραζιλία. Αυτό το φαινόμενο αγγίζει,
όμως, και την Ινδία, την Κίνα και πολλές άλλες αναδυόμενες χώρες...Το κοινό στοιχείο σε όλες είναι ότι είχαν βασίσει τη δική τους ανάπτυξη στην ευρωπαϊκή, είχαν γίνει δηλαδή προμηθευτές καταναλωτικών αγαθών στην Ευρώπη, που αποτελεί την πιο μεγάλη αγορά γι' αυτούς. Επίσης, γιατί οι ίδιες αγόραζαν κεφαλαιουχικούς εξοπλισμούς από την Ευρώπη. Αυτό είχε θεωρηθεί φαινόμενο μετατόπισης της βιομηχανίας από το παραδοσιακό κέντρο προς νέες περιοχές της περιφέρειας.
Και οι δύο αυτές ροές έχουν τώρα φρενάρει εξαιτίας της ευρωπαϊκής καθίζησης.
Ειδικά η Τουρκία και η Βραζιλία και η Ινδία είναι χώρες πολυπληθείς, με ρυθμούς δημογραφικής ανάπτυξης πάνω από 2%, η Βραζιλία 3% τον χρόνο, όπερ σημαίνει ότι με ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης κατώτερο του 3%, στην πραγματικότητα ο ρυθμός του κατά κεφαλήν εισοδήματος είναι αρνητικός στη Βραζιλία. Σήμερα, η ανάπτυξη στις αναδυόμενες, από άνω του 8% άλλοτε, έχει πέσει στο 1%, που σημαίνει δραματική μείωση του κατά κεφαλήν εισοδήματος. Αυτό συμβαίνει σήμερα στη Βραζιλία, στην Τουρκία, στην Ινδία και σε ολόκληρη τη ζώνη των αναδυόμενων.
Στην τελευταία δεκαετία αναπτύχθηκαν νέα μεσαία στρώματα, πτυχιούχοι, διπλωματούχοι με λαμπρές προσδοκίες που σήμερα βρίσκονται στο έλεος του Θεού.
Οπως και στην Τυνησία και στην Αίγυπτο, με πολλά διπλώματα, υπερμορφωμένοι και υπερεξειδικεύμενοι, που μένουν σήμερα στον δρόμο. Οι προσδοκίες τους μένουν στον αέρα και οι αντίστοιχες κοινωνίες αποβαίνουν εξαιρετικά εύφλεκτες και ευάλωτες, ακόμη και από τα πιο τυχαία
και απροσδόκητα περιστατικά.
Στην Τουρκία η ανάφλεξη ξεκίνησε από καταρχήν οικολογικό πρόβλημα.
Στη Βραζιλία, από την ανατίμηση της τιμής των εισιτηρίων στα μέσα μεταφοράς και εξελίχθηκε
άμεσα σε καταγγελία των Ολυμπιακών Αγώνων και του συστήματος πολιτικής και διοικητικής διαφθοράς.
Ανάλογες καταστάσεις μπορεί να παίρνουν φωτιά από οτιδήποτε άμεσα προκύπτει και φέρνουν στο φως βαθύτατη κοινωνική ανησυχία για το άμεσο μέλλον, που αποβαίνει σήμερα όχι τόσο φωτεινό,
όπως προαναγγελλόταν, αλλά όλο και περισσότερο σκοτεινό και εφιαλτικό.
Αυτό δείχνει ακόμη μία φορά τη χρεοκοπία των ιδεολογικών ταχυδακτυλουργιών. Στο παρελθόν είχαμε το λεγόμενο «ιαπωνικό θαύμα». Το 1970-1990 κυριαρχούσε στην Ευρώπη η ιδέα του ιαπωνικού θαύματος. Από το 1990 το ιαπωνικό μοντέλο πέρασε στα αζήτητα. Μετά αναδείχθηκαν το κορεατικό, οι νέες βιομηχανικές χώρες, όλες από την Απω Ανατολή, που ονομάστηκαν τίγρεις και δράκοντες. Μέχρις ότου κατέρρευσαν όλες με την ασιατική κρίση του 1998.
Στη συνέχεια αναδείχθηκε άλλος «δράκος», η Κίνα και οι λεγόμενες BRICS, που όμως και αυτοί σήμερα δαγκώνουν σκόνη... Ολα τα θαύματα διαρκούν, όπως έλεγε ο προφήτης, 3 μέρες και μετά καταλήγουμε στο τίποτα... Αναμένοντας το επόμενο θαύμα.
Αιτία της σημερινής κρίσης είναι η Ευρώπη, η οποία φρενάρει και μαζί της φρενάρουν και οι υπόλοιποι. Η κρίση γίνεται παγκόσμια.
Αυτά συμβαίνουν γιατί χώρες όπως η Βραζιλία, η Τουρκία, η Κίνα, η Αργεντινή παρέμειναν στην παραδοσιακή εξάρτηση που είχαν από την Ευρώπη και δεν ανέπτυξαν την εσωτερική τους αγορά, η οποία σήμερα θα επέτρεπε τη σχετική απόσβεση του σοκ από τη διεθνή κρίση.
Στη Βραζιλία, ο αριστερός Λούλα είχε δώσει προτεραιότητα στην αποπληρωμή του χρέους, αντί να κοιτάξει με τα πλεονάσματά του να βελτιώσει την κοινωνία.
Φυσικά, το πρόβλημα δεν είναι μόνον οικονομικό, αλλά πολυδιάστατο. Με ιδεολογικές, πολιτιστικές και κοινωνικές διαφορές, που οξύνουν και περιπλέκουν ακόμη περισσότερο τα προβλήματα...
