Οι γνώμες διίστανται επ’ αυτού. Η Μόσχα επιμένει, όχι με ιδιαίτερο σθένος παρατηρούν πολλοί, ότι με την κατάργηση του South Stream διαφοροποιεί τη στρατηγική της για την τροφοδοσία της Δύσης με φυσικό αέριο διά του «Νοτίου Ρεύματος», που προβλεπόταν να περάσει από τις Βουλγαρία, Σερβία, Ουγγαρία, Σλοβενία και από εκεί θα διακλαδωνόταν προς την Κεντρική και Νότια Ευρώπη.
Σε δηλώσεις του στη ρωσική τηλεόραση ο επικεφαλής της Gazprom Αλεξέι Μίλερ, αμέσως μετά τις δηλώσεις Πούτιν την 1η Δεκεμβρίου, αναφέρθηκε στους σχεδιασμούς του ρωσικού κολοσσού για την περίπτωση κατά την οποία εγκαταλειφθεί οριστικά ο South Stream. «Εάν ο αγοραστής (σ.σ.: οι χώρες της Δυτικής Ευρώπης δηλαδή) δεν επιθυμεί να προμηθεύεται το προϊόν στο σπίτι του, τότε, προφανώς, θα πρέπει να ντυθεί και να πάει στο κατάστημα και τον χειμώνα να ντυθεί και πιο ζεστά. Στην περίπτωσή μας το κατάστημα είναι το σημείο παράδοσης και εμπορίας του αερίου», είπε.
Ποιο θα είναι αυτό; Σύμφωνα με τον Μίλερ, «νέο πεδίο εμπορίου για την ευρωπαϊκή αγορά και νέο σημείο παράδοσης του ρωσικού αερίου είναι τα σύνορα Τουρκίας και Ελλάδας».
Ο επικεφαλής της Gazprom υποστήριξε ακόμα ότι «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απλώς χάρισε στην Τουρκία τη στρόφιγγα του αερίου και νομίζω ότι η Αγκυρα μπορεί να το εκμεταλλευτεί αυτό στον διάλογό της με την Ευρώπη». Οπως τόνισε, «η Τουρκία καθίσταται χώρα διαμετακόμισης και μάλιστα μεγάλη. Μέσω του εδάφους της θα διακινούνται περισσότερα από 50 δισ. κυβικά μέτρα ρωσικού φυσικού αερίου και αυτό αναμφίβολα αποτελεί αύξηση του γεωπολιτικού καθεστώτος της Τουρκίας στην περιοχή. Η Τουρκία ουσιαστικά γίνεται τέτοιο διαμετακομιστικό κέντρο, όπως η Γερμανία στον Βορρά της Ευρώπης, ενώ η Βουλγαρία θα υποστεί άμεσες και έμμεσες απώλειες, τόσο των τελών διαμετακόμισης όσο και των αναμενόμενων επενδύσεων 3 δισ. ευρώ και 6 χιλιάδων θέσεων εργασίας».
Εκ των λεγομένων του Μίλερ αλλά και από όσα είπε ο Πούτιν στην Αγκυρα, οι Ρώσοι σχεδιάζουν να μεταφέρουν με υποθαλάσσιο αγωγό φυσικό αέριο στο τουρκικό έδαφος στην Ανατολική Θράκη.
Ελληνική συνδρομή
Ομως για να φτάσουν οι ποσότητες αυτές στη Δύση από τον συγκεκριμένο αγωγό, θα χρειαστεί ελληνική συνδρομή, η οποία για να υπάρξει θα πρέπει να τύχει της έγκρισης των Βρυξελλών. Και η Ε.Ε. δεν δείχνει, τουλάχιστον μέχρι τώρα, διατεθειμένη να συναινέσει σε κάτι τέτοιο, όσο δεν διευθετείται η ουκρανική κρίση και η Ρωσία δεν δίνει εγγυήσεις ότι δεν θα συνεχίσει την αποσταθεροποιητική της πολιτική σε χώρες των Δυτικών Βαλκανίων αλλά και σε άλλες όπως η Μολδαβία και η Γεωργία που έχουν υπογράψει συμφωνίες σύνδεσης με την Ε.Ε.
Ολα αυτά βέβαια είναι ακόμα στην αρχή. Αρκετοί, πάντως, εκτιμούν ότι το θέμα του South Stream δεν πρέπει να θεωρείται ότι έχει κλείσει οριστικά για τη ρωσική πλευρά και ότι τα περί ακύρωσής του ίσως είναι ένα από τα παιγνίδια του Πούτιν στη διελκυστίνδα ισχύος με τους Δυτικούς.
Μεταξύ αυτών, ειδικοί του Ινστιτούτου Ενεργειακών Μελετών της Οξφόρδης υποστηρίζουν ότι το σχέδιο μεταφοράς μέσω Τουρκίας είναι υπερβολικά μεγαλόπνοο, οικονομικά ασύμφορο, σε συνθήκες δύσκολες και για την απειλούμενη με κατάρρευση ρωσική οικονομία μη ρεαλιστικό, ενώ επιμένουν πως δεν θα μπορεί να προχωρήσει εάν δεν το εγκρίνουν οι Βρυξέλλες, αφού ο αγωγός που θα μεταφέρει το αέριο από την Τουρκία προς την Ευρώπη θα χρειαστεί, όπως προαναφέρθηκε, να περάσει μέσα από έδαφος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, δηλαδή την Ελλάδα.
Εξάλλου -λένε οι επιμένοντες ότι πρόκειται για «κόλπο» του Πούτιν- τι μπορεί να σημαίνουν οι δηλώσεις, αρκετές ημέρες μετά τα όσα είπε ο Ρώσος ηγέτης, του εκπροσώπου του ρωσικού υπουργείου Ενέργειας στο πρακτορείο Interfax ότι «η Ρωσία και η Βουλγαρία προτίθενται να συζητήσουν την κατάσταση γύρω από την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου South Stream; Τι μπορεί να σημαίνει επίσης η επισήμανση του ίδιου πρακτορείου ότι το ειδικό πλοίο «Castoro Sei», που θα τοποθετούσε τον υποθαλάσσιο αγωγό για λογαριασμό της ρωσικής Gazprom σε συνεργασία με την ιταλική Saipem, βρίσκεται ακόμη στο βουλγαρικό λιμάνι της Βάρνας;
Το «Τουρκικό Ρεύμα» ενισχύει τη γεωπολιτική θέση της Αγκυρας
Μια νέα διαπραγματευτική θέση της ρωσικής πλευράς στο θέμα του South Stream προέβαλε ο Αλεξέι Μίλερ κατά τη συνάντηση που είχε στη Μόσχα στις αρχές της εβδομάδας με τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αρμόδιο για την Ενέργεια Μάρος Σέφτσοβιτς.
Ο ισχυρός άνδρας της Gazprom δήλωσε αυτή τη φορά πως αν οι Ευρωπαίοι πελάτες θέλουν το φυσικό αέριο της Ρωσίας, θα πρέπει να το παραλάβουν από τα σύνορα της Τουρκίας με την Ελλάδα μέσω δικού τους αγωγού που θα αντικαταστήσει τον South Stream.
Συνέστησε μάλιστα στην Ευρώπη να βιαστεί να κατασκευάσει τον αγωγό της, διαφορετικά οι Ρώσοι θα πουλήσουν αυτό το αέριο σε άλλες αγορές.
Οπως είπε στον Σέφτσοβιτς, σύμφωνα με το πρακτορείο Interfax, «ο αγωγός φυσικού αερίου “Τουρκικό Ρεύμα” είναι η μοναδική διαδρομή μέσω της οποίας είναι δυνατή η μεταφορά των 63 δισ. κυβικών μέτρων ρωσικού αερίου που διακινούνται σήμερα μέσω της Ουκρανίας. Αλλες επιλογές δεν υπάρχουν. Οι Ευρωπαίοι εταίροι μας έχουν ενημερωθεί γι’ αυτό και τώρα είναι αποστολή τους να δημιουργήσουν τις απαραίτητες υποδομές μεταφοράς φυσικού αερίου από τα σύνορα της Τουρκίας και της Ελλάδας».
Με άλλα λόγια Ρώσοι και Τούρκοι θα κατασκευάσουν τον Turkish Stream που θα καταλήγει στην τουρκική Θράκη, όπου κατά τον Μίλερ θα είναι το σημείο «παράδοσης-παραλαβής» του αερίου. Από εκεί οι ενδιαφερόμενοι Ευρωπαίοι καλούνται να το μεταφέρουν στα σπίτια τους με αγωγό μέσω Ελλάδας ή Βουλγαρίας. Ο Μίλερ δήλωσε πως η Μόσχα διαμορφώνει τη νέα διαπραγματευτική της θέση με την Ε.Ε. έχοντας ως αφετηρία την ιδέα του «ενιαίου αγοραστή», την οποία ανακήρυξαν «οι νέοι αξιωματούχοι των Βρυξελλών».
