19 Ιανουαρίου 2015

Το φαινόμενο του «deja vu» και το νέο κυπριακό πρόβλημα

Του Δρα Γιάννου Χαραλαμπίδη
  • Ο φαύλος κύκλος της ομοσπονδίας και του φυσικού αερίου
  •  Η υποβάθμιση της Κυπριακής Δημοκρατίας, το τέλος της εξευμενιστικής πολιτικής και η ώρα για νέα στρατηγική
  •  ΠΩΣ οι τουρκικές προτάσεις περνούν μέσω των Ην. Εθνών στην ελληνοκυπριακή πλευρά και γιατί η Άγκυρα τις απορρίπτει

Η έκθεση του Γ.Γ. του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν υποβιβάζει την Κυπριακή Δημοκρατία σε ελληνοκυπριακή Αρχή! Και αποτυπώνει την αποτυχία και της ομοσπονδιακής και της εξευμενιστικής πολιτικής της Λευκωσίας, αφού, όπως παραδέχεται ο ίδιος ο Πρόεδρος, τον θεωρούν δεδομένο και τον εκβιάζουν. Όταν υποστηρίζαμε ότι επιβάλλεται αλλαγή στρατηγικής και στόχου, μας έλεγαν ότι εάν συμβεί κάτι τέτοιο, θα μας εκβιάσουν και θα μας τιμωρήσουν.

Και προβλήθηκε ο ισχυρισμός ότι ο Πρόεδρος προέβη στον τελευταίο ελιγμό, για να αποφύγει μια κακή έκθεση του Γ.Γ. του ΟΗΕ. Τελικώς, συνέβη το αντίθετο. Η Κυπριακή Δημοκρατία θεωρήθηκε εκλιπούσα. Και το ψευδοκράτος αναβαθμίζεται, με απώτερο στόχο να πληγούν τα ψηφίσματα 541 και 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας, που το θεωρούν ως μη ισχύον! Για να μην υπάρξουν και χειρότερα, τώρα είναι η ώρα για την αλλαγή στρατηγικής.Η υφιστάμενη πολιτική χρεοκόπησε. Και να πάμε σε συνομιλίες χωρίς ισχύ και συμμαχίες, οι εκβιασμοί θα συνεχιστούν. Και η «λύση» θα είναι κάλπικη και ο προθάλαμος του νέου κυπριακού προβλήματος.

Τα σημάδια

Τα τελευταία σημάδια για τα χειρότερα που έρχονταν, ήταν εμφανή. Είπε και ελάλησε ο κ. Άιντα, μετά την τελευταία συνάντησή του με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Μπορούμε, τόνισε, να οικοδομήσουμε επί της πρότασης του Κύπριου Προέδρου. Αυτολεξεί υπογράμμισε τα ακόλουθα: «Μέχρι τώρα δεν υπήρχε συμφωνία για συζήτηση του θέματος των υδρογονανθράκων στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έκανε μια εποικοδομητική πρόταση, ότι στο τέλος μπορούν όλα να βρεθούν στο τραπέζι, πάνω στο οποίο μπορούμε να χτίσουμε».

Και στα κατεχόμενα, μετά τη συνάντησή του με τον κ. Έρογλου, ο Ειδικός Σύμβουλος του Γ.Γ. του ΟΗΕ τόνισε: «Νομίζω ότι και οι δύο πλευρές θα μπορούσαν να κάνουν περισσότερα, αλλά θα πρέπει επίσης να αναγνωρίσουμε ότι μερικές παραχωρήσεις έγιναν και είναι ατυχές που δεν μπορέσαμε να προχωρήσουμε απ' ό,τι κάναμε ήδη». Και πρόσθεσε ότι τώρα, μετά την έξοδο του «Μπαρμπαρός»: «Υπάρχει μία αποδοχή ότι το θέμα των υδρογονανθράκων θα μπορούσε να συζητηθεί στο τραπέζι των συνομιλιών.

Αυτό δεν ίσχυε πριν από το νέο έτος και τώρα ισχύει, κάτι που νομίζω είναι ένα βήμα προς την ορθή κατεύθυνση». Ο κ. Άιντα είναι αναξιόπιστος. Χωρίς αυτό να απαλλάσσει την Κυβέρνηση και το Εθνικό Συμβούλιο των ευθυνών τους. Η αναφορά του Γ.Γ. του ΟΗΕ σε ελληνοκυπριακές Αρχές δεν ήταν τυχαία.
Ενώ οι Τούρκοι κρατούν τη μισή Κύπρο, ενώ αλωνίζουν τις κυπριακές θάλασσες, ενώ παραβιάζουν τον εναέριό μας χώρο, ενώ μας λένε δημόσια -εντός της Ε.Ε.- ότι είμαστε κράτος που δεν υπάρχει, η Κυβέρνηση:

1. Δεν ήθελε επιβολή κόστους επί της Άγκυρας από την Ε.Ε. για να αφήσει ανοικτά παράθυρα για την επανέναρξη τον συνομιλιών.
2. Δεν ζήτησε απόσυρση του τουρκικού εγγράφου της 23ης Ιουνίου του 2014, με το οποίο χαρακτηριζόταν η Κυπριακή Δημοκρατία ως εκλιπούσα, και το τραγικότερο για όλους είναι ότι:
α) η Κυβέρνηση θεωρούσε ως «επιτυχία» τον ελιγμό του Προέδρου όπως τεθεί το φυσικό αέριο στις συνομιλίες, αλλά... στο τέλος, μαζί με το εδαφικό.

Τι εντύπωση δίναμε, που ήταν και αληθής; Ότι τελειώσαμε με τις εξουσίες και βγάζαμε στο σφυρί και το φυσικό αέριο! Και διερωτάται ο πολίτης: Αυτή είναι η διαχείριση της κρίσης; Να θεωρούμε επιτυχία ότι ο Άιντα προσκαλεί τους Τουρκοκυπρίους να έρθουν σε συνομιλίες για την υλοποίηση της τουρκικής θέσης - ότι δηλαδή το φυσικό αέριο θα είναι στο τραπέζι, και αυτοί να λένε όχι;
Και βεβαίως θα πουν όχι. Και οι ξένοι, εφόσον θεωρούν την Κυβέρνηση δεδομένη, γιατί να μην την εξαπατήσουν; Το ίδιο είχε γίνει παλαιότερα με τον Κλίφορντ και τον Μακάριο στο θέμα της Ομοσπονδίας και ούτω καθεξής. Η ιστορία είναι «deja vu», ήδη ιδωμένη. Οι Τούρκοι υποβάλλουν τις προτάσεις τους, τις νερώνουν λίγο οι διαμεσολαβητές, και τις υποβάλλουν στην ελληνοκυπριακή πλευρά, η οποία, εφόσον δεν προσπάθησε να αποκτήσει ποτέ ισχύ, τις αποδέχεται για να σπάσει το αδιέξοδο.

Η Άγκυρα, όμως, κατοχυρώνει τις υποχωρήσεις της δικής μας πλευράς και διεκδικεί τα λοιπά. Τα θέλει όλα! Και οι ημέτεροι πανηγυρίζουν ή αισθάνονται ικανοποίηση επειδή δεχθήκαμε την προηγούμενη τουρκική θέση. Προβάλλουν, μάλιστα, τον ισχυρισμό ότι: Επειδή δεν τη δέχεται η Άγκυρα, δηλαδή την προηγούμενη δική της θέση, βρίσκονται σε ορθή πολιτική πορεία. Ουδέν εκ των γεγονότων αναληθέστερον.

Άιντα και η εξέδρα…

Προσέξετε καλά τι είπε ο Άιντα: Κάλεσε τους Τουρκοκυπρίους να κτίσουν, προφανώς με τον ίδιο και τους Ελληνοκυπρίους, επί της πρότασης του Προέδρου. Δηλαδή της τουρκικής θέσης, την οποία ο ίδιος πλάσαρε στους Ελληνοκυπρίους.Με άλλα λόγια, ας μπει η πρόταση για συζήτηση του φυσικού αερίου στο τραπέζι και μετά θα γίνει της μουρλής. Από το τέλος θα έρθει στην αρχή! Ποιος μας εγγυάται ότι εάν μπει το φυσικό αέριο στο τραπέζι και δεν δεχόμαστε τις τουρκικές θέσεις, δεν θα ξανάρθει το «Μπαρμπαρός» ή ακόμη και εξέδρα δεν θα μας στήσει η Τουρκία στην ΑΟΖ; Και τότε τι θα κάνουμε; Και πάλι θα φύγουμε από τις συνομιλίες και πάλι το ίδιο σκηνικό; Μάλλον θα μας βάλουν το πιστόλι στον κρόταφο!

Ομοσπονδιακό κουβάρι

Θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι ακούγεται ορθή και λογική η πρόταση του Προέδρου για τη συζήτηση του θέματος της ΑΟΖ και της τουρκικής υφαλοκρηπίδας μετά την ομοσπονδία, ειδικώς για όσους την υποστηρίζουν. Όμως, εκείνο που θα πρέπει να εξετάσουμε, είναι εάν θα οδηγήσει η πρόταση σε αποτελεσματικές λύσεις ή εάν θα ανοίξει τις πύλες στο νέο κυπριακό πρόβλημα;
Ήδη οι πύλες άνοιξαν με την υποβάθμιση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Επί τούτου τονίζουμε τα εξής: Πρώτο, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ακόμη ποιες εξουσίες θα έχει η Κεντρική Κυβέρνηση και πού θα ανήκει το κατάλοιπο εξουσίας.

Εάν, δηλαδή, θα βρίσκεται στα χέρια των συνιστώντων κρατών, όπως θέλουν οι Τούρκοι, ή στην Κεντρική Εξουσία. Ακόμη, λοιπόν, και αν ισχυρίζεται κάποιος ότι η διαχείριση του φυσικού αερίου θα ανήκει στην Κεντρική Κυβέρνηση, θέση που ακούγεται ορθή, για να είναι πραγματικά ορθή και αποτελεσματική θα πρέπει να γνωρίζουμε ποια και πώς θα είναι η τελική κατανομή των εξουσιών.
Διότι, εάν και σε αυτό το ζήτημα η διαχείριση του φυσικού αερίου τυπικά και μόνο θα ανήκει στην Κεντρική Κυβέρνηση, ενώ από την άλλη οι σημαντικές επί του θέματος εξουσίες θα βρίσκονται στα χέρια των κρατιδίων, μια τέτοια εξέλιξη σημαίνει διχοτόμηση ή τριχοτόμηση της διαχείρισης του φυσικού αερίου. Ακόμη όμως και αν ισχυριστεί κάποιος ότι θα επικρατήσει το καλύτερο σενάριο, ότι δηλαδή η διαχείριση θα ανήκει στην Κεντρική Κυβέρνηση, όχι μόνο τυπικά, αλλά και ουσιαστικά, η νέα μορφή διακυβέρνησης δεν θα είναι όμοια με αυτήν του ενιαίου κράτους.

Η συμμετοχή θα είναι ισότιμη στη βάση των δυο συνιστώτων κρατών και ουχί της μιας ενιαίας πολιτείας. Το ίδιο ισχύει και για τις αποφάσεις, οι οποίες θα είναι δυνατό να παραλύσουν τις διαδικασίες και τη διαχείριση του φυσικού αερίου. Κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί πολύ πιο εύκολα σε ένα ομοσπονδιακό σύστημα, όπως το υπό συζήτηση, από ένα ενιαίο κράτος αναθεωρημένο συνταγματικά και σύμφωνο με τις δημοκρατικές αρχές και αξίες της Ε.Ε., χωρίς αποκλίσεις. Ανάλογο ομόσπονδο σύστημα, δηλαδή σύμφωνο με τις αρχές και τις αξίες της Ε.Ε., δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην Κύπρο.

Οι αποκλίσεις από τις αρχές και τις αξίες της Ε.Ε. θεωρούνται δεδομένες, αφού η ομοσπονδία θα πρέπει να λειτουργεί μακράν της δημοκρατικής αρχής που προνοεί ένας άνθρωπος μία ψήφος και μακράν της ελεύθερης διακίνησης και εγκατάστασης, ως όρων διατήρησης της χωριστής διακυβέρνησης ενός εκάστου των ισότιμων συνιστώντων κρατών από τους Ελληνοκυπρίους και τους Τουρκοκυπρίους.

Άρα, τα περί καλής ομοσπονδίας είναι εξίσου δημαγωγικά με τα περί καλής και λειτουργικής διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, όπως είναι η υπό συζήτηση λύση. Για να περιοριστούν οι αποκλίσεις από τις αρχές και της αξίες της Ε.Ε., θα πρέπει να υπάρξει παρθενογένεση. Δηλαδή, να μην ισχύουν οι παραβιάσεις τις οποίες υπέστησαν η Κυπριακή Δημοκρατία και οι πολίτες της από την Τουρκία και να μην υπάρχουν πάσης φύσεως αγώγιμα δικαιώματα είτε σε κρατικό είτε σε διεθνές επίπεδο.

Οπότε, δεν υπάρχει και συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όμως, ακόμη και αν αυτό συμβεί, η λογική των χωριστών πλειοψηφιών θα περιορίζει αναπόφευκτα τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα των Κυπρίων, αποκαλύπτοντας τα βαρύτατα δημοκρατικά ελλείμματα, τα οποία δύσκολα θα μπορέσει να αντέξει η λειτουργικότητα του νέου τρικέφαλου πολιτειακού συστήματος.

Ποια Κεντρική Κυβέρνηση, εξουσίες και ΑΟΖ

Δεύτερον, ποια Κεντρική Κυβέρνηση θα συζητήσει με την Τουρκία τα θέματα της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας; Προφανώς, η κοινή Κεντρική Κυβέρνηση Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Ερώτημα: Υπάρχει κάποιος που πιστεύει ότι οι Τουρκοκύπριοι -και οι νομιμοποιημένοι έποικοι- που θα συμμετάσχουν στην Κυβέρνηση, δεν θα υιοθετούν τις θέσεις της Άγκυρας;

Εδώ τις υιοθετεί η δική μας ηγεσία διαχρονικά για να γλιτώσει δήθεν τον μπελά, χωρίς ποτέ να τα καταφέρνει, δημιουργώντας, ταυτοχρόνως, κάθε φορά μια κατάσταση χειρότερη από την προηγούμενη. Με ποιο ειδικό πολιτικό και διπλωματικό βάρος θα συζητά η Κεντρική Κυβέρνηση της Κύπρου με την Τουρκία, όταν θα είναι στην ουσία διχοτομημένη;

Δηλαδή, πέραν της Κεντρικής Κυβέρνησης, θα υπάρχουν και τα δυο ισότιμα συνιστώντα κράτη, των οποίων τα συντάγματα και οι νόμοι θα είναι ίσης τυπικής ισχύος με εκείνα της Κεντρικής Εξουσίας. Πώς θα βρούμε άκρη, όταν η Τουρκία, η οποία μας επιβάλλει σήμερα βήμα - βήμα τους όρους, την επαύριον, στη βάση μιας λύσης με μια Κύπρο αποστρατιωτικοποιημένη και με την εξουσία διχοτομημένη και τριχοτομημένη (κρατίδια και Κεντρική Κυβέρνηση), θα είναι πολύ πιο ισχυρή απ' ό,τι είναι σήμερα;

Ερώτημα νέο: Θα μας επιβάλει ή όχι τη λύση που εκείνη θέλει επί της ΑΟΖ στη βάση της τριχοτόμησης; Ακόμη και αν ισχυριστεί κάποιος ότι η μία ΑΟΖ θα ανήκει στην Κεντρική Εξουσία, κάποιος άλλος μπορεί να υποστηρίξει ότι η Εξουσία αυτή είναι ούτως ή άλλως εξαρτώμενη και διχοτομημένη μεταξύ των δυο ισότιμων συνιστώντων κρατών.
Μια τρίτη ΑΟΖ θα ανήκει στην Τουρκία. Πιστεύει κανείς ότι χωρίς αλλαγή στρατηγικής και ισοζυγίων δυνάμεων, οι σημερινές ζώνες που δεσμεύει η Άγκυρα και εμφανίζει ως ΑΟΖ του ψευδοκράτους δεν θα είναι η αυριανή ΑΟΖ του τουρκοκυπριακού συνιστώντος κράτους;

Και δεν θα μας πουν ευθέως οι ημέτεροι αυτό που λένε ή υπονοούν και σήμερα: Τι θέλετε, να κάνουμε πόλεμο; Τότε, βεβαίως, και αν θέλουμε, δεν θα μπορούμε χωρίς στρατό. Γι' αυτό το έργο της Τουρκίας μετά τη λύση θα είναι πολύ πιο εύκολο απ' ό,τι θα είναι πριν από τη λύση στα θέματα της ΑΟΖ και της Υφαλοκρηπίδας.

Πέτρα του σκανδάλου

Το πρόβλημα, λοιπόν, δεν είναι μόνο εάν θα συζητηθεί το φυσικό αέριο προ ή μετά τη λύση, και αν θα καθοριστεί η ΑΟΖ πριν από/ή μετά της λύση, αλλά ποιο θα είναι το πολιτειακό σύστημα και αν θα είναι όχι συνταγματικά και γεωπολιτικά η Κύπρος υπό τον έλεγχο της Τουρκίας.

Το πρόβλημα είναι η υφιστάμενη πολιτική του εξευμενισμού και η λύση της ομοσπονδίας. Εάν πάμε στις συνομιλίες χωρίς αλλαγή στρατηγικής και στόχου, το αποτέλεσμα είναι προδιαγεγραμμένο από τώρα. Θα φέρνει ο Άιντα τις τουρκικές θέσεις, θα τις προβάλλει ως δικές του και εμείς ως δικές μας! Θα μας εκβιάζουν. Και οι Τούρκοι θα προχωρούν και θα ζητούν και άλλες υποχωρήσεις ώς την τελική μας παράδοση.

«Error» και «Restart»

Η εναλλακτική πρόταση προνοεί ότι: Το φυσικό αέριο θα πρέπει να είναι κίνητρο για αλλαγή της τουρκικής πολιτικής για μια διευθέτηση, που θα ενσωματώνει τα κατεχόμενα στην Κυπριακή Δημοκρατία επί τη βάσει συνταγματικών μεταρρυθμίσεων συμφώνων προς τις δημοκρατικές αρχές και αξίες της Ε.Ε. Το πάγιο πρόβλημα της κυπριακής πολιτικής ηγεσίας είναι ότι δεν μπορεί να παραδεχθεί ότι η πολιτική της ήταν επί σειράν ετών λανθασμένη.

Αδυνατεί να ζητήσει από τον λαό συγγνώμη και να τον ευεργετήσει, αποχωρώντας από το σκηνικό ήρεμα και ήσυχα, προτρέποντας και επιτρέποντας, σε αυτούς που θα έλθουν, να προχωρήσουν στην επανεκκίνηση της μηχανής. Το σύστημα κατέρρευσε. Ο υπολογιστής δεν δουλεύει. Και όταν απεγνωσμένα προσπαθούν να τον διορθώσουν με τις ίδιες λανθασμένες συνταγές, γράφει στην οθόνη άλλοτε error και άλλοτε restart!