04 Ιανουαρίου 2015

Το ΝΑΤΟ φεύγει, ο πόλεμος μένει στο Αφγανιστάν

SUNE ENGEL RASMUSSEN / THE GUARDIAN Μετά 13 χρόνια πολέμου, το ΝΑΤΟ τερμάτισε επισήμως τις στρατιωτικές του επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν την περασμένη Κυριακή, παραδίδοντας στις αφγανικές ένοπλες δυνάμεις την ευθύνη για την ασφάλεια μιας χώρας που συνεχίζει να μαστίζεται από την εμφύλια σύρραξη, τη θηριώδη εξέγερση των Ταλιμπάν και τις αυξανόμενες απώλειες στις γραμμές τόσο των ενόπλων όσο και των αμάχων.

Τη στιγμή που μαίνονταν οι βίαιες συγκρούσεις σε σειρά επαρχιών και ενώ είχαν προηγηθεί, τις τελευταίες εβδομάδες, επιθέσεις των Ταλιμπάν στην ίδια την πρωτεύουσα Καμπούλ, οι στρατιωτικοί διοικητές του ΝΑΤΟ υπέστειλαν τη σημαία της αποστολής (ISAF) που ξεκίνησε το 2001, μετά τις επιθέσεις της Αλ Κάιντα στους Δίδυμους Πύργους και το Πεντάγωνο. Στη θέση της, υψώθηκε η σημαία της νέας στρατιωτικής αποστολής, στο πλαίσιο της οποίας το ΝΑΤΟ θα περιοριστεί σε καθήκοντα εκπαίδευσης, συντονισμού και υποβοήθησης του αφγανικού στρατού και της αστυνομίας. Η επίσημη τελετή πραγματοποιήθηκε μέσα στο αρχηγείο των ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων, στην Καμπούλ. Η τοποθεσία είχε κρατηθεί μυστική μέχρι την τελευταία στιγμή λόγω φόβων για ενδεχόμενη επίθεση των Ταλιμπάν.

Χιλιάδες νεκροί

«Οι Αφγανοί εταίροι μας μπορούν να φέρουν εις πέρας τις στρατιωτικές επιχειρήσεις μόνοι τους από εδώ και στο εξής», δήλωσε ο Αμερικανός στρατηγός Τζον Κάμπελ, διοικητής της ISAF, στη διάρκεια της τελετής παράδοσης.

Στην πραγματικότητα, εδώ και μερικούς μήνες οι αφγανικές δυνάμεις ήδη επωμίζονταν το μεγαλύτερο βάρος των πολεμικών προσπαθειών, αλλά το τίμημα που κατέβαλαν μέσα στο 2014 ήταν δυσανάλογα μεγάλο. Περισσότεροι από 5.000 άνδρες των εθνικών ενόπλων δυνάμεων έχασαν τη ζωή τους μόνο τη χρονιά που πέρασε. Ηταν οι μεγαλύτερες απώλειες που κατέγραψαν στα 13 χρόνια του πολέμου. Για σύγκριση, οι συνολικές απώλειες του ΝΑΤΟ αυτά τα 13 χρόνια ήταν 3.485 στρατιώτες.

Ο τερματισμός του ενεργού ρόλου του ΝΑΤΟ στις πολεμικές επιχειρήσεις δεν σημαίνει ολοκληρωτική απόσυρση. Περίπου 12.000 άνδρες της Συμμαχίας θα μείνουν στο Αφγανιστάν για την εκπαίδευση και την υποστήριξη των εγχώριων ενόπλων δυνάμεων. Αλλοι 5.500 Αμερικανοί στρατιώτες θα δραστηριοποιηθούν για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του λαθρεμπορίου ναρκωτικών (το Αφγανιστάν είναι μακράν η πρώτη χώρα-παραγωγός οπίου στον κόσμο).

Το 2014 δεν ήταν μόνο η πιο αιματηρή χρονιά για τις δυνάμεις ασφαλείας του Αφγανιστάν, αλλά και για τους πολίτες αυτής της χώρας. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση των Ηνωμένων Εθνών, περίπου 10.000 άμαχοι σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν την περασμένη χρονιά.

«Υπάρχει μεγάλη ανησυχία για την αύξηση των θυμάτων μεταξύ των αμάχων», δηλώνει ο Χάντι Μαριφάτ, αναλυτής του Κέντρου για τους Πολίτες σε Ζώνες Κρίσεων. «Οσο οι Ταλιμπάν θα προσπαθούν να καταλάβουν μεγαλύτερες εδαφικές εκτάσεις, μετά την αποχώρηση του ΝΑΤΟ, τόσο θα ανεβαίνει ο φόρος αίματος», προσθέτει.

Μια άλλη πρόκληση που θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουν οι ένοπλες δυνάμεις του Αφγανιστάν είναι να κερδίσουν την εμπιστοσύνη της κοινής γνώμης. Ο αφγανικός στρατός έχει υποστεί έντονη κριτική για τις πολύ βίαιες μεθόδους που χρησιμοποιεί όταν προσεγγίζει πολίτες. Με την απομάκρυνση του ΝΑΤΟ, ο έλεγχος πάνω στις αφγανικές ένοπλες δυνάμεις θα είναι ασθενέστερος και οι υπερβάσεις εξουσίας ευκολότερες.

Η υπογραφή δύο συμφωνιών για θέματα ασφαλείας μεταξύ της αφγανικής κυβέρνησης, του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ, τον περασμένο Σεπτέμβριο, ανανέωσε την αισιοδοξία για τις προοπτικές της χώρας. Ωστόσο, αμέσως μετά τον σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας, περίπου ταυτόχρονα με την υπογραφή των εν λόγω συμφωνιών, όλες οι κρίσιμες πολιτικές αποφάσεις -μεταξύ άλλων, και για τον διάλογο με τους Ταλιμπάν για την ειρήνευση στη χώρα- έχουν πάρει παράταση.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ