Τουρκία: "Βράζουν οι Κούρδοι με τον Ερντογάν"

«Οι Κούρδοι έχουν εξοργιστεί με τον πρόεδρο της Τουρκίας. Θεωρούν πως τους εξαπάτησε. Η αδιαφορία του για τους ομοεθνείς τους στο Κομπάνι τούς έβγαλε εκτός εαυτού»
ΧΑΣΑΝ ΤΖΕΜΑΛ
ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΑΝΑΛΥΤΗΣ
Το Κομπάνι ήταν η σπίθα που προκάλεσε την πυρκαγιά στο κουρδικό ζήτημα. Επειτα από την εκεχειρία που είχε κηρύξει το 2013, το PKK περίμενε τα βήματα εκδημοκρατισμού που είχε υποσχεθεί η τουρκική κυβέρνηση. Ενώ η Τουρκία καθυστερούσε, οι Κούρδοι της χώρας, οι περισσότεροι εκ των οποίων ζουν στις περιοχές κοντά στα σύνορα με τη Συρία, διαπίστωναν την παροχή πολεμοφοδίων της Αγκυρας προς τους τζιχαντιστές. Οπως τονίζει και ο «Economist», πριν από τις προεδρικές εκλογές του περασμένου Αυγούστου ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έδειχνε μια σαφή προσπάθεια προσέγγισης των Κούρδων, προκειμένου να λάβει τη στήριξή τους. Τους τελευταίους μήνες, όμως, «φλερτάρει» με τους εθνικιστές και τους στρατηγούς χωρίς να προχωρά τις υποσχέσεις του.

Είναι χαρακτηριστικό πως ο Τούρκος πρόεδρος στηρίζει όλες τις επιλογές του αρχηγού των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, Νετζντέτ Οζέλ, που χαρακτήρισε «τρομοκρατική οργάνωση» το PYD (το συριακό παρακλάδι του PKK), το οποίο οι Αμερικανοί δεν συμπεριλαμβάνουν στη λίστα των τρομοκρατικών οργανώσεων. Παράλληλα, τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη άρχισαν να βομβαρδίσουν θέσεις της κουρδικής οργάνωσης, τερματίζοντας έτσι την εκεχειρία που είχε συμφωνηθεί από το 2013.

Η κατάσταση στο Κομπάνι παίζει σημαντικό ρόλο στις μελλοντικές εξελίξεις για το Κουρδικό, παράλληλα με τη στάση του PKK. «Η ειρηνευτική διαδικασία προβλέπει τον αφοπλισμό του PKK, όμως υπό τις παρούσες συνθήκες αυτό είναι αδύνατο», αναφέρει ο βουλευτής του φιλοκουρδικού HDP, Αλτάν Ταν, προσθέτοντας ότι «το θέμα θα παραμείνει άλυτο αν το Κομπάνι πέσει».
 

 Το τουρκικό σχέδιο ειρήνευσης με τους Κούρδους, που διέρρευσε καθώς έληγε το τελεσίγραφο του Αμπντουλάχ Οτσαλάν για την ειρηνευτική διαδικασία, περιλάμβανε την παροχή ασυλίας σε αντάρτες, την ένταξή τους σε προγράμματα κοινωνικοποίησης κ.λπ. Επειτα από την εξέγερση των τελευταίων εβδομάδων οι Κούρδοι αναμένουν στο σχέδιο που προωθεί η Αγκυρα να προστεθεί η μερική αυτονομία στις τοπικές διοικήσεις. Ιδανικό σενάριο για τους Κούρδους είναι η δημιουργία καντονιών, όπως αυτά που έχουν δημιουργήσει οι ομοεθνείς τους στο συριακό Κομπάνι, τα οποία είναι δημοκρατικά, εφαρμόζουν την ανεξιθρησκία και ασκούν δική τους πολιτική.
 

Πάντως, μεγάλο ερωτηματικό παραμένει και η στάση που τηρεί ο ηγέτης του PKK, o oποίος είναι φυλακισμένος στα χέρια των Τούρκων από το 1999. Με το μήνυμα προς τους ομοεθνείς του, ο Οτσαλάν κατάφερε να σταματήσει τα επεισόδια που ξέσπασαν κατά την προηγούμενη εβδομάδα. Στο PKK πολλοί είναι αυτοί που διαφωνούν με το διάλογο που διατηρεί με την τουρκική κυβέρνηση, καθώς δεν έχει καταφέρει να ολοκληρώσει τις διαβουλεύσεις με την Αγκυρα και να πάρει ανταλλάγματα. «Μελλοντικά το PKK χωρίς τον Οτσαλάν μπορεί να διαμελιστεί αλλά θα επιβιώσει, όμως ο Οτσαλάν χωρίς τη στήριξη του PKK θα χάσει την αρμοδιότητά του», τονίζει ο Ταν. «Πρέπει άμεσα να υπάρξει ένα modus vivendi ανάμεσα στους Τούρκους και τους Κούρδους. Πρέπει να δημιουργηθεί η βάση της συνύπαρξής τους για τη σταθερότητα στη χώρα και στην περιοχή», αναφέρει από την πλευρά του ο πολιτικός αναλυτής Τζενγκίζ Τσαντάρ.
 

«Οι Κούρδοι έχουν εξοργιστεί με τον Ερντογάν. Θεωρούν πως τους εξαπάτησε. Η αδιαφορία του για τους ομοεθνείς τους στο Κομπάνι τούς έβγαλε εκτός εαυτού. Τους έταξε εκδημοκρατισμό, όμως τώρα κάνει τη χώρα μοναρχική και αστυνομοκρατούμενη. Η Τουρκία βαδίζει σε επικίνδυνα μονοπάτια, καθώς αυξάνεται ο φόβος του Ερντογάν για τη Δημοκρατία και γι’ αυτό μπορεί να κάνει τα πάντα», τονίζει ο Χασάν Τζεμάλ, ένας από τους σημαντικότερους αναλυτές του Κουρδικού.
Πράγματι, μετά τον ξεσηκωμό των Κούρδων ο Αχμέτ Νταβούτογλου ανακοίνωσε νέα μέτρα που ενισχύουν το ρόλο της Αστυνομίας. Ο Τούρκος πρωθυπουργός τόνισε πως «όσα τεθωρακισμένα οχήματα και να καίνε οι διαδηλωτές εμείς θα αγοράζουμε πολλαπλάσια», ενώ η κυβέρνηση ανακοίνωσε πως πλέον η βόμβα μολότοφ θα θεωρείται όπλο και οι κουκουλοφόροι τρομοκράτες!
Το «κερασάκι στην τούρτα» των νέων μέτρων είναι η ποινικοποίηση οποιουδήποτε τιτιβίσματος στο twitter εναντίον υπουργών. Σύμφωνα με την εφημερίδα «Taraf», σε περίπτωση καταδίκης κάποιου πολίτη για σχόλια στο Διαδίκτυο θα μπορεί να επιβληθεί ακόμη και πενταετής ποινή φυλάκισης.


Σκληρό παζάρι με τους Αμερικανούς για χρήση της βάσης του Ιντζιρλίκ
«Οι Τούρκοι μάς επιτρέπουν να κάνουμε χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών και δεν υπάρχει περιορισμός. Η διαμάχη συνεχίζεται για τις πτήσεις επανδρωμένων»
ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΣ ΑΞΙΩΜΑΤΟΥΧΟΣ

Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ των ΗΠΑ με τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς στο Κομπάνι φαίνεται πως σταμάτησε προσωρινά την επέλαση των τζιχαντιστών και έδωσε ανάσα στους 1.500 Κούρδους που μάχονται προκειμένου η πόλη να μην παραδοθεί στο Ισλαμικό Κράτος. Η Τουρκία δεν παρείχε καμία βοήθεια στους μαχητές και τους πολιορκημένους του Κομπάνι και μπλόκαρε κάθε προσπάθεια των Κούρδων για αποστολή πολεμοφοδίων στους ομοεθνείς τους παρά τις πιέσεις της Ουάσιγκτον, στρατηγικός στόχος της οποίας είναι η διάλυση του Ισλαμικού Κράτους.
 

Προς το παρόν, σε εκκρεμότητα παραμένει η παραχώρηση της τουρκικής βάσης του Ιντζιρλίκ για την απογείωση αμερικανικών βομβαρδιστικών. Ενδεικτικό του παζαριού που κάνει η Τουρκία με τους Αμερικανούς είναι το δημοσίευμα του ιστότοπου Daily Beast, που αποκαλύπτει πως η Αγκυρα δεν επιτρέπει την απογείωση μαχητικών αεροσκαφών από τo Ιντζιρλίκ στα Αδανα, όμως έχει δώσει το «πράσινο φως» για την απογείωση μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones) από την ίδια βάση!
«Μας επιτρέπουν να κάνουμε χρήση των συγκεκριμένων αεροσκαφών και δεν υπάρχει περιορισμός. Η διαμάχη συνεχίζεται για τις πτήσεις επανδρωμένων αεροσκαφών», αναφέρει Αμερικανός αξιωματούχος. Εμμέσως στο ζήτημα αναφέρθηκε και η σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Σούζαν Ράις, τονίζοντας ότι η Τουρκία έχει εγκρίνει τη χρήση της συγκεκριμένης βάσης από τα αμερικανικά αεροσκάφη.
 

Παράλληλα, ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου, Πάτρικ Βεντρέλ, περιορίστηκε να αναφέρει ότι «συνεχίζουμε να εργαζόμαστε με τους συμμάχους μας και την Τουρκία για να νικήσουμε το Ισλαμικό Κράτος», αφήνοντας να εννοηθεί ότι η Αγκυρα θα αναλάβει τελικά το ρόλο της στον πόλεμο κατά των τζιχαντιστών. Τα drones, τα οποία χρησιμοποιούν εδώ και χρόνια οι Αμερικανοί σε Πακιστάν, Αφγανιστάν, Σομαλία και όπου θέλουν να επέμβουν «από μακριά», έχουν τη δυνατότητα καταγραφής θέσεων σε πεδίο πολέμου, αλλά και ρίψης πυραύλων μικρού βεληνεκούς.
Η Αγκυρα θα επιμείνει στη στάση της και το ζήτημα είναι τα ανταλλάγματα που θα εξασφαλίσει για να διαθέσει τις βάσεις της. Η τουρκική κυβέρνηση επιμένει ότι μαζί με την καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους θα πρέπει να συνεχιστεί η προσπάθεια ανατροπής του προέδρου της Συρία,ς Μπασάρ αλ Ασαντ, και η δημιουργία ουδέτερων ζωνών εντός του συριακού εδάφους για τη φιλοξενία προσφύγων -θέσεις που η Ρωσία, αλλά και ευρωπαϊκές χώρες απορρίπτουν.
Τις τελευταίες ημέρες αξιωματούχοι των ΗΠΑ και της Τουρκίας είχαν συνεχείς συνομιλίες για τη «διερεύνηση τρόπων συνεισφοράς της Τουρκίας», όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος του αμερικανικού Πενταγώνου, ναύαρχος Τζον Κίρμπι. Επίσης, Αμερικανοί αξιωματούχοι είχαν επαφές με εκπροσώπους του Κόμματος Δημοκρατικής Ενωσης, το οποίο είναι το συριακό παρακλάδι του τουρκοκουρδικού ΡΚΚ.

ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΩΣΤΙΔΗΣ
mkostidis@e-typos.com

Δημοσιεύεται στην έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής