Μισθοί, αύξηση παραγωγικότητας, κόστη ενέργειας, συναλλαγματικές ισοτιμίες συνθέτουν το νέο δείκτη
ΤΑ ΚΟΣΤΗ παραγωγής της βιομηχανίας
έχουν αλλάξει δραματικά σε όλο τον πλανήτη την τελευταία δεκαετία, σε
βαθμό μάλιστα που οι παραδοσιακές αντιλήψεις για το ποιες χώρες είναι
χαμηλού και ποιες υψηλού κόστους δεν ισχύον πια, σύμφωνα με νέα μελέτη
της Boston Consulting Group (BCG).
Ετσι, η Βραζιλία, για παράδειγμα, είναι σήμερα μία από τις
υψηλότερου κόστους χώρες ενώ η Βρετανία είναι η φθηνότερη στη Δυτ.
Ευρώπη. Από την άλλη, το Μεξικό έχει πλέον χαμηλότερα βιομηχανικά κόστη
παραγωγής από την Κίνα, την ίδια ώρα που τα κόστη στο μεγαλύτερο μέρος
της Ανατ. Ευρώπης είναι στο ίδιο επίπεδο με αυτά των ΗΠΑ.
Αυτά είναι μερικά από τα ευρήματα της μελέτης της BCG η οποία έρχεται να φωτίσει τη δυναμική της παγκόσμιας παραγωγής με ένα νέο δείκτη κόστους-ανταγωνιστικότητας που ανέπτυξε για την αξιολόγηση των 25 μεγαλύτερων οικονομιών (στις οποίες αντιστοιχεί το 90% των παγκόσμιων βιομηχανικών εξαγωγών περίπου) και ο οποίος βασίζεται σε 4 συνιστώσες: τους μισθούς, την αύξηση της παραγωγικότητας, τα κόστη ενέργειας και τις συναλλαγματικές ισοτιμίες.Σημειώνεται πως στις 10 χώρες με τα χαμηλότερα βιομηχανικά κόστη περιλαμβάνονται 6 από την Ασία, μερικές από τη Β. Αμερική και την Ανατ. Ευρώπη.
Η ανταγωνιστικότητα κόστους γίνεται ολοένα και πιο σημαντική καθώς διάφοροι οργανισμοί σε όλο τον κόσμο επανεξετάζουν τα βιομηχανικά τους δίκτυα και καθώς οι κυβερνήσεις αναγνωρίζουν την οικονομική σπουδαιότητα μιας σταθερής βιομηχανικής βάσης.Οπως εξηγούν οι συγγραφείς της μελέτης, πολλές εταιρείες λαμβάνουν τις αποφάσεις για τις βιομηχανικές επενδύσεις τους στη βάση παλαιών κριτηρίων και ξεπερασμένων θεωρήσεων. Ετσι εξακολουθούν να θεωρούν τη Β. Αμερική και τη Δυτ. Ευρώπη ως υψηλού κόστους, ενώ τη Λατ. Αμερική, την Αν. Ευρώπη και το μεγαλύτερο μέρος της Ασίας θεωρούν πως είναι χαμηλού κόστους. Στην πραγματικότητα, όμως, υπάρχουν υψηλού και χαμηλού κόστους χώρες σε κάθε σχεδόν περιοχή του πλανήτη.
Σύμφωνα με την έρευνα, υπάρχουν 4 κατηγορίες μεταβολών στα βιομηχανικά κόστη της τελευταίας δεκαετίας στις οποίες κατατάσσονται οι περισσότερες από τις 25 οικονομίες:
1 Οι υπό πίεση χώρες, στις οποίες περιλαμβάνονται 5 παραδοσιακά χαμηλού κόστους οικονομίες -Κίνα, Βραζιλία, Δημοκρατία Τσεχίας, Πολωνία και Ρωσία-που είδαν τα πλεονεκτήματα κόστους που διέθεταν να διαβρώνονται από το 2004 κι ύστερα εξαιτίας απότομων μισθολογικών αυξήσεων, υστέρησης σε αύξηση παραγωγικότητας, δυσμενών συναλλαγματικών διακυμάνσεων και δραματικής αύξησης στα ενεργειακά κόστη. Συγκεκριμένα, το πλεονέκτημα βιομηχανικού κόστους που διέθετε η Κίνα έναντι των ΗΠΑ συρρικνώθηκε σε λιγότερο από 5%, ενώ τα κόστη της Αν. Ευρώπης έφθασαν ή και ξεπέρασαν αυτά των ΗΠΑ.
]
2Οι χώρες που χάνουν έδαφος, στις οποίες υπάγονται μία σειρά χώρες που ήταν ήδη σχετικά ακριβές μία δεκαετία πρωτύτερα, κυρίως στη Δυτ. Ευρώπη, κι οι οποίες υποχώρησαν περαιτέρω. Συγκεκριμένα, έναντι των ΗΠΑ, το μέσο βιομηχανικό κόστος στο Βέλγιο αυξήθηκε 6%, στη Σουηδία αυξήθηκε 7%, στη Γαλλία 9% και στις Ελβετία και Ιταλία 10%. Βασικές αιτίες αυτής της εξέλιξης ήταν τα υψηλά ενεργειακά κόστη και η περιορισμένη αύξηση (ή και μείωση) της παραγωγικότητας.
3 Οσες διατηρούνται σταθερές, όπου εντάσσονται οι οικονομίες με σταθερά κόστη βιομηχανίας έναντι των ΗΠΑ την περίοδο 2004-2014 οι οποίες πέτυχαν να βελτιώσουν την ανταγωνιστική τους θέση στις περιοχές όπου υπάγονται. Ετσι, η υποτίμηση των νομισμάτων τους σε συνδυασμό με μια αύξηση της παραγωγικότητάς τους υπεράνω της αύξησης των μισθών βοήθησε στη συγκράτηση του κόστους βιομηχανικής παραγωγής στην Ινδία και την Ινδονησία. Από την άλλη, χώρες όπως η Βρετανία και η Ολλανδία κατόρθωσαν να κρατήσουν σταθερά τα κόστη τους κυρίως χάρις στη σταθερή αύξηση της παραγωγικότητάς τους. Ολες αυτές οι χώρες βελτίωσαν την ανταγωνιστικότητά τους στην ευρύτερη περιοχή τους.
4Τα ανερχόμενα «αστέρια», όπως είναι οι ΗΠΑ και το Μεξικό, που πέτυχαν να βελτιώσουν τα κόστη παραγωγής τους έναντι όλων των άλλων εξαγωγικών ανταγωνιστών τους. Οι βασικοί λόγοι της επιτυχίας τους ήταν η σταθερή αύξηση των μισθών, τα διαρκή κέρδη παραγωγικότητας, οι σταθερές συναλλαγματικές ισοτιμίες καθώς κι ένα μεγάλο ενεργειακό πλεονέκτημα κόστους στο οποίο συνέβαλε πρωτίστως η κατά 50% μείωση των τιμών φυσικού αερίου απ' όταν ξεκίνησε η μεγάλης κλίμακας παραγωγή σχιστολιθικού φυσικού αερίου στις ΗΠΑ το 2005. Ετσι, όχι μόνο το Μεξικό έχει χαμηλότερα κόστη παραγωγής από την Κίνα, αλλά και οι ΗΠΑ έχουν πλέον κόστη 10-25% χαμηλότερα από αυτά των 10 κορυφαίων εξαγωγικών εθνών πλην της Κίνας.
Αξίζει να τονισθεί πως η μελέτη της BCG βρήκε πως μερικά έθνη με χαμηλά κόστη παραγωγής αντιμετωπίζουν πρόβλημα ανταγωνιστικότητας εξαιτίας άλλων παραγόντων όπως είναι το δυσμενές επιχειρηματικό περιβάλλον ή το ανεπαρκές σύστημα υποδομών.Η έρευνα τονίζει πως οι κατασκευαστές πρέπει να αποτιμούν τα συνολικά κόστη πέραν των μισθών, στα οποία περιλαμβάνονται οι διαφορές παραγωγικότητας και τα κρυφά κόστη. Γιατί οι βιομήχανοι που επενδύουν σε νέα παραγωγική ισχύ ουσιαστικά στοιχηματίζουν με ορίζοντα 25 ετών και άνω.
