19 Μαΐου 2014

Η χώρα του κόκκινου δράκου θα διπλασιάσει το ύψος των εμπορικών συναλλαγών με την Αφρική έως το 2020, με στόχο τις πρώτες ύλες.

Ο δρόμος του μεταξιού περνά εδώ και χρόνια από τη μαύρη ήπειρο. Κινέζοι μετανάστες έδωσαν ζωή σε πόλεις της αφρικανικής ηπείρου επενδύοντας στην εκμετάλλευση των πολυτιμότερων αγαθών της Αφρικής. Δεν είναι τυχαίο ότι πριν από λίγες ημέρες ο πρωθυπουργός της Κίνας Λι Κεκιάνγκ δήλωσε από την έδρα της Αφρικανικής Ενωσης, στην Αντίς Αμπέμπα της Αιθιοπίας, ότι επιθυμεί να διπλασιάσει το ύψος των εμπορικών συναλλαγών ανάμεσα στην Κίνα και την Αφρική έως το 2020. Συναλλαγές και άμεσες επενδύσεις ύψους 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων!

Το Πεκίνο, το οποίο έχει άμεση ανάγκη πρώτες ύλες όπως το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο, τα μεταλλεύματα και την ξυλεία, αποτελεί τον βασικό εμπορικό εταίρο της Αφρικής από το 2009 και έναν εκ των κυριότερων επενδυτών στην ήπειρο. Και βέβαια δεν είναι μόνο η Κίνα που ερίζει για τους «λέοντες» της Αφρικής, όπως λέγονται οι χώρες της μαύρης ηπείρου που γνωρίζουν εντυπωσιακή ανάπτυξη· χώρες βέβαια που βασίζονται ακόμα στην ξένη βοήθεια ή σε επενδύσεις από τη Δύση και την Ανατολή για να επιβιώσουν, δίνοντας ως αντάλλαγμα γην και ύδωρ, δηλαδή τον πλούτο που διαθέτουν. Δεν είναι τυχαίο ότι σε πρόσφατη ανάλυσή του το περιοδικό «ΤΙΜΕ» έβλεπε να σβήνει το οικονομικό θαύμα των BRIC και να γεννιέται ένα νέο μπλοκ, το PINE, στο οποίο περιλαμβάνονται δύο αφρικανικές χώρες.

«Το θαύμα »

Το θαύμα των αναδυόμενων οικονομιών που συγκροτούσαν την ομάδα του BRIC -Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία και Κίνα-, έγραφε το «ΤΙΜΕ», έχει δεχθεί πολλά πλήγματα, ωστόσο, όπως φαίνεται, τέσσερις νέες χώρες παρουσιάζουν ένα αναπτυξιακό «θαύμα» και σημειώνουν μεγάλη οικονομική πρόοδο.

Οι χώρες του PINE, Φιλιππίνες, Ινδονησία, Νιγηρία και Αιθιοπία, «έχουν αναπτύξει μια υπολογίσιμη οικονομική και αναπτυξιακή δύναμη και αντιπροσωπεύουν κάτι πολύ σημαντικό για το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας
 «Οι πολύ καλές επιδόσεις της Αιθιοπίας και της Νιγηρίας είναι πολύ ενδιαφέρουσες. Η Νιγηρία είναι η μεγαλύτερη χώρα της Υποσαχάριας Αφρικής και, τώρα που έχει μια πιο σταθερή κυβέρνηση και πραγματοποιεί μερικές μεταρρυθμίσεις που ήταν αναγκαίες, οι επενδυτές έρχονται στη χώρα. Η Αιθιοπία φαίνεται μία ακόμη πιο εξαιρετική περίπτωση, καθώς η ειρήνη και μεγάλες οικονομικές μεταρρυθμίσεις έχουν αλλάξει τη χώρα. Το ΔΝΤ προβλέπει ανάπτυξη 7% στα επόμενα χρόνια και για τις δύο χώρες.
Η οικονομία της Υποσαχάριας Αφρικής αναπτύσσεται με γοργό ρυθμό. Για το 2014 το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ προβλέπει ανάπτυξη πάνω από το 5%, με πολλές χώρες, όπως η Γκάνα και η Νιγηρία, να ξεπερνούν κατά πολύ αυτό το ποσοστό. Σε πολλές αφρικανικές μεγαλουπόλεις έχει δημιουργηθεί μια ανώτερη κοινωνική τάξη που είναι προσανατολισμένη στην κατανάλωση.

Οπως ανέφερε δημοσίευμα της D.W, ο όρος «αφρικανικοί λέοντες» γι' αυτές τις χώρες έχει πλέον καθιερωθεί σε αντιδιαστολή με τις «ασιατικές τίγρεις», όπως η Ταϊβάν, η Νότια Κορέα ή η Σιγκαπούρη, που μέσα σε λίγες δεκαετίες από αναπτυσσόμενες χώρες έχουν μετατραπεί σε βιομηχανικές. Κι όμως η σύγκριση δεν έχει βάση. «Διότι η ανάπτυξη στην Αφρική τα περασμένα 10-15 χρόνια δεν έχει καμία ομοιότητα με την ανάπτυξη στην Ασία» λέει ο Ντέιβιντ Οβίρο από το Ινστιτούτο Οικονομικών Υποθέσεων στην Κένυα. Η μεγαλύτερη επιτυχία των «ασιατικών τίγρεων», που σε ένα μεγάλο ποσοστό δεν έζησαν την αποικιοκρατία, οφείλεται μεταξύ άλλων σε μια κρατικοδίαιτη οικονομία. Στη Νότια Κορέα, για παράδειγμα, μεγάλοι κρατικοί κολοσσοί κατέχουν βασική θέση στην αγορά.

Η Ευρώπη

Στην Ευρώπη αυτού του είδους τα κρατικά επιχειρηματικά μορφώματα δεν γίνονται αποδεκτά. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δυτικές χώρες και οι οργανισμοί χαράσσουν αναπτυξιακή πολιτική με βάση την καλή κυβερνητική πολιτική και την ελεύθερη οικονομία και όχι την πορεία εκδημοκρατισμού. Η οικονομική ανάπτυξη σε πολλούς «αφρικανικούς λέοντες» βασίζεται στο πλούσιο υπέδαφος σε πετρέλαιο και σε άλλους θησαυρούς. Οι εξαγωγές της Νιγηρίας βασίζονται σε ποσοστό 95% στο πετρέλαιο και τα κέρδη είναι τεράστια, αλλά δεν φτάνουν σε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι 15 φορές χαμηλότερο από ό,τι στη Γερμανία.

Αλλά για να είναι βιώσιμη η ανάπτυξη χρειάζεται μια σταθερή μεσαία τάξη, διότι μόνο αυτή διασφαλίζει αγοραστική δύναμη και κοινωνική σταθερότητα. «Εάν στην Αφρική δεν καταφέρουμε να κάνουμε το επόμενο βήμα προς την εκβιομηχάνιση και όχι την αποκλειστική εξαγωγή πρώτων υλών, δεν θα δημιουργηθεί ποτέ μεσαία τάξη» σημειώνει η Γιούντιθ Χέλφμαν-Χούντακ από την Αφρικανική Ενωση της γερμανικής οικονομίας.

Στέλλα Θεοδώρου