Ο ηγέτης του κόμματος «Δημοκρατικής
Ενότητας» (PYD) των Κούρδων της Συρίας, Σαλίχ Μουσλίμ, προσκλήθηκε από
το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών για τις πρώτες επίσημες συνομιλίες που
έκανε ποτέ Σύρος Κούρδος με Τούρκους διπλωμάτες και τον αρχηγό της ΜΙΤ,
Χακάν ΦιτάνΤου Νικόλα Ζηργάνου
Στροφή 180 μοιρών στο κουρδικό ζήτημα της Συρίας έκανε η Τουρκία, μετά την επίσημη επίσκεψη του ηγέτη του κόμματος «Δημοκρατικής Ενότητας» (PYD) των Κούρδων της Συρίας, Σαλίχ Μουσλίμ, στην Αγκυρα. Ο Μουσλίμ προσκλήθηκε από το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών για τις πρώτες επίσημες συνομιλίες που έκανε ποτέ Σύρος Κούρδος με Τούρκους διπλωμάτες και τον αρχηγό της ΜΙΤ, Χακάν Φιτάν. Μέχρι την περασμένη εβδομάδα, η Τουρκία προσπαθούσε να κάμψει στρατιωτικά τους Κούρδους της Συρίας, με την απροκάλυπτη ενίσχυση των σουνιτών εξτρεμιστών της οργάνωσης Τζαμπάτ αλ Νούρσα και άλλων σαλαφιστικών ένοπλων οργανώσεων που αντιμάχονταν τους Κούρδους της Συρίας.
Ανοιχτά σύνορα
Τα τουρκο-συριακά σύνορα ήταν ανοιχτά για να διέρχονται προς τη Συρία ισλαμιστές αντάρτες εθελοντές, εφόδια, όπλα και πυρομαχικά, ενώ ταυτόχρονα ήταν κλειστά για τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας στις κουρδικές περιοχές της Συρίας, οι οποίες εφάπτονται των τουρκικών συνόρων.Ομως, μετά τις πρόσφατες ένοπλες νίκες των Κούρδων κατά των ισλαμιστών και την κατάληψη από τους Πεσμεργκά της πόλης Ρας αλ Αϊν και του συνοριακού περάσματος Τσεγιαλανπινάρ με την Τουρκία, η Αγκυρα αποφάσισε να αλλάξει την αποτυχημένη πολιτική της και να περάσει από την αντιπαλότητα στη συνεργασία. Είχε προηγηθεί η δήλωση του Σελίμ για άμεση δημιουργία θεσμών αυτοδιοίκησης στις κουρδικές περιοχές της βόρειας και βορειοανατολικής Συρίας, η δημιουργία τοπικού κοινοβουλίου μετά από εκλογές και η έπαρση της σημαίας των Κούρδων στη μεθόριο με το Τσεγιαλανπινάρ. Η Αγκυρα, θορυβημένη από τις εξελίξεις, μπροστά στον φόβο να δημιουργηθεί ένα νέο (μετά το Ιρακινό Κουρδιστάν) κουρδικό κρατικό μόρφωμα στα σύνορά της, κι ενώ βρίσκεται σε διαδικασία συμφιλίωσης με τους Κούρδους της Τουρκίας, έσπευσε να προκρίνει μετά την αποτυχημένη «πολιτική του μαστιγίου», τον κατευνασμό του «καρότου».
Στις συνομιλίες που έγιναν στην Αγκυρα, οι Τούρκοι διπλωμάτες έθεσαν στον Σελίμ τρεις κόκκινες γραμμές, όπως είχαν διατυπωθεί από τον Αχμέτ Νταβούτογλου:
– Να σταματήσει κάθε συνεργασία των Κούρδων με το καθεστώς Ασαντ και οι Κούρδοι να περάσουν στην αντιπολίτευση.
– Να μη δημιουργήσουν μονομερή τετελεσμένα πριν από την οριστική επίλυση του συριακού προβλήματος, ιδίως με τη βία και εις βάρος των άλλων εθνοτήτων που ζουν στις κουρδικές περιοχές της Συρίας και να λυθεί το κουρδικό ζήτημα μέσα στους κόλπους της συριακής αντιπολίτευσης.
– Να μην εμπλακούν οι Κούρδοι της Συρίας σε δραστηριότητες που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των τουρκικών συνόρων.
Ο Σελίμ δήλωσε μετά τη συνάντηση ότι οι Κούρδοι της Συρίας θα εκλέξουν τοπικές επιτροπές αυτοδιοίκησης, που θα είναι προσωρινού χαρακτήρα, μέχρι το τέλος του πολέμου και θα σέβονται τα δικαιώματα όλων των κατοίκων της περιοχής, σουνιτών, χριστιανών και άλλων, οι οποίοι και θα εκπροσωπούνται σε όλα τα επίπεδα. Στις δομές αυτές δεν συμπεριλαμβάνονται οι ισλαμιστικές οργανώσεις των εξτρεμιστών.Η πρωτοβουλία αυτή είναι απαραίτητη για να καλυφθεί το κενό διοίκησης που έχει προκύψει μετά την αποχώρηση των κυβερνητικών δυνάμεων από τις κουρδικές περιοχές της Συρίας και για να εμπεδωθεί κλίμα ασφάλειας και τάξης στους πολίτες.Ο Σελίμ ανακοίνωσε, επίσης, ότι η Τουρκία θα ανοίξει τα σύνορά της προς τις κουρδικές περιοχές της Συρίας και θα προωθήσει ανθρωπιστική βοήθεια.
Οι Κούρδοι της Συρίας δείχνουν κι αυτοί έτοιμοι να κάνουν στροφή πολιτικής. Συζητούν να συμμετάσχουν στην ομπρέλα των οργανώσεων της συριακής αντιπολίτευσης, την Εθνική Συμμαχία για τη Συρία (SNC) και να πάρουν μέρος με αντιπροσωπεία στις συνομιλίες της Γενεύης που προωθούν Ρώσοι και Αμερικανοί, για την πολιτική επίλυση της συριακής κρίσης και το τέλος του πολέμου. Το στοίχημα που θέλουν να κερδίσουν είναι η αποδοχή από το SNC των δομών αυτοδιοίκησής τους και την οψιόν για ένα συριακό Κουρδιστάν μετά το τέλος του πολέμου, στους κόλπους μιας ενιαίας Συρίας, στα πρότυπα του ιρακινού Κουρδιστάν.
Πολιτική επίλυση
Τη νέα εποχή και την αλλαγή ρότας δείχνει και η δήλωση του νεοεκλεγέντα ηγέτη του SNC, Αχμαντ Ασι αλ Τζάμπρα, πως «το κουρδικό ζήτημα της Συρίας πρέπει να βρει τη λύση του» και πως είναι έτοιμος να συναντηθεί με την κουρδική ηγεσία για να συζητήσουν την ένταξή τους στην αντιπολίτευση.Η πρόσφατη διεύρυνση του SNC με ηγετικές προσωπικότητες της μετριοπαθούς συριακής αντιπολίτευσης, όπως ο Μισέλ Κίλο και η πιθανή συμμαχία με τους Κούρδους, μπορεί να σηματοδοτήσει αλλαγή των συσχετισμών υπέρ των δυνάμεων που επιζητούν την πολιτική επίλυση της συριακής κρίσης και την πολιτική περιθωριοποίηση των ακραίων ισλαμικών ομάδων.
Αν υπάρξει ανταπόκριση και από τους μετριοπαθείς της Δαμασκού, τότε ίσως μπορεί να υπάρξει στον ορίζοντα ένας συμβιβασμός που θα φέρει το τέλος του πολέμου. Σε περίπτωση αποτυχίας, η αιματοχυσία θα συνεχιστεί με χαρακτηριστικά εθνοκάθαρσης και η διάσπαση της Συρίας θα είναι αναπόφευκτη.
