Δράσεις εθνικής στρατηγικής
Οι πιο πάνω επισημάνσεις δεν είναι τυχαίες. Προέρχονται από χείλη πανεπιστημιακών, ανθρώπων που δεν χρειάστηκε να τους μιλήσει μια ομάδα επτά δημοσιογράφων από την Κύπρο, περισσότερο από πέντε λεπτά, πριν σηκωθούν και με τον μαρκαδόρο στο χέρι να καταγράψουν στον πίνακα τις δράσεις που η κυπριακή Κυβέρνηση ή η όποια άλλη κυβέρνηση, πρέπει να αναλάβει ώστε να διαχειρισθεί σωστά τον πλούτο που διαθέτει.
«Χρειάζεται πρώτα απ' όλα η χάραξη εθνικής στρατηγικής. Το φυσικό αέριο σάς προσφέρει μια μεγάλη ευκαιρία για ένα λαμπρό μέλλον, φτάνει οι πολιτικοί σας να διαθέτουν όραμα για να σχεδιάσουν μια βιώσιμη αναπτυξιακή πολιτική ενεργειακής δυναμικής καθορισμένου χρονοδιαγράμματος. Και επειδή συνήθως οι πολιτικοί έχουν οράματα βραχυπρόθεσμα, εσείς, οι δημοσιογράφοι, θα πρέπει να δημιουργήσετε κοινή γνώμη, η οποία να έχει και όραμα αλλά και τα εργαλεία να ελέγξει τους κυβερνώντες. Πού θα τα βρεί; Εσείς θα της τα δώσετε, με κατάρτιση και γνώση. Φροντίστε λοιπόν να ενημερωθείτε επαρκώς, μιλήστε με τους ανθρώπους στην πλατφόρμα, δημιουργήστε πηγές που θα σας ενημερώνουν για να ενημερώνετε. Φροντίστε να βγάζετε στην επιφάνεια θέματα, τα οποία χρήζουν καλύτερης και βαθύτερης μελέτης, πολύ πριν ληφθούν οι αποφάσεις. Φροντίστε με διερεύνηση να ενισχύσετε τη διαφάνεια».
Της επισήμανσης αυτής είχε προηγηθεί μια καθαρά οικονομική οπτική του όλου θέματος από άλλους εμπειρογνώμονες:«Οτιδήποτε γίνει, πρέπει να μελετηθεί, ώστε να είναι οικονομικά συμφέρον. Οι πολιτικοί είναι απρόβλεπτοι, γι' αυτό πρέπει να δοθεί η οικονομική σημασία που αρμόζει στο θέμα, ώστε να εξυπηρετεί τα συμφέροντα του τόπου».
Δεν φαίνεται συμφέρουσα η μεταφορά μέσω Τουρκίας
Σημαντικό είναι να λεχθεί πως η πολιτική πτυχή της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου της Κύπρου παρέμεινε σχεδόν ανέγγιχτη. Για όσα ακούσθηκαν περί μεταφοράς του με αγωγούς μέσω Τουρκίας στην Ευρώπη, και πάλιν η απάντηση ήταν: «Δεν φαίνεται να είναι συμφέρουσα λύση αυτή. Καλά κάνετε, όμως, να απευθυνθείτε σε συμβούλους. Πάντως πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η Τουρκία διαθέτει αρκετούς αγωγούς».
Με το Ισραήλ
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ, μάλλον σχεδόν βέβαιο, θεωρείται ότι η πλέον συμφέρουσα επιλογή για την Κύπρο είναι η συνεργασία της με το Ισραήλ, αφού όμως διασφαλισθεί ότι η συμφωνία που θα επιτευχθεί θα είναι οικονομικά συμφέρουσα, αλλά και δεν πάσχει σε θέματα ασφάλειας. Μάλιστα ένας από τους συνομιλητές μας δεν παρέλειψε να πει σε κατ’ ιδίαν διάλογο πως η Κύπρος βρίσκεται σε πολύ καλύτερη μοίρα από το Ισραήλ, αφού δεν αντιμετωπίζει τα προβλήματα που η χώρα αυτή έχει μπροστά της.
Εσείς, είπε, είσαστε σε καλύτερη γεωγραφική θέση, είσαστε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα κεφάλαια που θα εισρεύσουν στη χώρα σας είναι πάρα πολλά. Επιπρόσθετα η Κύπρος δεν αντιμετωπίζει τα σοβαρά θέματα ασφάλειας σε σχέση με τις εξαγωγές. Το Ισραήλ έχει να τα βγάλει πέρα με τις απαιτήσεις του Λιβάνου και της Συρίας.
Μας ελέχθη, επίσης, ότι στις εταιρείες με τις οποίες συνεργάζεται το Ισραήλ αλλά και σε όλες τις άλλες οι οποίες ασχολούνται με θέματα φυσικού αερίου, δεν άρεσε καθόλου η πρόσφατη απόφασή του για αλλαγή της φορολογίας. Προς τούτο επεστήθη η προσοχή στο γεγονός ότι μια κυβέρνηση θα πρέπει να έχει σταθερή φορολογική πολιτική, ώστε οι εταιρείες με τις οποίες θα συνεργασθεί να είναι σίγουρες όταν θα μπορούν να προχωρούν στους προγραμματισμούς τους σταθερά, χωρίς αιφνίδιες αλλαγές και ανατροπές.
Θα περνούμε κι από τεστ
Τέλος, θα πρέπει να σημειώσουμε με έμφαση όσα πληροφορηθήκαμε κατά την επίσκεψή μας στον μη κυβερνητικό οργανισμό Revenue Watch Institute. Ο οργανισμός αυτός εκδίδει κάθε χρόνο τον Δείκτη Διαφάνειας μετά από αποστολή σε 58 χώρες, οι οποίες διαθέτουν πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άλλο ορυκτό πλούτο, μακροσκέλεστατου ερωτηματολογίου (170 ερωτήσεις). Από τις απαντήσεις που δίνει η κάθε χώρα βαθμολογείται αναλόγως σε σχέση με τη διαχείριση και τη διαφάνεια, ενώ δημιουργείται σκιά στις περιπτώσεις εκείνες που κάποιες κυβερνήσεις επιλέγουν να μην απαντήσουν σε ορισμένες από τις ερωτήσεις ή και καθόλου. Πρώτη και καλύτερη χώρα στον τελευταίο Δείκτη είναι η Νορβηγία και ακολουθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Αυστραλία, η Βραζιλία, το Μεξικό και ο Καναδάς. Στις τελευταίες θέσεις βρίσκονται η Καμποτία, το Ιράν, το Κατάρ, η Λιβύη, η Ισημερινή Γουινέα, το Τουρκμενιστάν και το Μιανμάρ. Το ερωτηματολόγιο στοχεύει να διερευνήσει κατά πόσον υπάρχουν η κατάλληλη νομοθεσία ώστε να διασφαλίζεται η διαφάνεια, η χρηστή διαχείριση και ο ανοικτός και δίκαιος ανταγωνισμός. Στοχεύει, επίσης, να διερευνήσει ότι δεν γίνεται διαρροή πληροφοριών από κυβερνητικούς αξιωματούχους σε ενδιαφερόμενους, ότι υπάρχουν και είναι ποιοτικοί οι έλεγχοι από μηχανισμούς, οι οποίοι διαφυλάσσουν τις όποιες διαδικασίες από σύγκρουση συμφερόντων. Τέλος, στοχεύεται η διερεύνηση παραγόντων, οι οποίοι μπορούν να οδηγήσουν σε διαφθορά.Η Κύπρος θα πρέπει να παραλάβει το δικό της ερωτηματολόγιο προσεχώς. Στα χέρια μας είναι να βρεθούμε ψηλά στην κατάταξη.
Η Β. Ντακότα πνίγηκε στο πετρέλαιο και τα δολάρια
ΚΑΤΑΛΗΚΤΙΚΑ να αναφέρουμε ότι οι δημοσιογράφοι που βρεθήκαμε στο 15νθήμερο πρόγραμμα, εξαντλητικό πρέπει να ομολογήσουμε, που οι Ηνωμένες Πολιτείες οργάνωσαν για Κύπριους δημοσιογράφους, είδαμε και μάθαμε πολλά. Όπως για παράδειγμα τη ραγδαία ανάπτυξη που γνωρίζει η μικρή πολιτεία της Βορείου Ντακότας, η οποία βρέθηκε πνιγμένη στο πετρέλαιο και τα δολάρια και έχει πρόβλημα πώς να διαχειριστεί τον πλούτο της. Γευτήκαμε επίσης και την αδιαφορία που επιδεικνύεται στη Νέα Ορλεάνη για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, που είναι το νούμερο ένα θέμα στις ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια. Τεράστια πάρκα με φωτοβολταϊκά, αξιοποίηση στο έπακρον της ηλιακής ενέργειας, χρήση του ηλεκτρισμού για την κίνηση στα αυτοκίνητα, γενικά μια μεγάλη στροφή στην πράσινη ενέργεια βρίσκονται στην πρώτη θέση του ενδιαφέροντος. Η Νέα Ορλεάνη αδιαφορεί, παρά το γεγονός ότι βίωσε την καταστροφή της πετρελαιοκηλίδας της ΒΡ πριν από μερικά χρόνια. «Έχουμε αρκετό πετρέλαιο κι αυτό μας φτάνει», λένε επιχειρηματίες. Σε αντίθεση, βέβαια, με τις περιβαλλοντικές οργανώσεις που ανεμίζουν γαλάζιες σημαίες, με το σύνθημα «Να σώσουμε τον Κόλπο, τον τρόπο ζωής μας».
Διαφάνεια κι ευθύνες
ΜΕ ΒΑΣΗ όσα ακούσαμε, λοιπόν, επιστρέψαμε στην Κύπρο νιώθοντας βαριές τις ευθύνες που μας φόρτωσαν οι Αμερικανοί σε σχέση με θέματα ενημέρωσης των πολιτών, τη διαφάνεια και τον έλεγχο της Κυβέρνησης για ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με τη χρηστή διοίκηση. Δεν γνωρίζουμε φυσικά πόσο στις ΗΠΑ λειτουργεί με αυτούς τους τρόπους το σύστημα, είναι όμως ορθή η φιλοσοφία. Εξάλλου το γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται στη δεύτερη θέση του Δείκτη Διαφάνειας λέει πολλά. Φυσικά κάποιες αμφιβολίες μάς δημιούργησε το γεγονός ότι ένας δημοσιογράφος, τον οποίο συναντήσαμε σε μιαν από τις πέντε πολιτείες τις οποίες είχαμε την ευκαιρία να επισκεφθούμε, πέρα από τη δημοσιογραφική του ενασχόληση αποκλειστικά με θέματα ενέργειας, εργάζεται ταυτόχρονα και ως σύμβουλος εταιρειών που έχουν σχέση με την ενέργεια.
