Η Άγκυρα έχει ανάγκη από ξένα κεφάλαια για τη χρηματοδότηση του αναπτυξιακού της προγράμματοςΜετά που η Τουρκική Κεντρική Τράπεζα ξόδεψε $7
δις για να δώσει στήριξη στη λίρα, δεν μπόρεσε να το επιτύχει γιατί
υπήρξε έλλειψη εμπιστοσύνης στις αγορές, ειδικά μετά από δύο μήνες
κινητοποιήσεων εναντίον της κυβέρνησης
Η ΠΤΩΣΗ της συναλλαγματικής αξίας της λίρας αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών και η χώρα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την εισροή ξένων κεφαλαίων
Η ποσοτική νομισματική χαλάρωση, κυρίως στην Αμερική, που άρχισε με την παγκόσμια οικονομική κρίση, σήμαινε και πτώση στα επιτόκια, και οδήγησε στην εισροή κεφαλαίων στις αναδυόμενες αγορές, περιλαμβανομένης της Τουρκίας, όπου τα επιτόκια ήταν πιο ψηλά, πράγμα που οδήγησε στην αύξηση των πιστώσεων και στην ανάπτυξη. Τώρα όμως που η Κεντρική Τράπεζα της Αμερικής (FED) έχει ανακοινώσει ότι θα μειώσει τον ρυθμό νομισματικής ποσοτικής χαλάρωσης και ότι τελικά θα την τερματίσει, οι Κεντρικές Τράπεζες στις αναδυόμενες αγορές, όπως είναι η Τουρκία, είναι υπόχρεες να εισαγάγουν νομισματικά μέτρα, με στόχο να δώσουν στήριξη στο νόμισμά τους.
Η Τουρκική Κεντρική Τράπεζα, μετά που ξόδεψε $7 δις για να δώσει στήριξη στη λίρα, δεν μπόρεσε να το επιτύχει γιατί υπήρξε έλλειψη εμπιστοσύνης στις αγορές, ειδικά μετά από δύο μήνες κινητοποιήσεων εναντίον της κυβέρνησης. Ως αποτέλεσμα των διαδηλώσεων και κινητοποιήσεων εναντίον του Πρωθυπουργού Ταγίπ Ερντογάν το νόμισμα της χώρας, η λίρα, μειώθηκε στο πιο χαμηλό σημείο σε σχέση προς το δολάριο από το 2011, παρά τις προσπάθειες της Κεντρικής Τράπεζας να στηρίξει το νόμισμα.
Η πτώση της συναλλαγματικής αξίας της λίρας αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών και η χώρα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την εισροή ξένων κεφαλαίων. Και δεν είναι απλώς το έλλειμμα που είναι ανησυχητικό, αλλά και το είδος της εισροής κεφαλαίων για να καλύψει το έλλειμμα. Αναφέρεται ότι μόνο το 1/5 καλύπτεται από ξένες άμεσες επενδύσεις, ενώ τα 4/5 αποτελούνται από κεφάλαια χαρτοφυλακίου τα οποία μπορούν εύκολα να εγκαταλείψουν τη χώρα. Έτσι, την περασμένη εβδομάδα το βασικό επιτόκιο της Κεντρικής Τράπεζας αυξήθηκε κατά 75 μονάδες, βάση στο 7,25%, παρά την απειλή στον ρυθμό ανάπτυξης.
Ο στόχος της κυβέρνησης είναι για ρυθμό ανάπτυξης 4%, κατά το 2013, σε σχέση με 2,2% το 2012. Με μια οικονομία που έχει επιβραδυνθεί από το 8,8% το 2010-2011 στο 2,2% το 2012, η κυβέρνηση γνωρίζει πολύ καλά την οικονομική σημασία των εξαγωγών στην Ε.Ε. Έτσι ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας άρχισε να ταξιδεύει σε διάφορες χώρες της Ε.Ε. και δήλωσε ότι η διαμεσολάβηση της Αμερικής, με στόχο την επίλυση του κυπριακού προβλήματος, είναι ευπρόσδεκτη.
Η Τουρκία σήμερα είναι χώρα που ανήκει στην ομάδα των G20 βιομηχανικών κρατών και οι τουρκικές εξαγωγές διοχετεύονται σε πολλές χώρες. Για παράδειγμα, το 2012 οι εξαγωγές της Τουρκίας στις χώρες της Λατινικής Αμερικής ανήλθαν στα $5 δις, ποσό που είναι διπλάσιο όλων των εξαγωγών της Τουρκίας το 1979, όταν οι εξαγωγές της αποτελούνταν κυρίως από ξηρούς καρπούς και καπνό.
Τώρα, η Τουρκία είναι σημαντικός εξαγωγέας αυτοκινήτων και βαρέων οχημάτων, τηλεοράσεων και άλλων βιομηχανικών προϊόντων. Τον Σεπτέμβριο του 1980 υπήρξε στρατιωτικό πραξικόπημα και η στρατιωτική ηγεσία έδωσε ελευθερία δράσης στον νέο αναπληρωτή πρωθυπουργό Τουργκούτ Οζάλ, που αργότερα έγινε Πρωθυπουργός και στη συνέχεια Πρόεδρος. Ο Τ. Οζάλ εισήγαγε μεταρρυθμίσεις και έδωσε ώθηση στις εξαγωγές της χώρας. Κάτω από την ηγεσία του Οζάλ, η Τουρκία έπαψε να είναι απομονωμένη και άρχισε να επεκτείνεται στην ανατολική Ευρώπη, την κεντρική Ασία, ακόμη και στη Ρωσία.
Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980 η τουρκική λίρα έγινε πλήρως μετατρέψιμη και μέχρι το 1989 δόθηκε απεριόριστη ελευθερία στη διακίνηση κεφαλαίων, αν και η ελεύθερη διακύμανση της ισοτιμίας της λίρας καθυστέρησε μέχρι το 2001. Έτσι η Τουρκία, που ήταν μια εσωστρεφής χώρα με μεγάλο προστατευτισμό, άρχισε να αντιλαμβάνεται τη σημασία των εξαγωγών και της παγκοσμιοποίησης. Είναι σκόπιμο να αναφέρουμε ότι πριν από πέντε χρόνια η Ε.Ε. αγόραζε πάνω από το 50% όλων των εξαγωγών της Τουρκίας, σε σχέση με 1/3, τώρα λόγω αύξησης των εξαγωγών σε άλλες περιοχές. Η κατασκευαστική βιομηχανία της Τουρκίας επεκτείνεται διεθνώς και οι τουρκικές κατασκευαστικές εταιρείες τώρα επεκτείνονται σε αγορές όπου ακόμη και αναγνωρισμένες δυτικές εταιρείες χάνουν συμβόλαια.
Όπως έχει δηλώσει ο πρέσβης της Ε.Ε. στην Τουρκία κ. Ζαν-Ριπέρ, η τελωνειακή ένωση της Τουρκίας με την Ε.Ε. είναι μια από τις βάσεις της τουρκικής ευημερίας κατά τα τελευταία χρόνια. Με περίπου 14.000 ευρωπαϊκές εταιρείες στην Τουρκία η Ε.Ε. σχετίζεται με το 70-80% των άμεσων ξένων επενδύσεων, αγοράζει το 40% των τουρκικών εξαγωγών, ενώ παράλληλα είναι η κυριότερη πηγή μεταφοράς τεχνολογίας.
Η σχέση μεταξύ της Ε.Ε. και της Τουρκίας έχει οδηγήσει στις μεγαλύτερες αλλαγές σε δεκαετίες. Αναφέρεται ότι η αισιοδοξία που είχε η Τουρκία για την Ε.Ε. το 2002-2004 συνέπεσε με μεγάλες μεταρρυθμίσεις και την αύξηση των άμεσων ξένων επενδύσεων στην Τουρκία. Από τότε όμως που οι διαπραγματεύσεις για ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε., λόγω κυρίως του Κυπριακού, αλλά και επιφυλάξεων από ορισμένες χώρες, όπως είναι η Γαλλία και η Γερμανία, αποτελματώθηκαν, ο ρυθμός εισαγωγής μεταρρυθμίσεων επιβραδύνθηκε.
Επείγουσα ανάγκη…
ΟΤΑΝ η Άγκελα Μέρκελ, Καγκελάριος της Γερμανίας, επισκέφθηκε την Τουρκία, συνοδευόταν από πρώτους εκτελεστικούς διευθυντές μεγάλων εταιρειών και άκουσαν τους Τούρκους κυβερνητικούς αξιωματούχους να αναφέρονται στις επενδυτικές ευκαιρίες, ειδικά για το νέο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης, το οποίο υπολογίζεται να στοιχίσει €7 δις, και αυτό κατά τα αρχικά στάδια.
Ένας αξιωματούχος δήλωσε ότι η χώρα χρειάζεται $20-30 δις για έργα υποδομής στα επόμενα πέντε χρόνια, ενώ αναφέρθηκε ότι τα κεφάλαια που χρειάζεται η Τουρκία μόνο για την ηλεκτρική ενέργεια, κατά τις επόμενες δυο δεκαετίες, θα ανέλθουν στα $107 δις, αλλά η Τουρκία δεν μπορεί να χρηματοδοτήσει τα έργα αυτά από μόνη της. Συνεπώς, αν πρόκειται να συνεχίσει να εκσυγχρονίζεται η οικονομία της Τουρκίας, χρειάζεται ξένα κεφαλαία.
Το ΔΝΤ υπολογίζει ότι οι ανάγκες της Τουρκίας για εξωτερική χρηματοδότηση ανέρχονται στο 25% του ΑΕΠ. Το πρόβλημα πριν από τις διαδηλώσεις εναντίον του Πρωθυπουργού δεν ήταν σοβαρό, αλλά οι διαδηλώσεις αυτές και η απόφαση της Αμερικής να περιορίσει την ποσοτική νομισματική επέκταση έχουν χειροτερέψει το πρόβλημα. Έτσι η Τουρκία σήμερα δεν αναπτύσσεται τόσο γρήγορα όπως το παρελθόν, αφού η ξένη εισροή κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση επενδύσεων δεν είναι ικανοποιητική.
Οι καθαρές ξένες άμεσες επενδύσεις για το 2012 ήταν γύρω στα $8 δις, σε σχέση με τα $40 δις ασταθών εισροών κεφαλαίων χαρτοφυλακίου. Γενικά, πολλά από αυτά τα αναπτυξιακά έργα αρχικά καταβάλλεται προσπάθεια να χρηματοδοτηθούν από τις τουρκικές τράπεζες, αλλά αυτές έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση και στην πραγματικότητα δεν έχουν αρκετά χρήματα για να χρηματοδοτήσουν όλα αυτά τα μεγάλα έργα. Είναι, επομένως, επείγουσα ανάγκη η εξεύρεση χρηματοδότησης από ξένα κεφαλαία.
KPMGΛογιστικές, Ελεγκτικές, Φορολογικές και Συμβουλευτικές Υπηρεσίες
Η ΠΤΩΣΗ της συναλλαγματικής αξίας της λίρας αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών και η χώρα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την εισροή ξένων κεφαλαίων
Η ποσοτική νομισματική χαλάρωση, κυρίως στην Αμερική, που άρχισε με την παγκόσμια οικονομική κρίση, σήμαινε και πτώση στα επιτόκια, και οδήγησε στην εισροή κεφαλαίων στις αναδυόμενες αγορές, περιλαμβανομένης της Τουρκίας, όπου τα επιτόκια ήταν πιο ψηλά, πράγμα που οδήγησε στην αύξηση των πιστώσεων και στην ανάπτυξη. Τώρα όμως που η Κεντρική Τράπεζα της Αμερικής (FED) έχει ανακοινώσει ότι θα μειώσει τον ρυθμό νομισματικής ποσοτικής χαλάρωσης και ότι τελικά θα την τερματίσει, οι Κεντρικές Τράπεζες στις αναδυόμενες αγορές, όπως είναι η Τουρκία, είναι υπόχρεες να εισαγάγουν νομισματικά μέτρα, με στόχο να δώσουν στήριξη στο νόμισμά τους.
Η Τουρκική Κεντρική Τράπεζα, μετά που ξόδεψε $7 δις για να δώσει στήριξη στη λίρα, δεν μπόρεσε να το επιτύχει γιατί υπήρξε έλλειψη εμπιστοσύνης στις αγορές, ειδικά μετά από δύο μήνες κινητοποιήσεων εναντίον της κυβέρνησης. Ως αποτέλεσμα των διαδηλώσεων και κινητοποιήσεων εναντίον του Πρωθυπουργού Ταγίπ Ερντογάν το νόμισμα της χώρας, η λίρα, μειώθηκε στο πιο χαμηλό σημείο σε σχέση προς το δολάριο από το 2011, παρά τις προσπάθειες της Κεντρικής Τράπεζας να στηρίξει το νόμισμα.
Η πτώση της συναλλαγματικής αξίας της λίρας αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών και η χώρα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την εισροή ξένων κεφαλαίων. Και δεν είναι απλώς το έλλειμμα που είναι ανησυχητικό, αλλά και το είδος της εισροής κεφαλαίων για να καλύψει το έλλειμμα. Αναφέρεται ότι μόνο το 1/5 καλύπτεται από ξένες άμεσες επενδύσεις, ενώ τα 4/5 αποτελούνται από κεφάλαια χαρτοφυλακίου τα οποία μπορούν εύκολα να εγκαταλείψουν τη χώρα. Έτσι, την περασμένη εβδομάδα το βασικό επιτόκιο της Κεντρικής Τράπεζας αυξήθηκε κατά 75 μονάδες, βάση στο 7,25%, παρά την απειλή στον ρυθμό ανάπτυξης.
Ο στόχος της κυβέρνησης είναι για ρυθμό ανάπτυξης 4%, κατά το 2013, σε σχέση με 2,2% το 2012. Με μια οικονομία που έχει επιβραδυνθεί από το 8,8% το 2010-2011 στο 2,2% το 2012, η κυβέρνηση γνωρίζει πολύ καλά την οικονομική σημασία των εξαγωγών στην Ε.Ε. Έτσι ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας άρχισε να ταξιδεύει σε διάφορες χώρες της Ε.Ε. και δήλωσε ότι η διαμεσολάβηση της Αμερικής, με στόχο την επίλυση του κυπριακού προβλήματος, είναι ευπρόσδεκτη.
Η Τουρκία σήμερα είναι χώρα που ανήκει στην ομάδα των G20 βιομηχανικών κρατών και οι τουρκικές εξαγωγές διοχετεύονται σε πολλές χώρες. Για παράδειγμα, το 2012 οι εξαγωγές της Τουρκίας στις χώρες της Λατινικής Αμερικής ανήλθαν στα $5 δις, ποσό που είναι διπλάσιο όλων των εξαγωγών της Τουρκίας το 1979, όταν οι εξαγωγές της αποτελούνταν κυρίως από ξηρούς καρπούς και καπνό.
Τώρα, η Τουρκία είναι σημαντικός εξαγωγέας αυτοκινήτων και βαρέων οχημάτων, τηλεοράσεων και άλλων βιομηχανικών προϊόντων. Τον Σεπτέμβριο του 1980 υπήρξε στρατιωτικό πραξικόπημα και η στρατιωτική ηγεσία έδωσε ελευθερία δράσης στον νέο αναπληρωτή πρωθυπουργό Τουργκούτ Οζάλ, που αργότερα έγινε Πρωθυπουργός και στη συνέχεια Πρόεδρος. Ο Τ. Οζάλ εισήγαγε μεταρρυθμίσεις και έδωσε ώθηση στις εξαγωγές της χώρας. Κάτω από την ηγεσία του Οζάλ, η Τουρκία έπαψε να είναι απομονωμένη και άρχισε να επεκτείνεται στην ανατολική Ευρώπη, την κεντρική Ασία, ακόμη και στη Ρωσία.
Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980 η τουρκική λίρα έγινε πλήρως μετατρέψιμη και μέχρι το 1989 δόθηκε απεριόριστη ελευθερία στη διακίνηση κεφαλαίων, αν και η ελεύθερη διακύμανση της ισοτιμίας της λίρας καθυστέρησε μέχρι το 2001. Έτσι η Τουρκία, που ήταν μια εσωστρεφής χώρα με μεγάλο προστατευτισμό, άρχισε να αντιλαμβάνεται τη σημασία των εξαγωγών και της παγκοσμιοποίησης. Είναι σκόπιμο να αναφέρουμε ότι πριν από πέντε χρόνια η Ε.Ε. αγόραζε πάνω από το 50% όλων των εξαγωγών της Τουρκίας, σε σχέση με 1/3, τώρα λόγω αύξησης των εξαγωγών σε άλλες περιοχές. Η κατασκευαστική βιομηχανία της Τουρκίας επεκτείνεται διεθνώς και οι τουρκικές κατασκευαστικές εταιρείες τώρα επεκτείνονται σε αγορές όπου ακόμη και αναγνωρισμένες δυτικές εταιρείες χάνουν συμβόλαια.
Όπως έχει δηλώσει ο πρέσβης της Ε.Ε. στην Τουρκία κ. Ζαν-Ριπέρ, η τελωνειακή ένωση της Τουρκίας με την Ε.Ε. είναι μια από τις βάσεις της τουρκικής ευημερίας κατά τα τελευταία χρόνια. Με περίπου 14.000 ευρωπαϊκές εταιρείες στην Τουρκία η Ε.Ε. σχετίζεται με το 70-80% των άμεσων ξένων επενδύσεων, αγοράζει το 40% των τουρκικών εξαγωγών, ενώ παράλληλα είναι η κυριότερη πηγή μεταφοράς τεχνολογίας.
Η σχέση μεταξύ της Ε.Ε. και της Τουρκίας έχει οδηγήσει στις μεγαλύτερες αλλαγές σε δεκαετίες. Αναφέρεται ότι η αισιοδοξία που είχε η Τουρκία για την Ε.Ε. το 2002-2004 συνέπεσε με μεγάλες μεταρρυθμίσεις και την αύξηση των άμεσων ξένων επενδύσεων στην Τουρκία. Από τότε όμως που οι διαπραγματεύσεις για ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε., λόγω κυρίως του Κυπριακού, αλλά και επιφυλάξεων από ορισμένες χώρες, όπως είναι η Γαλλία και η Γερμανία, αποτελματώθηκαν, ο ρυθμός εισαγωγής μεταρρυθμίσεων επιβραδύνθηκε.
Επείγουσα ανάγκη…
ΟΤΑΝ η Άγκελα Μέρκελ, Καγκελάριος της Γερμανίας, επισκέφθηκε την Τουρκία, συνοδευόταν από πρώτους εκτελεστικούς διευθυντές μεγάλων εταιρειών και άκουσαν τους Τούρκους κυβερνητικούς αξιωματούχους να αναφέρονται στις επενδυτικές ευκαιρίες, ειδικά για το νέο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης, το οποίο υπολογίζεται να στοιχίσει €7 δις, και αυτό κατά τα αρχικά στάδια.
Ένας αξιωματούχος δήλωσε ότι η χώρα χρειάζεται $20-30 δις για έργα υποδομής στα επόμενα πέντε χρόνια, ενώ αναφέρθηκε ότι τα κεφάλαια που χρειάζεται η Τουρκία μόνο για την ηλεκτρική ενέργεια, κατά τις επόμενες δυο δεκαετίες, θα ανέλθουν στα $107 δις, αλλά η Τουρκία δεν μπορεί να χρηματοδοτήσει τα έργα αυτά από μόνη της. Συνεπώς, αν πρόκειται να συνεχίσει να εκσυγχρονίζεται η οικονομία της Τουρκίας, χρειάζεται ξένα κεφαλαία.
Το ΔΝΤ υπολογίζει ότι οι ανάγκες της Τουρκίας για εξωτερική χρηματοδότηση ανέρχονται στο 25% του ΑΕΠ. Το πρόβλημα πριν από τις διαδηλώσεις εναντίον του Πρωθυπουργού δεν ήταν σοβαρό, αλλά οι διαδηλώσεις αυτές και η απόφαση της Αμερικής να περιορίσει την ποσοτική νομισματική επέκταση έχουν χειροτερέψει το πρόβλημα. Έτσι η Τουρκία σήμερα δεν αναπτύσσεται τόσο γρήγορα όπως το παρελθόν, αφού η ξένη εισροή κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση επενδύσεων δεν είναι ικανοποιητική.
Οι καθαρές ξένες άμεσες επενδύσεις για το 2012 ήταν γύρω στα $8 δις, σε σχέση με τα $40 δις ασταθών εισροών κεφαλαίων χαρτοφυλακίου. Γενικά, πολλά από αυτά τα αναπτυξιακά έργα αρχικά καταβάλλεται προσπάθεια να χρηματοδοτηθούν από τις τουρκικές τράπεζες, αλλά αυτές έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση και στην πραγματικότητα δεν έχουν αρκετά χρήματα για να χρηματοδοτήσουν όλα αυτά τα μεγάλα έργα. Είναι, επομένως, επείγουσα ανάγκη η εξεύρεση χρηματοδότησης από ξένα κεφαλαία.
KPMGΛογιστικές, Ελεγκτικές, Φορολογικές και Συμβουλευτικές Υπηρεσίες
