ΑΝΕΜΟΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ Ο Νότος προκαλεί ρωγμές στο τείχος της λιτότητας

Στον άνεμο αλλαγής που «φυσάει» στον ευρωπαϊκό Νότο εστιάζει την προσοχή της η ελληνική κυβέρνηση, καθώς νέες συμμαχίες ξεπροβάλλουν. Δέκα μήνες πριν, ο Αλέξης Τσίπρας κάνει την παρθενική του εμφάνιση σε Σύνοδο Κορυφής και διαπιστώνει πως το «ταξίδι» που έχει στο μυαλό του μπορεί να αποδειχτεί ιδιαίτερα μοναχικό.

Φρανσουά Ολάντ, Αλέξης Τσίπρας και Ματέο Ρέντσι έχουν, όπως φάνηκε και στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής, κοινή οπτική για μια σειρά ζητημάτων.Bρίσκεται απέναντι στους άλλους Ευρωπαίους ηγέτες και οποιαδήποτε σκέψη για τη δημιουργία κοινού μετώπου με άλλα κράτη που έχουν δοκιμαστεί από τις πολιτικές λιτότητας φαντάζει απαγορευτική. Στις συνόδους που θα ακολουθήσουν εκπρόσωποι των χωρών του Νότου είναι αυτοί που ασκούν το μεγαλύτερο πρέσινγκ στην ελληνική πλευρά, κάτι που εκτιμάται πως γίνεται και για «παραδειγματισμό» στο εσωτερικό.

Ωστόσο, ο πολιτικός χρόνος αποδεικνύεται πως κυλά ταχύτατα και νέα δεδομένα έχουν πια δημιουργηθεί. Οι εκλογικές αναμετρήσεις σε Πορτογαλία και Ισπανία -δηλαδή σε δύο χώρες που χτυπήθηκαν επίσης από την κρίση και εφάρμοσαν πολιτικές λιτότητας- έστειλαν ένα μήνυμα πολλαπλών αναγνώσεων.Το πιο ενδιαφέρον «πείραμα» διεξάγεται στην Πορτογαλία, όπου Σοσιαλιστές και αριστερά κόμματα ένωσαν τις δυνάμεις τους και σχημάτισαν από κοινού κυβέρνηση. Μάλιστα, σε μια κίνηση που είχε και έντονη συμβολική σημασία, η νέα κυβέρνηση με πράξη νομοθετικού περιεχομένου προχωρά στην αύξηση του κατώτατου μισθού.Τώρα οι προβολείς πέφτουν στην Ισπανία όπου -με τους Σοσιαλιστές στη δεύτερη θέση και το αδελφό προς τον ΣΥΡΙΖΑ κόμμα των Podemos τρίτο- παραμένει ερωτηματικό αν θα αναπαραχθεί το μοντέλο της Πορτογαλίας.
Στο κυβερνητικό στρατόπεδο εκτιμούν πως τα αποτελέσματα των εκλογικών αναμετρήσεων στις χώρες της Ιβηρικής δείχνουν μια στροφή προς τα αριστερά και μια σαφή αμφισβήτηση των νεοφιλελεύθερων πολιτικών. Είναι ένα πρώτο βήμα που έρχεται σε αντίθεση με ακραίες δεξιές ή λαϊκίστικες φωνές που ακούγονται σε χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ ή της Βόρειας Ευρώπης.

Μήνυμα στους Σοσιαλδημοκράτες
Η διαφορετική πορεία που φαίνεται να επιλέγεται στον Νότο εκτιμάται πως μπορεί να προκαλέσει «ρωγμές» στο τείχος της λιτότητας. Παράλληλα, ερμηνεύεται και ως ένα μήνυμα προς τη σοσιαλδημοκρατία να κάνει αισθητή τη διαφορετική ατζέντα που έχει από τα δεξιά και φιλελεύθερα κόμματα.Στον ΣΥΡΙΖΑ παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στην ευρωπαϊκή «οικογένεια» και μάλιστα ετοιμάζονται να αναλάβουν πρωτοβουλία για την περαιτέρω σύσφιγξη των σχέσεων. Πριν από το συνέδριο του κόμματος αναμένεται να διοργανωθεί μια ευρωπαϊκή συνάντηση στην Αθήνα, με τις προσκλήσεις να κατευθύνονται τόσο σε αριστερά κόμματα όσο και σε εκπροσώπους της σοσιαλδημοκρατίας.Βασικός στόχος είναι η συγκρότηση ενός πολιτικού μετώπου με προοδευτικό πρόσημο, που θα είναι ενάντια στα μέτρα λιτότητας και θα προβάλλει την ανάγκη υλοποίησης αναπτυξιακών δράσεων. Αλλωστε και στο εσωτερικό των ευρωσοσιαλιστικών κομμάτων πληθαίνουν οι φωνές όσων ζητούν να υπάρξει μια αποστασιοποίηση από τις μέχρι τώρα αυστηρές πολιτικές.
Στο κυβερνητικό στρατόπεδο αναγνωρίζουν πως η συμβολή του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ όλο το προηγούμενο διάστημα -με αποκορύφωνα την κρίσιμη διαπραγμάτευση του Ιουλίου- ήταν ιδιαίτερα σημαντική.

Την ίδια στιγμή δεν πρέπει να περάσει απαρατήρηση και η υποστήριξη που παρείχαν οι Σοσιαλιστές στην πρόταση του πρωθυπουργoύ για τη συμμετοχή του Ευρωκοινοβουλίου στο ελληνικό πρόγραμμα.Μέσα σε αυτό το πολυδαίδαλο πολιτικό σκηνικό κάθε άλλο παρά τυχαία ήταν η παρουσία του υπουργού Επικρατείας Νίκου Παππά σε εκδήλωση των ευρωσοσιαλιστών, που φιλοξενήθηκε στις αρχές του μήνα στην Ιταλία. Ηταν μια «ειδική αποστολή», καθώς φαίνεται πως έγινε σε βάθος κουβέντα για την ανάγκη ενότητας των προοδευτικών δυνάμεων και της Αριστεράς στις ευρωπαϊκές χώρες.

Μάλιστα, η ομιλία του υπουργού Επικρατείας στη γείτονα χώρα είχε πολλαπλά μηνύματα, καθώς αναφέρθηκε στη στάση που τήρησαν ο Φρ. Ολάντ και ο Μ. Ρέντσι το προηγούμενο διάστημα, ενώ σχολίασε και τις εξελίξεις στην Πορτογαλία που οδήγησαν στον σχηματισμό νέας κυβέρνησης.
«Προφητική» για τις εξελίξεις το επόμενο διάστημα μπορεί να αποδειχθεί η Σύνοδος Κορυφής που έγινε πριν από δέκα ημέρες. Εκεί φάνηκε να υπάρχει μια κοινή οπτική σε μια σειρά θεμάτων του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ, του Ιταλού πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι, του Ελληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και του νέου πρωθυπουργού της Πορτογαλίας, Αντόνιο Κόστα. Το επόμενο διάστημα πολλά θα κριθούν και από τις εξελίξεις στο εσωτερικό των Σοσιαλδημοκρατών, όπου έχουν αρχίσει να ακούγονται φωνές για τον τερματισμό της λιτότητας.Οι πρόσφατες εκλογές στη Γαλλία και τα υψηλά ποσοστά της άκρας δεξιάς έχουν προκαλέσει έντονο προβληματισμό. Στο πλαίσιο αυτό έχει τη δική της σημασία η κριτική στην Ανγκελα Μέρκελ που άσκησε από το βήμα του συνεδρίου του SPD ο πρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών, Ζίγκμαρ

Γκάμπριελ, στις αρχές του μήνα.
Ο ΑΛΕΞΗΣ... ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ
Το πρώτο βήμα του Αλέξη Τσίπρα στο κατώφλι των ευρωσοσιαλιστών θα γίνει τον επόμενο μήνα, καθώς αναμένεται να μεταβεί στις Βρυξέλλες για να συμμετάσχει στο συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος ως παρατηρητής. Μία κίνηση που έχει τη δική της σημασία, χωρίς αυτό να σημαίνει πως παράλληλα δεν θα επιδιώξει την ενίσχυση του ρόλου του και εντός της ευρωαριστεράς.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ
kokkaliari@pegasus.gr