Του Κώστα Ράπτη -Σε συνομιλία του με τους δημοσιογράφους
κατά την πτήση της επιστροφής από το επίσημο ταξίδι του στην Ινδονησία ο
Τούρκος πρόεδρος Tayyip Erdoğan εκμυστηρεύθηκε ότι τόσο στην πρόσφατη
συνάντησή του με τον Vladimir Putin στο Μπακού, όσο και σε κατοπινή
τηλεφωνική τους επικοινωνία, διαπίστωσε ότι η Μόσχα κινείται πλέον σε
"πιο θετική κατεύθυνση” σε ό,τι αφορά την συριακή κρίση και δεν εκπέμπει
το μήνυμα ότι θα σταθεί στο πλευρό του Bashar al-Assad μέχρι τέλους.
Ομοίως, ο Erdoğan εμφανίσθηκε δικαιωμένος στις αντιρρήσεις που προέβαλε
το περασμένο φθινόπωρο απέναντι στην επιλογή των ΗΠΑ να στηρίξουν με την
αποστολή οπλισμού τους Κούρδους υπερασπιστές της συριακής πόλης Kοbani,
ενώ αυτή πολιορκούνταν από τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους. Ο
Τούρκος πρόεδρος δήλωσε ότι είχε εγκαίρως επισημάνει στον Barack Obama”
ότι η υπεράσπιση του Kobani έπρεπε να ανατεθεί στον Ελεύθερο Συριακό
Στρατό και τους πεσμεργκά του ιρακινού Κουρδιστάν και όχι στις δυνάμεις
του Δημοκρατικού Κόμματος Ενότητας (PYD) που είναι παρακλάδι του ΡΚΚ.
Στην πραγματικότητα, οι επιλογές του
Erdoğan κινδυνεύουν να αφήσουν την Τουρκία δίχως φίλους, καθώς το "διπλό
παιχνίδι” έχει τα όριά του. Οι μεν ευρασιατικές δυνάμεις (Ρωσία, Κίνα)
χρησιμοποιήθηκαν από την Άγκυρα ως ενός είδους "διαπραγματευτικό χαρτί”,
άλλοτε με τους ισχυρισμούς του Erdoğan ότι θα επιδιώξει την ένταξη της
χώρας του στον Οργανισμό του Συμφώνου της Σαγκάης και άλλοτε με επιλογές
που ήταν σχεδιασμένες να ερεθίσουν τους συμμάχους της Τουρκίας στο
ΝΑΤΟ, όπως οι διαπραγματεύσεις για την δημιουργία του αγωγού ρωσικού
φυσικού αερίου Turkish Stream ή για την προμήθεια κινεζικού
αντιβαλλιστικού συστήματος.
Όμως και η Δύση στην οποία εμφανίζεται να
προσδένεται ο Erdoğan στενότερα το τελευταίο διάστημα (μετά την
παραχώρηση σε αμερικανικές δυνάμεις της αεροπορικής βάσης του Ιντσιρλίκ
και την έναρξη τουρκικών αεροπορικών επιχειρήσεων εκτός συνόρων και
μαζικών συλλήψεων εντός συνόρων, με υποτιθέμενο στόχο τους τζιχαντιστές)
δεν έχει λόγους να εμπιστεύεται τον ένοικο του "Λευκού Σαραγιού”.
Οι
μεν Ευρωπαίοι έχουν ήδη ρητά εκφράσει τις ανησυχίες τους (δια στόματος
Angela Merkel και Federica Mogherini) για τον προφανή κίνδυνο
κατάρρευσης της ειρηνευτικής διαδικασίας με το κουρδικό στοιχείο, που
αποτελεί τον πραγματικό στόχο της "αντι-τζιχαντιστικής” μεταστροφής της
Άγκυρας. Οι δε Αμερικανοί αφενός θεωρούν το PYD ως έναν πολύτιμο σύμμαχο
"επί του εδάφους” στην μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους και αφετέρου δεν
εκδηλώνουν καμία διάθεση να εμπλακούν σε ευρύτερες επιχειρήσεις με
στόχο, όπως παγίως επιθυμεί η τουρκική ηγεσία, την "αλλαγή καθεστώτος
στη Δαμασκό. Το κενό που απειλείται να προκύψει στην περιοχή είναι πολύ
μεγάλο, ώστε να καλυφθεί κατά τις επιθυμίες της Άγκυρας, και η
αμερικανική στάση προορίζεται να είναι αμφίσημη και αντιφατική.
Άλλωστε, η Ουάσιγκτον γνωρίζει πλέον
καλά το πλήρες μέγεθος των διευκολύνσεων που κατά το προηγούμενο
διάστημα πρόσφερε η Τουρκία προς τους τζιχαντιστές κάθε είδους οι οποίοι
εισέρρεαν στην Συρία – αλλά και τα ανταλλάγματα που εισέπραξε ο στενός
κύκλος του Erdoğan από την λαθραία διακίνηση πετρελαίου από
πετρελαιοπηγές ελεγχόμενες από το Ισλαμικό Κράτος. Δεν πρόκειται για
πρωτότυπη κατάσταση, καθώς ανακαλεί ευθέως το προηγούμενο του Πακιστάν
όπου ο στρατός και οι μυστικές υπηρεσίες εξέθρεψαν τους Ταλιμπάν και
συνέχισαν εν μέρει να τους καλύπτουν ακόμη και μετά την προσχώρηση του
Ισλαμαμπάντ στην υπό τις ΗΠΑ αντιτρομοκρατική εκστρατεία.
Η επιθυμία για
θωράκιση των στενών συμφερόντων των κυβερνώντων και η αξιοποίηση των
εθνοθρησκευτικών φανατισμών ως μοχλού άσκησης επιρροής στα γειτονικά
κράτη είχε ως γνωστόν ολέθριες επιπτώσεις για το ίδιο το Πακιστάν, όπου
παροξύνθηκαν οι εσωτερικές του διαιρέσεις, ενώ οι Ταλιμπάν στράφηκαν
ενάντια στο "χέρι που τους τάιζε”, αμφισβητώντας την εξουσία του
πακιστανικού κράτους σε μεγάλο τμήμα της επικράτειας. Οι τυχοδιωκτισμοί
του Erdoğan φέρνουν την Τουρκία αντιμέτωπη με τον ίδιο ακριβώς κίνδυνο.http://www.capital.gr/story/3049933
