Τακτική υποχώρηση –όχι παράδοση– από τον Τσίπρα
Η συμβατική σοφία, η οποία εμπεδώθηκε πριν προλάβει κανείς να αναλογιστεί πραγματικά τα «ψιλά γράμματα» της συμφωνίας του ελληνικού χρέους, είναι ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, παραδόθηκε στους πιστωτές σε μια ταπεινωτική ήττα. Το δημοψήφισμά του και η προηγούμενη επιμονή του στις διαπραγματεύσεις αποδείχτηκαν μάταιες, σύμφωνα με όσα λέγονται στα μέσα ενημέρωσης, στο twitter και στον κόσμο των blogs. Λάθος απ’ όλες τις απόψεις. Κι αυτός είναι ο λόγος:Είναι απολύτως κατανοητό ότι το χρέος στην Ελλάδα είναι μη αποπληρωτέο με βάση οποιοδήποτε εύλογο οικονομικό σενάριο. Αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα που πολλοί Ευρωπαίοι πολιτικοί δεν μπορούν να παραδεχτούν με ειλικρίνεια στο κοινό – κυρίως δε οι πολιτικοί της Γερμανίας. Με την επικείμενη λήξη του τελευταίου προγράμματος διάσωσης, η Ελλάδα βρέθηκε αντιμέτωπη με μια δυσάρεστη κατάσταση. Στο πλαίσιο αυτό, από τη μια πλευρά, χωρίς επιπλέον βοήθεια, το τραπεζικό σύστημα θα κατέρρεε· από την άλλη, ένα ακόμη πακέτο διάσωσης δεν θα προσέφερε τίποτα ουσιαστικό για την αντιμετώπιση της βιωσιμότητας του χρέους της.
Ταυτόχρονα, για να αποσπάσουν την προσοχή των ψηφοφόρων - φορολογουμένων τους από την πραγματικότητα της μη βιωσιμότητας του χρέους, οι πολιτικοί –και πάλι κυρίως στη Γερμανία– έπρεπε να τιμωρήσουν την Ελλάδα, κατηγορώντας την κακή συμπεριφορά της για την κρίση και επιβάλλοντάς της όλο και πιο επαχθείς, αν όχι παράλογους, όρους. Για τους Γερμανούς πολιτικούς ηγέτες ο υπολογισμός ήταν ότι η ικανοποίηση των ανθρώπων με το να δουν την Ελλάδα να τιμωρείται και να ταπεινώνεται θα ήταν ένα αποτελεσματικό υποκατάστατο της ικανοποίησης που θα απέρρεε από την αποπληρωμή του χρέους. (Δεν θα κάνω κανένα σχόλιο ως προς το αν έτσι οι Γερμανοί πολιτικοί ορθά αντιλαμβάνονται τον ψυχισμό του λαού τους.)
Η συμβατική σοφία, η οποία εμπεδώθηκε πριν προλάβει κανείς να αναλογιστεί πραγματικά τα «ψιλά γράμματα» της συμφωνίας του ελληνικού χρέους, είναι ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, παραδόθηκε στους πιστωτές σε μια ταπεινωτική ήττα. Το δημοψήφισμά του και η προηγούμενη επιμονή του στις διαπραγματεύσεις αποδείχτηκαν μάταιες, σύμφωνα με όσα λέγονται στα μέσα ενημέρωσης, στο twitter και στον κόσμο των blogs. Λάθος απ’ όλες τις απόψεις. Κι αυτός είναι ο λόγος:Είναι απολύτως κατανοητό ότι το χρέος στην Ελλάδα είναι μη αποπληρωτέο με βάση οποιοδήποτε εύλογο οικονομικό σενάριο. Αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα που πολλοί Ευρωπαίοι πολιτικοί δεν μπορούν να παραδεχτούν με ειλικρίνεια στο κοινό – κυρίως δε οι πολιτικοί της Γερμανίας. Με την επικείμενη λήξη του τελευταίου προγράμματος διάσωσης, η Ελλάδα βρέθηκε αντιμέτωπη με μια δυσάρεστη κατάσταση. Στο πλαίσιο αυτό, από τη μια πλευρά, χωρίς επιπλέον βοήθεια, το τραπεζικό σύστημα θα κατέρρεε· από την άλλη, ένα ακόμη πακέτο διάσωσης δεν θα προσέφερε τίποτα ουσιαστικό για την αντιμετώπιση της βιωσιμότητας του χρέους της.
Ταυτόχρονα, για να αποσπάσουν την προσοχή των ψηφοφόρων - φορολογουμένων τους από την πραγματικότητα της μη βιωσιμότητας του χρέους, οι πολιτικοί –και πάλι κυρίως στη Γερμανία– έπρεπε να τιμωρήσουν την Ελλάδα, κατηγορώντας την κακή συμπεριφορά της για την κρίση και επιβάλλοντάς της όλο και πιο επαχθείς, αν όχι παράλογους, όρους. Για τους Γερμανούς πολιτικούς ηγέτες ο υπολογισμός ήταν ότι η ικανοποίηση των ανθρώπων με το να δουν την Ελλάδα να τιμωρείται και να ταπεινώνεται θα ήταν ένα αποτελεσματικό υποκατάστατο της ικανοποίησης που θα απέρρεε από την αποπληρωμή του χρέους. (Δεν θα κάνω κανένα σχόλιο ως προς το αν έτσι οι Γερμανοί πολιτικοί ορθά αντιλαμβάνονται τον ψυχισμό του λαού τους.)
*Του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (NYU).
Περισσότερα στα Επίκαιρα που κυκλοφορούν την Παρασκευή 31 Ιουλίου.