Το τελευταίο διάστημα πυκνώνουν
οι αναλύσεις που προσεγγίζουν το «ευρώ» μέσα από την οπτική της
γεωπολιτικής. Με αφορμή την ελληνική κρίση, ορισμένοι στρατηγικοί
αναλυτές και ακαδημαϊκοί -λογουχάρη ο Stephen F. Szabo, εκτελεστικός
διευθυντής του Transatlantic Academy (μιας δεξαμενής σκέψης που
λειτουργεί ως βραχίονας του περιβόητου German Marshall Fund's
Washington)- διατύπωσαν την ακραία άποψη πως το Grexit θα μπορούσε να
είναι η αφετηρία μιας πολύ απαραίτητης συρρίκνωσης της Ε.Ε., η οποία ως
τέτοια μπορεί να καταλήξει σε μια πιο σταθερή ένωση γύρω από έναν
πυρήνα, ικανή ωστόσο να ανανεώσει τον εαυτό της. Παράλληλα, η Judy
Dempsey του αμερικανικού ιδρύματος Carnegie διατύπωσε τη θέση πως «θα
αποτελούσε γεωπολιτική καταστροφή ένα Grexit». Η ίδια πάντως πριν από
έναν περίπου χρόνο, αναφερόμενη στη φιλόδοξη συνθήκη ελεύθερου εμπορίου,
είχε υπογραμμίσει πως «η συνθήκη βρίσκεται σε κίνδυνο», προειδοποιώντας
πως οι όποιες διαφωνίες μπορεί να γίνουν αντικείμενο εκμετάλλευσης από
«ευρωφοβικά» κόμματα.
Σε κάθε περίπτωση, η γεωπολιτική διάσταση της ελληνικής κρίσης δεν έχει
λάβει την προσήκουσα προσοχή ή/και διάσταση, καθότι από το σύνολο των
αναλυτών (απο)δίδεται ειδική βαρύτητα στην οικονομική πτυχή. Μολοταύτα,
μια προσεκτική ανάγνωση της όλης κατάστασης παραπέμπει μεταξύ άλλων και
σε γεωπολιτικές συνέπειες, αφού μια ολοκληρωτικά δυσμενής εξέλιξη για
την Ελλάδα επιφέρει ασύμμετρα κατανεμημένες συνέπειες σε όλα ανεξαιρέτως
τα εμπλεκόμενα μέρη.
Ακόμα και στη λειτουργία όχι μόνο του ΝΑΤΟ αλλά και της ίδιας της Ε.Ε λόγω εξάπλωσης οικονομικών αναταραχών, οργανωμένου εγκλήματος, διαφθοράς κ.λπ. Πέραν τούτων, μερίδα στρατηγικών αναλυτών και ακαδημαϊκών εστιάζει συν τοις άλλοις στη διείσδυση της Ρωσίας στο μαλακό υπογάστριο της Ευρώπης, με το ενδεχόμενο η Αθήνα να μετατραπεί σε «Δούρειο Ίππο» της Μόσχας, παρότι υφίσταται ακόμα -και δη σε μέγιστο βαθμό- το ριζωμένο δόγμα (νεο)συντηρητικών κύκλων πως η Ελλάδα ανήκει στη Δύση.
Ο Luis Simón, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Vrije των Βρυξελλών, μας υπενθυμίζει πως οι Ευρωπαίοι στα νοτιοανατολικά της ηπείρου είναι πιο επιρρεπείς στη ρωσική οικονομική, πολιτιστική και πολιτική επιρροή απ' ό,τι οι βόρειοι γείτονές τους. Υπό το πρίσμα αυτό, ένα Grexit θα έβριθε συμβολισμών. Ένα Grexit, κατά τον καθηγητή Simón, θα αποτελούσε ισχυρό πλήγμα στη θέση της Ε.Ε. στη ΝΑ Ευρώπη, ανοίγοντας τον δρόμο για σημαντική ενίσχυση της ρωσικής επιρροής στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Ακόμα και στη λειτουργία όχι μόνο του ΝΑΤΟ αλλά και της ίδιας της Ε.Ε λόγω εξάπλωσης οικονομικών αναταραχών, οργανωμένου εγκλήματος, διαφθοράς κ.λπ. Πέραν τούτων, μερίδα στρατηγικών αναλυτών και ακαδημαϊκών εστιάζει συν τοις άλλοις στη διείσδυση της Ρωσίας στο μαλακό υπογάστριο της Ευρώπης, με το ενδεχόμενο η Αθήνα να μετατραπεί σε «Δούρειο Ίππο» της Μόσχας, παρότι υφίσταται ακόμα -και δη σε μέγιστο βαθμό- το ριζωμένο δόγμα (νεο)συντηρητικών κύκλων πως η Ελλάδα ανήκει στη Δύση.
Ο Luis Simón, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Vrije των Βρυξελλών, μας υπενθυμίζει πως οι Ευρωπαίοι στα νοτιοανατολικά της ηπείρου είναι πιο επιρρεπείς στη ρωσική οικονομική, πολιτιστική και πολιτική επιρροή απ' ό,τι οι βόρειοι γείτονές τους. Υπό το πρίσμα αυτό, ένα Grexit θα έβριθε συμβολισμών. Ένα Grexit, κατά τον καθηγητή Simón, θα αποτελούσε ισχυρό πλήγμα στη θέση της Ε.Ε. στη ΝΑ Ευρώπη, ανοίγοντας τον δρόμο για σημαντική ενίσχυση της ρωσικής επιρροής στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Τούτου δοθέντος δεν αποτελεί έκπληξη η παρέμβαση του Jack Lew, 76ου υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ, όταν πριν από λίγες μόλις μέρες είχε επισημάνει πως η απειλή μιας ελληνικής κατάρρευσης αποτελεί έναν κίνδυνο που δεν αξίζει να αναληφθεί από κανέναν. Ένα Grexit θα αποτελούσε μεγάλο γεωπολιτικό λάθος, σύμφωνα με την εκτίμηση του υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ. Πέραν ωστόσο των αμερικανικών εκτιμήσεων, υπάρχουν και οι γερμανικές απόψεις.
Για παράδειγμα ο πολιτικός επιστήμονας Cherfrint Minkler σε συνέντευξή του στο γερμανικό ραδιόφωνο DLF, δήλωσε πως μια έξοδος της Ελλάδας θα προκαλούσε κυρίως γεωπολιτικά και όχι μόνο οικονομικά προβλήματα. «Η Ευρώπη δεν μπορεί να διαπραγματευτεί κάτω από αυτές τις συνθήκες. Χρειάζεται ένα αφήγημα που θα λαμβάνει υπόψη της το συναίσθημα των ανθρώπων και πού και πού να κάνει κάποιες θυσίες. Εάν η Ευρώπη συνεχίσει να πορεύεται με γνώμονα το ταμείο δεν θα καταφέρει να επιβιώσει», δήλωσε ο Minkler. Για τον Γερμανό επιστήμονα η Ελλάδα δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα της Ευρώπης. Πονοκεφάλους προκαλεί ακόμα η Μεγάλη Βρετανία, αλλά και η Ουγγαρία καθώς και η κατανομή των μεταναστών και των προσφύγων στην Ε.Ε. Επιπρόσθετα, διαβάσαμε την αποκάλυψη υψηλόβαθμων αξιωματούχων του Βερολίνου προς το πρακτορείο Euro Insight, όταν είπαν πως στο πίσω μέρος της κεφαλής του Βερολίνου -σε ό,τι έχει σχέση με την Ελλάδα- είναι τα γεωπολιτικά. Υπό το φως αυτής της διάστασης, ορισμένοι πλέον αναλυτές διατείνονται ανοικτά ότι η γεωπολιτική μπορεί να αποδειχθεί ισχυρό «χαρτί» της Ελλάδας, σε μια προσπάθεια να αποφευχθεί το διαβόητο «Grexit», και έτσι η χώρα να παραμείνει στον πυρήνα του κατά κοινή ομολογία στρεβλού μηχανισμού της Ευρωζώνης.
* Ο Κώστας Γουλιάμος είναι Πρύτανης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου.
- See more at: http://www.philenews.com/el-gr/k-gouliamos/1412/268797/geopolitiki-tou-evro#sthash.xM27J9jC.dpuf
