03 Αυγούστου 2015

Ευρωζώνη δύο ταχυτήτων

http://assets.philenews.com/data/2015/07/20/skitso-20072015.jpg
Πριν από λίγες μόλις μέρες σε ρεπορτάζ της, η ισπανική εφημερίδα ElPais, επικαλούμενη κυβερνητικούς κύκλους της Γαλλίας, αναφέρθηκε σε «σχέδιο Ολάντ»  για μια «Ευρωζώνη δύο ταχυτήτων». Με πρόσχημα την ελληνική κρίση αλλά με αφορμή την εικόνα υποχώρησης και φθοράς που έχει, το Παρίσι αρχίζει να εκκολάπτει τη στρατηγική μια τέτοια δομή ή μορφή μέσω της εκ βάθρων αναδιάρθρωσης του εν λόγω μηχανισμού. Να σημειωθεί πως η Γαλλία ουδέποτε ευνοούσε στο παρελθόν αναθεώρηση των ευρωπαϊκών συνθηκών, ενώ ηχηρό υπήρξε και το «όχι» των Γάλλων πολιτών στο δημοψήφισμα του 2005 για το λεγόμενο Ευρωσύνταγμα. Στο μεταξύ, στο περιοδικό Der Spiegel ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών  Βόλφγκανγκ Σόιμπλε τόνισε ότι τον  ευχαριστεί που άκουσε τον πρόεδρο της Γαλλίας να λέει ότι είναι πλέον έτοιμος να συζητήσει αναθεώρηση των συνθηκών. Φαίνεται πάντως πως υπάρχει μια στροφή της Γαλλίας με προσανατολισμό μια πιο στενή οικονομική και πολιτική ένωση, στην οποία δεν θα «χωρούν» άπαντες. Προς τούτο, τίθεται αυθύπαρκτα το ερώτημα: τι έχει οδηγήσει το Παρίσι σε αυτή τη στροφή πολιτικής;
Αρχικά θα λέγαμε πως ο Γάλλος πρόεδρος -αντιλαμβανόμενος την κυριαρχία του Βερολίνου- επιδιώκει έναν ηγετικό ρόλο για την χώρα του εντός Ευρωζώνης. Ως εκ τούτου δεν ήταν τυχαίο το γεγονός όταν πρόσφατα πρότεινε την ανανέωση της πρότασης Ντελόρ για τη διακυβέρνηση της Ευρωζώνης, θεωρώντας μάλιστα ότι η γαλλογερμανική συνεργασία δεν είναι αρκετή για την ενδυνάμωση του ευρώ. Ειδικότερα σε άρθρο του στην Le Journal du Dimanche, ο Φρανσουά Ολάντ πρότεινε  να συστήσει η Γαλλία μαζί με άλλα κράτη μια «εμπροσθοφυλακή» στα πλαίσια της Ευρωζώνης για την ενδυνάμωση του ευρώ με τη συμμετοχή ωστόσο του Ευρωκοινοβουλίου έτσι ώστε να διασφαλισθεί -κατά τον γάλλο πρόεδρο- ο δημοκρατικός έλεγχος.

Σε κάθε περίπτωση είναι πλέον ευδιάκριτο ότι το Παρίσι αντιλαμβάνεται πως με την πολιτική της εύθραυστης ισορροπίας που έχει με το Βερολίνο τα πράγματα γίνονται πολιτικά πιο επικίνδυνα. Έπειτα, το γαλλικό επιτελείο -και όχι μόνο- ήδη γνωρίζει ότι δεν είναι μόνο αυτό αλλά, επίσης, μια σειρά χωρών (Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία κ.λπ) των οποίων οι μεταβαλλόμενες πολιτικές πλειοψηφίες δεν επιθυμούν ένα ενιαίο νόμισμα που περιορίζει υπέρμετρα τη δυνατότητα της δημοκρατίας για αυτο-διόρθωση. Πέραν τούτων, το επιτελείο Ολάντ έχει αντιληφτεί ότι τα  προβλήματα της Ευρωζώνης στρέφονται τώρα και στον «πυρήνα» της Ευρωζώνης και δη στην ίδια τη Γαλλία, που αποτελεί μια εκ των χωρών-αρχιτεκτόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η κινητοποίηση των αγροτών την περασμένη Δευτέρα υπήρξε ένα εύγλωττο δείγμα.

Τούτων δοθέντων, έχουν δίκιο όσοι διατείνονται πως ενδεχόμενη απώλεια της αξιοπιστίας της Γαλλίας θα επιφέρει αρνητικές συνέπειες όχι μόνο στην ΕΕ αλλά και την παγκόσμια οικονομία. Παράλληλα, ορισμένοι αναλυτές  θεωρούν ότι επί της ουσίας δεν είναι η Ελλάδα ή Ισπανία, αλλά η Γαλλία που αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για την επιβίωση του ευρώ.Δεν είναι τυχαίο πως σε παλαιότερη δημοσκόπηση του PewResearchCenter, το 77% των Γάλλων θεωρεί πως η ευρωπαϊκή ενοποίηση έβλαψε τη Γαλλία. Και η εξήγηση που δίνεται από τους ερευνητές: «Η Γαλλία θεωρείτο ιστορικά μέλος της ίδιας οικονομικής και πολιτικής κατηγορίας με τη Γερμανία και τη Βρετανία. Τώρα, με βάση μια σειρά μετρήσεις, οι Γάλλοι μοιάζουν όλο και λιγότερο Γερμανοί και όλο και περισσότερο Ισπανοί, Ιταλοί και Έλληνες».

Εν πάση περιπτώσει,το βέβαιο είναι πως εντείνεται και επεκτείνεται η διαφορά ( κατ` άλλους ρήγμα) Γαλλίας και Γερμανίας, η οποία διαφορά συν τοις άλλοις  έχει να κάνει με τη γενικότερη δημοσιονομική φιλοσοφία των δύο χωρών. Η μεν Γαλλία επειδή δεν παρουσιάζει «αλλεργία» απέναντι στα χρέη. Η δε Γερμανία εμμένει εκκωφαντικά στο δόγμα της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος. Τέλος, είναι αξιοσημείωτο  πως ο Ολάντ προσπαθεί - όπως έγραψε ένας διαπρεπής αμερικανός καθηγητής , ο ImmanuelWallerstrein- να προσεγγίσει τις ΗΠΑ, εμφανίζοντας τη Γαλλία ως μέρος της «νέας Ευρώπης».
* Ο Κώστας Γουλιάμος είναι πρύτανης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου.
- See more at: http://www.philenews.com/el-gr/k-gouliamos/1412/269802/evrozoni-dyo-tachytiton#sthash.eFnT9Alt.dpuf