«Insanity: doing the same thing over and over
αgain and expecting different results»
Albert Einstein
«Είναι τρέλα το να κάνει και να ξανακάνει κάποιος το ίδιοπράγμα και να αναμένει διαφορετικά αποτελέσματα»
Αλμπερτ Αϊνστάιν**
Η παραπάνω ρήση του Αϊνστάιν είναι μια ακριβής περιγραφή, σε δύο μόνο γραμμές, των όσων βίωσε η χώρα μας την πενταετία 2010-2014, με την εφαρμογή των μέτρων των διαδοχικών μνημονίων που υπέγραψαν με τους δανειστές και εφάρμοσαν οι διαδοχικές κυβερνήσεις της περιόδου αυτής.
Παρ’ όλα αυτά, και παρά την απόρριψη της πρότασης του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη συνέχιση της πολιτικής αυτής από το 61,3% του λαού στο δημοψήφισμα της 5/7/2015, οι ηγέτες της ευρωζώνης, με απειλές, εκβιασμούς και στραγγαλισμό της ελληνικής οικονομίας μέσω του κλεισίματος των τραπεζών και του ελέγχου των κεφαλαίων, εξανάγκασαν τον πρωθυπουργό να υπογράψει ένα προσύμφωνο για ένα νέο μνημόνιο για τα επόμενα τρία χρόνια.
Αμέσως μετά την υπογραφή του προσυμφώνου για το νέο μνημόνιο, το πρωί της 13/7/2015, πλήθος οικονομολόγων, ανάμεσα στους οποίους και νομπελίστες –όπως και τα προηγούμενα έτη– γράφουν και δηλώνουν ότι με αυτό θα συνεχιστεί ο φαύλος κύκλος ύφεσης (με τις επιβαλλόμενες περικοπές δαπανών και αύξησης των φόρων) και αύξησης του δημόσιου χρέους.Χαρακτηριστική είναι η άποψη του νομπελίστα οικονομολόγου Τζόζεφ Στίγκλιτς, ο οποίος σε άρθρο του στους New York Times τονίζει ότι «η ολοένα και βαθύτερη ύφεση στην Ελλάδα θα την κάνει όλο και πιο ανίκανη να αποπληρώνει τα χρέη της».
Στις φωνές αυτές προστέθηκαν και εκείνες πολλών πολιτικών προσωπικοτήτων χωρών-μελών της ευρωζώνης, ορισμένοι από τους οποίους έπαιξαν ενεργό ρόλο στην καθιέρωση του ευρώ.
Χαρακτηριστικές είναι οι απόψεις του πρώην προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και πρωθυπουργού της Ιταλίας, Ρομάνο Πρόντι, ο οποίος σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Le Monde, αναφερόμενος στο σύμφωνο δημοσιονομικής σταθερότητας –ακραία εκδοχή του οποίου είναι τα μνημόνια– το χαρακτήρισε «ηλίθιο», ενώ ο πρώην πρόεδρος των Φιλελευθέρων και υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Γιόσκα Φίσερ, σε δηλώσεις του στο Spiegel χαρακτήρισε «τρέλα της ανώτερης τάξης» την πολιτική που έχει επιβάλει η χώρα του σε όλα τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης.
Η εφαρμογή των μέτρων του νέου μνημονίου, όπως συνέβη με την εφαρμογή εκείνων των προηγούμενων μνημονίων, αντί για ανάπτυξη, θα προκαλέσει ύφεση και παραπέρα αύξηση του δημόσιου χρέους.
Πράγματι, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, τα μέτρα του νέου μνημονίου θα προκαλέσουν μεγάλη ύφεση το 2015 και μικρότερη το 2016, επεκτείνοντας για άλλα δύο χρόνια την ύφεση των προηγούμενων πέντε, με συνέπεια το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, από 168% που είναι σήμερα, να αυξηθεί και να πλησιάσει το 200%, δηλαδή θα είναι το υψηλότερο στον κόσμο, μετά από εκείνο της Ιαπωνίας (στην περίπτωση, όμως, της χώρας αυτής, ο δανεισμός του κράτους είναι εσωτερικός και δεν υπόκειται σε κανένα ξένο έλεγχο).
Η κυβέρνηση, με τη σύμφωνη γνώμη Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ και Ποταμιού, θέλει να κλείσει η συμφωνία με τους δανειστές μέχρι τις 20/8/2015, να ψηφιστεί από τη Βουλή και τα κοινοβούλια κρατών-μελών της ευρωζώνης, ώστε τον Σεπτέμβριο να καταρτιστεί και να ψηφιστεί το πρόγραμμα της τριετίας, στην οποία αναφέρεται η συμφωνία της 13/7/2015. Αν τελικά κλείσει η συμφωνία, η σημερινή κυβέρνηση είναι αδύνατο να την εφαρμόσει, δεδομένου ότι ο κορμός της, ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως αποδείχτηκε στις τρεις μέχρι σήμερα ψηφοφορίες στη Βουλή, είναι διχασμένος.Είναι πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά αναγκαίο η κατάσταση αυτή να ξεκαθαριστεί το συντομότερο δυνατό με τις προβλεπόμενες από το καταστατικό του κόμματος του ΣΥΡΙΖΑ διαδικασίες.
Αν η πλειοψηφία των μελών του κόμματος, στο συνέδριο που θα συγκληθεί, εγκρίνει την εφαρμογή της συμφωνίας, και οι διαφωνούντες επιμείνουν στην καταψήφιση των μέτρων που θα την υλοποιούν, θα σημειωθεί διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ και η σημερινή κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να προκηρύξει πρόωρες εκλογές, ώστε η όποια κυβέρνηση σχηματιστεί μετά από αυτές να τα εφαρμόσει.
Το ερώτημα που γεννιέται είναι: θα καταστεί δυνατός μετά τις πρόωρες αυτές εκλογές ο σχηματισμός μιας συμπαγούς κυβέρνησης που θα εφαρμόσει τη συμφωνία που θα έχει ψηφιστεί από τη Βουλή; Στο ερώτημα αυτό δεν υπάρχει αυτήν τη στιγμή δυνατότητα να υπάρξουν προβλέψεις, δεδομένου ότι το πολιτικό τοπίο, στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου μετά την προκήρυξη των εκλογών αυτών, θα είναι τελείως διαφορετικό από εκείνο του περασμένου Ιανουαρίου.Το τοπίο αυτό, αναπόφευκτα, θα επηρεαστεί από όσα βίωσε και εξακολουθεί να βιώνει ο λαός μετά το δημοψήφισμα της 5/7/2015, γεγονός που οπωσδήποτε θα επηρεάσει τις προτιμήσεις του εκλογικού σώματος.
**ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Τη ρήση αυτή του Αϊνστάιν ανέφερε σε άρθρο του στην εφημερίδα «Πατρίς» του Ηρακλείου Κρήτης στις 29/5/2015 ο κ. Γιάννης Παπαδάκης.
*πρώην: αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ
αgain and expecting different results»
Albert Einstein
«Είναι τρέλα το να κάνει και να ξανακάνει κάποιος το ίδιοπράγμα και να αναμένει διαφορετικά αποτελέσματα»
Αλμπερτ Αϊνστάιν**
Η παραπάνω ρήση του Αϊνστάιν είναι μια ακριβής περιγραφή, σε δύο μόνο γραμμές, των όσων βίωσε η χώρα μας την πενταετία 2010-2014, με την εφαρμογή των μέτρων των διαδοχικών μνημονίων που υπέγραψαν με τους δανειστές και εφάρμοσαν οι διαδοχικές κυβερνήσεις της περιόδου αυτής.
Παρ’ όλα αυτά, και παρά την απόρριψη της πρότασης του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη συνέχιση της πολιτικής αυτής από το 61,3% του λαού στο δημοψήφισμα της 5/7/2015, οι ηγέτες της ευρωζώνης, με απειλές, εκβιασμούς και στραγγαλισμό της ελληνικής οικονομίας μέσω του κλεισίματος των τραπεζών και του ελέγχου των κεφαλαίων, εξανάγκασαν τον πρωθυπουργό να υπογράψει ένα προσύμφωνο για ένα νέο μνημόνιο για τα επόμενα τρία χρόνια.
Αμέσως μετά την υπογραφή του προσυμφώνου για το νέο μνημόνιο, το πρωί της 13/7/2015, πλήθος οικονομολόγων, ανάμεσα στους οποίους και νομπελίστες –όπως και τα προηγούμενα έτη– γράφουν και δηλώνουν ότι με αυτό θα συνεχιστεί ο φαύλος κύκλος ύφεσης (με τις επιβαλλόμενες περικοπές δαπανών και αύξησης των φόρων) και αύξησης του δημόσιου χρέους.Χαρακτηριστική είναι η άποψη του νομπελίστα οικονομολόγου Τζόζεφ Στίγκλιτς, ο οποίος σε άρθρο του στους New York Times τονίζει ότι «η ολοένα και βαθύτερη ύφεση στην Ελλάδα θα την κάνει όλο και πιο ανίκανη να αποπληρώνει τα χρέη της».
Στις φωνές αυτές προστέθηκαν και εκείνες πολλών πολιτικών προσωπικοτήτων χωρών-μελών της ευρωζώνης, ορισμένοι από τους οποίους έπαιξαν ενεργό ρόλο στην καθιέρωση του ευρώ.
Χαρακτηριστικές είναι οι απόψεις του πρώην προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και πρωθυπουργού της Ιταλίας, Ρομάνο Πρόντι, ο οποίος σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Le Monde, αναφερόμενος στο σύμφωνο δημοσιονομικής σταθερότητας –ακραία εκδοχή του οποίου είναι τα μνημόνια– το χαρακτήρισε «ηλίθιο», ενώ ο πρώην πρόεδρος των Φιλελευθέρων και υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Γιόσκα Φίσερ, σε δηλώσεις του στο Spiegel χαρακτήρισε «τρέλα της ανώτερης τάξης» την πολιτική που έχει επιβάλει η χώρα του σε όλα τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης.
Η εφαρμογή των μέτρων του νέου μνημονίου, όπως συνέβη με την εφαρμογή εκείνων των προηγούμενων μνημονίων, αντί για ανάπτυξη, θα προκαλέσει ύφεση και παραπέρα αύξηση του δημόσιου χρέους.
Πράγματι, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, τα μέτρα του νέου μνημονίου θα προκαλέσουν μεγάλη ύφεση το 2015 και μικρότερη το 2016, επεκτείνοντας για άλλα δύο χρόνια την ύφεση των προηγούμενων πέντε, με συνέπεια το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, από 168% που είναι σήμερα, να αυξηθεί και να πλησιάσει το 200%, δηλαδή θα είναι το υψηλότερο στον κόσμο, μετά από εκείνο της Ιαπωνίας (στην περίπτωση, όμως, της χώρας αυτής, ο δανεισμός του κράτους είναι εσωτερικός και δεν υπόκειται σε κανένα ξένο έλεγχο).
Η κυβέρνηση, με τη σύμφωνη γνώμη Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ και Ποταμιού, θέλει να κλείσει η συμφωνία με τους δανειστές μέχρι τις 20/8/2015, να ψηφιστεί από τη Βουλή και τα κοινοβούλια κρατών-μελών της ευρωζώνης, ώστε τον Σεπτέμβριο να καταρτιστεί και να ψηφιστεί το πρόγραμμα της τριετίας, στην οποία αναφέρεται η συμφωνία της 13/7/2015. Αν τελικά κλείσει η συμφωνία, η σημερινή κυβέρνηση είναι αδύνατο να την εφαρμόσει, δεδομένου ότι ο κορμός της, ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως αποδείχτηκε στις τρεις μέχρι σήμερα ψηφοφορίες στη Βουλή, είναι διχασμένος.Είναι πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά αναγκαίο η κατάσταση αυτή να ξεκαθαριστεί το συντομότερο δυνατό με τις προβλεπόμενες από το καταστατικό του κόμματος του ΣΥΡΙΖΑ διαδικασίες.
Αν η πλειοψηφία των μελών του κόμματος, στο συνέδριο που θα συγκληθεί, εγκρίνει την εφαρμογή της συμφωνίας, και οι διαφωνούντες επιμείνουν στην καταψήφιση των μέτρων που θα την υλοποιούν, θα σημειωθεί διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ και η σημερινή κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να προκηρύξει πρόωρες εκλογές, ώστε η όποια κυβέρνηση σχηματιστεί μετά από αυτές να τα εφαρμόσει.
Το ερώτημα που γεννιέται είναι: θα καταστεί δυνατός μετά τις πρόωρες αυτές εκλογές ο σχηματισμός μιας συμπαγούς κυβέρνησης που θα εφαρμόσει τη συμφωνία που θα έχει ψηφιστεί από τη Βουλή; Στο ερώτημα αυτό δεν υπάρχει αυτήν τη στιγμή δυνατότητα να υπάρξουν προβλέψεις, δεδομένου ότι το πολιτικό τοπίο, στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου μετά την προκήρυξη των εκλογών αυτών, θα είναι τελείως διαφορετικό από εκείνο του περασμένου Ιανουαρίου.Το τοπίο αυτό, αναπόφευκτα, θα επηρεαστεί από όσα βίωσε και εξακολουθεί να βιώνει ο λαός μετά το δημοψήφισμα της 5/7/2015, γεγονός που οπωσδήποτε θα επηρεάσει τις προτιμήσεις του εκλογικού σώματος.
**ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Τη ρήση αυτή του Αϊνστάιν ανέφερε σε άρθρο του στην εφημερίδα «Πατρίς» του Ηρακλείου Κρήτης στις 29/5/2015 ο κ. Γιάννης Παπαδάκης.
*πρώην: αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ
