..«Τη μαζική
ανεργία και τα όρια συνηθισμένης οικονομικής πολιτικής στο καπιταλιστικό
σύστημα τα εκμεταλλεύονται αντιδραστικές δυνάμεις για να παρουσιάσουν
την κρίση της καπιταλιστικής οικονομίας ως κρίση του κράτους»..
Eνα τέταρτο του αιώνα
συμπληρώθηκε χωρίς τον ιστορικό καγκελάριο της Αυστρίας Μπρούνο Κράισκι
και η απουσία του γίνεται στις ημέρες μας ολοένα και πιο αισθητή μια και
η «φτωχή» σήμερα σε ιδεολογία, αρχές, αξίες, στόχους, οράματα και
αγώνες Σοσιαλδημοκρατία, όχι μόνο στη χώρα του αλλά και σε ολόκληρη την
Ευρώπη, έχει επιτακτική ανάγκη ενός ηγέτη του μεγέθους του, προτού η
ίδια περάσει οριστικά στην αφάνεια και στα αζήτητα.Από τους σύγχρονους ιστορικούς, ο Σοσιαλιστής Μπρούνο Κράισκι (22
Ιανουαρίου 1911-29 Ιουλίου 1990) θεωρείται ο σημαντικότερος πολιτικός
της μεταπολεμικής Αυστρίας, ο οποίος στα δεκατρία χρόνια της καγκελαρίας
του (1970-1983) την ανέδειξε σε υπόδειγμα κοινωνικού συστήματος,
ανθούσας οικονομίας, δυναμικής πνευματικής και πολιτιστικής ζωής, αλλά
συγχρόνως και σε τόπο διεθνούς συνάντησης, διαλόγου και συνεννόησης.
Γιατί ο ίδιος ήταν ο ηγέτης που πίστευε στην αλλαγή και στην πρόοδο, στη δημοκρατία και στη δικαιοσύνη, στην κοινωνική ισότητα και στην ειρήνη, όπως επίσης ήταν εκείνος ο διανοούμενος με τις τεράστιες γνώσεις, ο άριστος ρήτορας, ο λάτρης του πολιτισμού και ο πρόμαχος της ελευθερίας της τέχνης, ο πολίτης του κόσμου, ο οποίος πίστευε ακράδαντα ότι με τα μέσα της πολιτικής μπορεί ο κόσμος να αλλάξει προς το καλύτερο.Ξεφυλλίζοντας σήμερα το πρόγραμμα του 1978 του κόμματος του Μπρούνο Κράισκι, του -τότε ακόμη- Σοσιαλιστικού Κόμματος Αυστρίας, στα μέσα περίπου της «χρυσής» για τη χώρα εποχής, διαβάζει κανείς πως «τη μαζική ανεργία και τα όρια συνηθισμένης οικονομικής πολιτικής στο καπιταλιστικό σύστημα τα εκμεταλλεύονται αντιδραστικές δυνάμεις για να παρουσιάσουν την κρίση της καπιταλιστικής οικονομίας ως κρίση του κράτους», κάτι που σήμερα, σχεδόν σαράντα χρόνια μετά, είναι περισσότερο από επίκαιρο.
Βέβαια τέτοιες θέσεις ελάχιστα ακούγονται σήμερα από την πλευρά της ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας, που κάθε άλλο παρά έχει κατά νου ή -πολύ λιγότερο- στοχεύει την πραγμάτωση εκείνων που είχε ήδη πετύχει στο αποκορύφωμα της διακυβέρνησης των Αυστριακών Σοσιαλιστών το εργατικό κίνημα, προς τα τέλη της δεκαετίας του 1970, δηλαδή ένα πλήρες σύστημα συλλογικών συμβάσεων, ένα γενικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, πλήρη και δωρεάν πρόσβαση στο σύστημα υγείας αλλά και στην παιδεία.Τέτοιες θέσεις θυμίζουν μάλλον αναλύσεις της κρίσης από αριστερά κόμματα -εάν αυτά υπάρχουν καν- σε χώρες, όπως η Ελλάδα, στις οποίες ο λαός τους έχει βιώσει την αποδόμηση των κατακτήσεων του κράτους πρόνοιας μέσα από τη στυγνή λιτότητα, για την οποία εξέφραζε τότε φόβους ο Μπρούνο Κράισκι.
Τα δεκατρία χρόνια της καγκελαρίας του Μπρούνο Κράισκι (από το 1970 μέχρι το 1983, όταν ο ίδιος παραιτήθηκε για λόγους υγείας), ο οποίος ήταν επί 26 χρόνια μέλος αυστριακών κυβερνήσεων, σημάδεψαν την Αυστρία με σειρά μεταρρυθμίσεων, πολλές από τις οποίες υπήρξαν καινοτομίες για την Ευρώπη και αποτέλεσαν αργότερα πρότυπα για άλλες χώρες.Κυρίαρχος στόχος του Κράισκι με την ανάληψη της διακυβέρνησης τον Απρίλιο του 1970 -αρχικά με κυβέρνηση μειοψηφίας και από τον επόμενο χρόνο με απόλυτες πλειοψηφίες άνω του 50%- υπήρξε «το πλημμύρισμα όλων των πτυχών της ζωής με δημοκρατία», και προς τούτο «επιστράτευσε», από την πρώτη στιγμή, 1.400 ειδικούς για να εκπονήσουν «Πρόγραμμα αλλαγής της Αυστρίας», κάτι που σήμανε για τη μέχρι τότε αυστηρά συντηρητική χώρα τη ριζική μεταστροφή, το πέρασμά της στη σύγχρονη εποχή, και την ανάδειξή της, στις δεκαετίες που ακολούθησαν, σε «χώρα που οι πολίτες της είναι υπερήφανοι να την έχουν πατρίδα».
Με την επιστροφή στην ερειπωμένη χώρα του, μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Μπρούνο Κράισκι στρατεύεται από την πρώτη στιγμή στην ανοικοδόμησή της και την απόκτηση της ανεξαρτησίας της το 1955.Αρχικά στη διπλωματική υπηρεσία, αργότερα υφυπουργός Εξωτερικών και στη συνέχεια, ως υπουργός, πρωτοστατεί σε διεθνές επίπεδο για μια πολιτική της «ειρηνικής συνύπαρξης» και τον τερματισμό του Ψυχρού Πολέμου, πριν οδηγήσει το 1970 τους Αυστριακούς Σοσιαλιστές (αργότερα Σοσιαλδημοκράτες), για πρώτη φορά στην ιστορία, στην ανάληψη της κυβέρνησης και ο ίδιος αναδειχθεί πρώτος Σοσιαλιστής καγκελάριος.
Γιατί ο ίδιος ήταν ο ηγέτης που πίστευε στην αλλαγή και στην πρόοδο, στη δημοκρατία και στη δικαιοσύνη, στην κοινωνική ισότητα και στην ειρήνη, όπως επίσης ήταν εκείνος ο διανοούμενος με τις τεράστιες γνώσεις, ο άριστος ρήτορας, ο λάτρης του πολιτισμού και ο πρόμαχος της ελευθερίας της τέχνης, ο πολίτης του κόσμου, ο οποίος πίστευε ακράδαντα ότι με τα μέσα της πολιτικής μπορεί ο κόσμος να αλλάξει προς το καλύτερο.Ξεφυλλίζοντας σήμερα το πρόγραμμα του 1978 του κόμματος του Μπρούνο Κράισκι, του -τότε ακόμη- Σοσιαλιστικού Κόμματος Αυστρίας, στα μέσα περίπου της «χρυσής» για τη χώρα εποχής, διαβάζει κανείς πως «τη μαζική ανεργία και τα όρια συνηθισμένης οικονομικής πολιτικής στο καπιταλιστικό σύστημα τα εκμεταλλεύονται αντιδραστικές δυνάμεις για να παρουσιάσουν την κρίση της καπιταλιστικής οικονομίας ως κρίση του κράτους», κάτι που σήμερα, σχεδόν σαράντα χρόνια μετά, είναι περισσότερο από επίκαιρο.
Δικαιοσύνη
Ο ίδιος ο Μπρούνο Κράισκι, κατά την παρουσίαση αυτού του προγράμματος στο κομματικό συνέδριο το 1978, συμπλήρωνε ότι «η πολιτική δεν μπορεί να περιοριστεί μόνο στην υπεράσπιση υπαρχόντων πολιτικών δικαιωμάτων και κοινωνικών κατακτήσεων, αλλά πρέπει να έχει στόχο της μια θεμελιώδη αναδιαμόρφωση της υπάρχουσας οικονομικής τάξης σε μια πιο δίκαιη και λιγότερο ευάλωτη σε κρίσεις».Βέβαια τέτοιες θέσεις ελάχιστα ακούγονται σήμερα από την πλευρά της ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας, που κάθε άλλο παρά έχει κατά νου ή -πολύ λιγότερο- στοχεύει την πραγμάτωση εκείνων που είχε ήδη πετύχει στο αποκορύφωμα της διακυβέρνησης των Αυστριακών Σοσιαλιστών το εργατικό κίνημα, προς τα τέλη της δεκαετίας του 1970, δηλαδή ένα πλήρες σύστημα συλλογικών συμβάσεων, ένα γενικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, πλήρη και δωρεάν πρόσβαση στο σύστημα υγείας αλλά και στην παιδεία.Τέτοιες θέσεις θυμίζουν μάλλον αναλύσεις της κρίσης από αριστερά κόμματα -εάν αυτά υπάρχουν καν- σε χώρες, όπως η Ελλάδα, στις οποίες ο λαός τους έχει βιώσει την αποδόμηση των κατακτήσεων του κράτους πρόνοιας μέσα από τη στυγνή λιτότητα, για την οποία εξέφραζε τότε φόβους ο Μπρούνο Κράισκι.
Τα δεκατρία χρόνια της καγκελαρίας του Μπρούνο Κράισκι (από το 1970 μέχρι το 1983, όταν ο ίδιος παραιτήθηκε για λόγους υγείας), ο οποίος ήταν επί 26 χρόνια μέλος αυστριακών κυβερνήσεων, σημάδεψαν την Αυστρία με σειρά μεταρρυθμίσεων, πολλές από τις οποίες υπήρξαν καινοτομίες για την Ευρώπη και αποτέλεσαν αργότερα πρότυπα για άλλες χώρες.Κυρίαρχος στόχος του Κράισκι με την ανάληψη της διακυβέρνησης τον Απρίλιο του 1970 -αρχικά με κυβέρνηση μειοψηφίας και από τον επόμενο χρόνο με απόλυτες πλειοψηφίες άνω του 50%- υπήρξε «το πλημμύρισμα όλων των πτυχών της ζωής με δημοκρατία», και προς τούτο «επιστράτευσε», από την πρώτη στιγμή, 1.400 ειδικούς για να εκπονήσουν «Πρόγραμμα αλλαγής της Αυστρίας», κάτι που σήμανε για τη μέχρι τότε αυστηρά συντηρητική χώρα τη ριζική μεταστροφή, το πέρασμά της στη σύγχρονη εποχή, και την ανάδειξή της, στις δεκαετίες που ακολούθησαν, σε «χώρα που οι πολίτες της είναι υπερήφανοι να την έχουν πατρίδα».
Κράτος-πρότυπο
Με τις ριζικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις του στην πολιτική παιδείας, δικαιοσύνης, οικογένειας, διοίκησης αλλά και οικονομίας -όπου ο ίδιος θεωρείται πατέρας του «αυστροκεϊνσιανισμού» με πρωτοφανείς επιτυχίες στην πλήρη απασχόληση, την οικονομική ανάπτυξη και τη σταθερότητα των τιμών- ο Μπρούνο Κράισκι, ο «μάγος της πολιτικής» όπως αποκαλούνταν, οικοδόμησε ένα κράτος πρόνοιας το οποίο θεωρήθηκε για πολλούς στην Ευρώπη πρότυπο.Μεγαλοαστικής καταγωγής, γεννημένος στις 22 Ιανουαρίου του 1911, με νομικές σπουδές, ο Μπρούνο Κράισκι προσχώρησε από νεαρή ηλικία στον Σοσιαλισμό, έχοντας αργότερα ενεργή συμμετοχή στην αντίσταση ενάντια στον αυστροφασισμό και στον γερμανικό ναζισμό, συλλήψεις, καταδίκη, φυλάκιση, διαφυγή και αυτοεξορία στη Σουηδία, για να αναδειχθεί μαζί με το Βίλι Μπραντ σε έναν από τους «πατέρες» της ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας.Με την επιστροφή στην ερειπωμένη χώρα του, μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Μπρούνο Κράισκι στρατεύεται από την πρώτη στιγμή στην ανοικοδόμησή της και την απόκτηση της ανεξαρτησίας της το 1955.Αρχικά στη διπλωματική υπηρεσία, αργότερα υφυπουργός Εξωτερικών και στη συνέχεια, ως υπουργός, πρωτοστατεί σε διεθνές επίπεδο για μια πολιτική της «ειρηνικής συνύπαρξης» και τον τερματισμό του Ψυχρού Πολέμου, πριν οδηγήσει το 1970 τους Αυστριακούς Σοσιαλιστές (αργότερα Σοσιαλδημοκράτες), για πρώτη φορά στην ιστορία, στην ανάληψη της κυβέρνησης και ο ίδιος αναδειχθεί πρώτος Σοσιαλιστής καγκελάριος.
