Οι εκλογικές ήττες φέρνουν γκρίνια και διχασμό, οξύνουν τους εσωτερικούς ανταγωνισμούς και απειλούν την κομματική συνοχή.Για του λόγου το αληθές, αρκεί μια ματιά στο ισλαμοσυντηρητικό Κόμμα
Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) που πλέον βρίσκεται, δέκα ημέρες μετά
τις εκλογές, να αναζητάει τον δρόμο προς την εξουσία... χωρισμένο σε
στρατόπεδα.Η απώλεια της αυτοδυναμίας για πρώτη φορά έπειτα από
13 χρόνια αρκεί από μόνη της για να φέρει στο φως κάποια εν υπνώσει
εσωτερικά ρήγματα στις τάξεις της ισλαμοσυντηρητικής παράταξης των
Ερντογάν-Νταβούτογλου.Και σαν να μην έφτανε το εκλογικό χαστούκι
της 7ης Ιουνίου, ήρθε και ένα βιβλίο, προερχόμενο μάλιστα μέσα από την
ίδια την οικογένεια του AKP, να ρίξει λάδι στη φωτιά της εσωτερικής
αντιπαράθεσης με τις αμφιλεγόμενες αποκαλύψεις του.Το βιβλίο,
με τον χαρακτηριστικό τίτλο «12 Χρόνια με τον Αμπντουλάχ Γκιουλ»
(«Abdullah Gul Ile 12 Yil»), κυκλοφόρησε μόλις προχθές στην Τουρκία, και
έχει ήδη προκαλέσει σάλο καθώς φέρνει στο φως τη δύσκολη και πλούσια σε
διαφωνίες συγκατοίκηση των Ερντογάν-Γκιουλ υπό τη σκέπη της παράταξης
που οι δυο τους ίδρυσαν μαζί με τον Μπουλέντ Αρίντς το 2001.
Φημολογία
Με δεδομένη δε τη φημολογία που θέλει τον Νταβούτογλου να φεύγει από το τιμόνι του κόμματος και τον Αμπντουλάχ Γκιουλ να επιστρέφει, διεκδικώντας την ηγεσία στο συνέδριο της παράταξης τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, το εν λόγω βιβλίο γίνεται αυτομάτως ένας από τους παράγοντες των εξελίξεων. Οι αποκαλύψεις του άλλωστε φέρουν μεγάλη βαρύτητα κυρίως για δύο λόγους: επειδή τις υπογράφει ο Αχμέτ Σεβέρ, κορυφαίος σύμβουλος του Γκιουλ την περίοδο 2002-2014, και επειδή βλέπουν το φως της δημοσιότητας έπειτα από έγκριση του ίδιου του Γκιουλ που διάβασε το βιβλίο και έδωσε το πράσινο φως για την κυκλοφορία του, με την προϋπόθεση αυτό να βγει μετά τις εκλογές... όπερ και εγένετο.
Ενδεικτικό του ανταγωνιστικού κλίματος που διαμορφώνεται είναι και το γεγονός ότι το «12 Χρόνια με τον Αμπντουλάχ Γκιουλ» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις του ομίλου «Dogan», ο οποίος έχει στοχοποιηθεί επανειλημμένως το τελευταίο διάστημα από το περιβάλλον του προέδρου Ερντογάν.
Οσο για το περιεχόμενο των αποκαλύψεων, ο Αχμέτ Σεβέρ παρουσιάζει τον Αμπντουλάχ Γκιουλ (πρόεδρο της Τουρκίας την περίοδο 2007-2014 και παλαιότερα πρωθυπουργό, υπουργό Εξωτερικών κ.ά.) να διαφωνεί έντονα με τον Ερντογάν τα τελευταία χρόνια σε μια σειρά από μέτωπα όπως είναι: η εξωτερική πολιτική, η καταπολέμηση της κρατικής διαφθοράς, η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, η κρατική καταστολή κ.ά.
Πιο συγκεκριμένα, ο Γκιουλ λέγεται πως «δεν ενέκρινε την εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης κυρίως σε Συρία και Αίγυπτο» και ότι «το είχε πει κατάμουτρα στον Νταβούτογλου πολλές φορές».
Λέγεται επίσης ότι αυτός «είχε μια αρκετά μετριοπαθή προσέγγιση απέναντι στους διαδηλωτές του Πάρκου Γκεζί το καλοκαίρι του 2013, η οποία ωστόσο δεν επικράτησε εξαιτίας της σκληρής στάσης του Ερντογάν».
Ο Αχμέτ Σεβέρ γράφει επίσης ότι ο Γκιουλ ήθελε να επιστρέψει στις τάξεις (και ενδεχομένως στην ηγεσία) του AKP μετά την αντικατάστασή του στην προεδρία της χώρας από τον Ερντογάν τον Αύγουστο του 2014, με στόχο «να αναζωογονήσει τις σχέσεις της Τουρκίας με την ΕΕ, να διορθώσει τα λάθη της εξωτερικής πολιτικής, να μετριάσει την πόλωση στο εσωτερικό της χώρας και να στείλει τέσσερις πρώην υπουργούς που κατηγορούνται για διαφθορά (σ.σ. τους Μπαγίς, Γκιουλέρ, Μπαϊρακτάρ, Τσαγλαγιάν) ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου».Ο Ερντογάν ωστόσο μπλόκαρε τις φιλοδοξίες του άλλοτε «αδελφού» του, όπως είχε άλλωστε κάνει και σε άλλες δύο περιστάσεις παλαιότερα (το 2007 και το 2012).
ΕΡΝΤΟΓΑΝ
Φοβάται περισσότερο τους Κούρδους από το ISIS
Δεν είναι λίγοι εκείνοι διεθνώς που κατηγορούν το καθεστώς Ερντογάν ότι με τη στάση του τα τελευταία χρόνια έχει ουσιαστικά «θρέψει» την τζιχαντιστική απειλή στη Συρία. Η απροθυμία των Τούρκων να συνδράμουν τις διεθνείς στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους (από τον φόβο μήπως ευνοήσουν τον Ασαντ και τους Κούρδους) αλλά και η ευκολία με την οποία άφηναν επί σειρά ετών τους επίδοξους τζιχαντιστές να περνούν τα σύνορα Τουρκίας-Συρίας έχουν βρεθεί στο επίκεντρο έντονης κριτικής.Πρόσφατα κυκλοφόρησε και βίντεο στο οποίο φαίνονται οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες να μεταφέρουν με φορτηγά, όπλα τα οποία προορίζονταν για τους ισλαμιστές αντάρτες που μάχονται ενάντια στο καθεστώς του Μπασάρ αλ Ασαντ στη Συρία. Ενδεικτικά της «προβληματικής» στάσης που συνεχίζει να κρατάει η Αγκυρα απέναντι στην ολοένα και διευρυνόμενη τζιχαντιστική απειλή είναι και τα όσα δήλωσε ο Ερντογάν τις τελευταίες ημέρες.
Συρία
Μιλώντας σε δημοσιογράφους φιλοκυβερνητικών μέσων της Τουρκίας κατά την επιστροφή του από το Αζερμπαϊτζάν, ο Τούρκος πρόεδρος επανέλαβε εμμέσως πλην σαφώς αυτό που έχουν αφήσει να εννοηθεί και άλλα κορυφαία στελέχη του ισλαμοσυντηρητικού Κόμματος AKP τους τελευταίους μήνες: ότι δηλαδή η Αγκυρα φοβάται περισσότερο τους Κούρδους που πολεμούν (υπό την αεροπορική κάλυψη των Δυτικών) ενάντια στο ISIS στο έδαφος της βόρειας Συρίας παρά το ίδιο το ISIS.«Ο Ερντογάν αντιμετωπίζει τις κουρδικές πολιτοφυλακές ως απειλή, προτιμάει τον έλεγχο του ISIS στη βόρεια Συρία», ήταν ο τίτλος σε κεντρικό άρθρο στην ιστοσελίδα της «Zaman». Ο Τούρκος πρόεδρος είχε την περασμένη εβδομάδα κατηγορήσει τη Δύση ότι στηρίζει τους «Κούρδους τρομοκράτες» στη Συρία, ενώ πιο πρόσφατα επανήλθε στο θέμα κατηγορώντας τους Αμερικανούς ότι «πραγματοποιούν αεροπορικούς βομβαρδισμούς εναντίον Αράβων και Τουρκμένων κοντά στα τουρκικά σύνορα».
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ-ΕΘΝΟΣ
Φημολογία
Με δεδομένη δε τη φημολογία που θέλει τον Νταβούτογλου να φεύγει από το τιμόνι του κόμματος και τον Αμπντουλάχ Γκιουλ να επιστρέφει, διεκδικώντας την ηγεσία στο συνέδριο της παράταξης τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, το εν λόγω βιβλίο γίνεται αυτομάτως ένας από τους παράγοντες των εξελίξεων. Οι αποκαλύψεις του άλλωστε φέρουν μεγάλη βαρύτητα κυρίως για δύο λόγους: επειδή τις υπογράφει ο Αχμέτ Σεβέρ, κορυφαίος σύμβουλος του Γκιουλ την περίοδο 2002-2014, και επειδή βλέπουν το φως της δημοσιότητας έπειτα από έγκριση του ίδιου του Γκιουλ που διάβασε το βιβλίο και έδωσε το πράσινο φως για την κυκλοφορία του, με την προϋπόθεση αυτό να βγει μετά τις εκλογές... όπερ και εγένετο.
Ενδεικτικό του ανταγωνιστικού κλίματος που διαμορφώνεται είναι και το γεγονός ότι το «12 Χρόνια με τον Αμπντουλάχ Γκιουλ» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις του ομίλου «Dogan», ο οποίος έχει στοχοποιηθεί επανειλημμένως το τελευταίο διάστημα από το περιβάλλον του προέδρου Ερντογάν.
Οσο για το περιεχόμενο των αποκαλύψεων, ο Αχμέτ Σεβέρ παρουσιάζει τον Αμπντουλάχ Γκιουλ (πρόεδρο της Τουρκίας την περίοδο 2007-2014 και παλαιότερα πρωθυπουργό, υπουργό Εξωτερικών κ.ά.) να διαφωνεί έντονα με τον Ερντογάν τα τελευταία χρόνια σε μια σειρά από μέτωπα όπως είναι: η εξωτερική πολιτική, η καταπολέμηση της κρατικής διαφθοράς, η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, η κρατική καταστολή κ.ά.
Πιο συγκεκριμένα, ο Γκιουλ λέγεται πως «δεν ενέκρινε την εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης κυρίως σε Συρία και Αίγυπτο» και ότι «το είχε πει κατάμουτρα στον Νταβούτογλου πολλές φορές».
Λέγεται επίσης ότι αυτός «είχε μια αρκετά μετριοπαθή προσέγγιση απέναντι στους διαδηλωτές του Πάρκου Γκεζί το καλοκαίρι του 2013, η οποία ωστόσο δεν επικράτησε εξαιτίας της σκληρής στάσης του Ερντογάν».
Ο Αχμέτ Σεβέρ γράφει επίσης ότι ο Γκιουλ ήθελε να επιστρέψει στις τάξεις (και ενδεχομένως στην ηγεσία) του AKP μετά την αντικατάστασή του στην προεδρία της χώρας από τον Ερντογάν τον Αύγουστο του 2014, με στόχο «να αναζωογονήσει τις σχέσεις της Τουρκίας με την ΕΕ, να διορθώσει τα λάθη της εξωτερικής πολιτικής, να μετριάσει την πόλωση στο εσωτερικό της χώρας και να στείλει τέσσερις πρώην υπουργούς που κατηγορούνται για διαφθορά (σ.σ. τους Μπαγίς, Γκιουλέρ, Μπαϊρακτάρ, Τσαγλαγιάν) ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου».Ο Ερντογάν ωστόσο μπλόκαρε τις φιλοδοξίες του άλλοτε «αδελφού» του, όπως είχε άλλωστε κάνει και σε άλλες δύο περιστάσεις παλαιότερα (το 2007 και το 2012).
ΕΡΝΤΟΓΑΝ
Φοβάται περισσότερο τους Κούρδους από το ISIS
Δεν είναι λίγοι εκείνοι διεθνώς που κατηγορούν το καθεστώς Ερντογάν ότι με τη στάση του τα τελευταία χρόνια έχει ουσιαστικά «θρέψει» την τζιχαντιστική απειλή στη Συρία. Η απροθυμία των Τούρκων να συνδράμουν τις διεθνείς στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους (από τον φόβο μήπως ευνοήσουν τον Ασαντ και τους Κούρδους) αλλά και η ευκολία με την οποία άφηναν επί σειρά ετών τους επίδοξους τζιχαντιστές να περνούν τα σύνορα Τουρκίας-Συρίας έχουν βρεθεί στο επίκεντρο έντονης κριτικής.Πρόσφατα κυκλοφόρησε και βίντεο στο οποίο φαίνονται οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες να μεταφέρουν με φορτηγά, όπλα τα οποία προορίζονταν για τους ισλαμιστές αντάρτες που μάχονται ενάντια στο καθεστώς του Μπασάρ αλ Ασαντ στη Συρία. Ενδεικτικά της «προβληματικής» στάσης που συνεχίζει να κρατάει η Αγκυρα απέναντι στην ολοένα και διευρυνόμενη τζιχαντιστική απειλή είναι και τα όσα δήλωσε ο Ερντογάν τις τελευταίες ημέρες.
Συρία
Μιλώντας σε δημοσιογράφους φιλοκυβερνητικών μέσων της Τουρκίας κατά την επιστροφή του από το Αζερμπαϊτζάν, ο Τούρκος πρόεδρος επανέλαβε εμμέσως πλην σαφώς αυτό που έχουν αφήσει να εννοηθεί και άλλα κορυφαία στελέχη του ισλαμοσυντηρητικού Κόμματος AKP τους τελευταίους μήνες: ότι δηλαδή η Αγκυρα φοβάται περισσότερο τους Κούρδους που πολεμούν (υπό την αεροπορική κάλυψη των Δυτικών) ενάντια στο ISIS στο έδαφος της βόρειας Συρίας παρά το ίδιο το ISIS.«Ο Ερντογάν αντιμετωπίζει τις κουρδικές πολιτοφυλακές ως απειλή, προτιμάει τον έλεγχο του ISIS στη βόρεια Συρία», ήταν ο τίτλος σε κεντρικό άρθρο στην ιστοσελίδα της «Zaman». Ο Τούρκος πρόεδρος είχε την περασμένη εβδομάδα κατηγορήσει τη Δύση ότι στηρίζει τους «Κούρδους τρομοκράτες» στη Συρία, ενώ πιο πρόσφατα επανήλθε στο θέμα κατηγορώντας τους Αμερικανούς ότι «πραγματοποιούν αεροπορικούς βομβαρδισμούς εναντίον Αράβων και Τουρκμένων κοντά στα τουρκικά σύνορα».
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ-ΕΘΝΟΣ