18 Ιουνίου 2015

Αρνηση της πραγματικότητας

http://www.frontpagemag.com/wp-content/uploads/2011/12/euro_1805998c.gif
Αρνηση της πραγματικότητας στην ψυχανάλυση είναι η περιχαράκωση σε μια εικονική πραγματικότητα, όταν δεν μπορούμε να διαχειρισθούμε δυσμενείς και οδυνηρές εξελίξεις.Στην κρίση της Ευρωζώνης από ό,τι φαίνεται ολοένα και πιο συχνά ταιριάζει η ορολογία της ψυχανάλυσης παρά της πολιτικής και οικονομικής ανάλυσης.Όταν τον Σεπτέμβριο του 2008 χρεοκόπησε στις ΗΠΑ η Lehman Brothers τη Γερμανία την κυβερνούσε ο πρώτος μεγάλος συνασπισμός Χριστιανοδημοκρατών - Σοσιαλδημοκρατών με καγκελάριο τη Μέρκελ και υπουργό Οικονομικών τον Σοσιαλδημοκράτη Στάινμπρουκ. Η πρώτη αντίδραση διακομματική και κυρίαρχη στο πολιτικό σκηνικό ήταν ότι δεν υπάρχει κρίση στην Ευρώπη, ότι πρόκειται για ένα πρόβλημα που αφορά τις ΗΠΑ και δεν θα έχει επιπτώσεις στη Γηραιά Ηπειρο. Αυτή ήταν και η απάντηση που έλαβε ο Σαρκοζί όταν πρότεινε κοινή πολιτική των χωρών-μελών της Ευρωζώνης. Οταν, μάλιστα, συγκάλεσε την πρώτη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωζώνης στο Παρίσι στις αρχές Νοεμβρίου, η Μέρκελ απειλούσε να μη συμμετάσχει μέχρι την τελευταία στιγμή σε μια Σύνοδο για έναν ανύπαρκτο κίνδυνο, ένα ευρωπαϊκό φόρουμ για μια αμερικανική κρίση!

Οταν ξέσπασε η κρίση στην Ελλάδα, την άνοιξη του 2010, η άρνηση της πραγματικότητας καλά κρατούσε: Δεν επρόκειτο για διάψευση του σεναρίου της αμερικανικής κρίσης, δεν επρόκειτο για επίπτωση της κρίσης του 2008, αλλά για μια ελληνική εξαίρεση: Μιας προβληματικής και απροσάρμοστης χώρας που ξεγέλασε με ψευδή στοιχεία τους εταίρους της για να μπει στην Ευρωζώνη, που παραμένει υγιής και απρόσβλητη από την παγκόσμια οικονομική κρίση.

Η άρνηση της πραγματικότητας δεν ήταν απόρροια ιδεοληψίας ή δογματικών παρωπίδων, αλλά στρατηγική αμηχανία: Η κρίση του 2008 πίεζε τη Γερμανία να εμπλακεί άμεσα και με μη αντιστρέψιμο τρόπο στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, μια επιλογή την οποία ούτε η πολιτική ελίτ, ούτε η κοινή γνώμη ήταν έτοιμες να διαχειρισθούν.

Ο ισχυρισμός ότι η κρίση αφορά τις ΗΠΑ κατέρρευσε όταν η Αθήνα έχασε την πρόσβαση στις αγορές. Ο ισχυρισμός ότι η Ελλάδα με τις παθογένειές της είναι εξαίρεση αποσαθρώθηκε όταν διασωληνώθηκαν στον Προσωρινό Μηχανισμό EFSF η Ιρλανδία και η Πορτογαλία, και όταν στην πρώτη γενικευμένη επίθεση των αγορών οι κραδασμοί άγγιξαν τη Γαλλία και το Βέλγιο.

Η άρνηση της πραγματικότητας συνεχίσθηκε καθώς το Δουβλίνο, η Λισαβόνα και η Αθήνα έπρεπε να γίνουν ή καλύτερα να παρουσιασθούν ως success story! Σήμερα, μετά τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου στην Ελλάδα και την προεξοφλημένη ήττα του Ραχόι στην Ισπανία στις κάλπες του Νοεμβρίου, το μόνο ερώτημα είναι πόσο θα αμφισβητηθεί η εξυγίανση στην Πορτογαλία, όπου διεξάγονται εκλογές τον Σεπτέμβριο.

Σωρεία διαψεύσεων: Η κρίση αφορά τις ΗΠΑ που τη δημιούργησαν, η κρίση της Αθήνας είναι ελληνική παθογένεια, η θεραπεία σοκ το μαγικό ραβδί που οδηγεί στην εξυγίανση και την ανταγωνιστικότητα.Τα παραπάνω αθροιστικά νομιμοποιούν το χθεσινό άρθρο της Independent, που μας υπενθυμίζει ότι αυτοί που σήμερα ισχυρίζονται ότι ένα Grexit είναι διαχειρίσιμο, είναι οι ίδιοι που υποστήριζαν τη μακρά παραπάνω λίστα της ψευδούς ή στην καλύτερη περίπτωση εξωπραγματικής ανάγνωσης της κρίσης.Χαρακτηριστικό του εξωραϊσμού του Grexit ως εξυγιαντικού σοκ για την υπόλοιπη Ευρωζώνη είναι η σταθερή αναγωγή κάθε κίνησης από θεσμό ή κάθε εξέλιξης σε χώρα-μέλος στο σύνολο της Ευρωζώνης: Όταν στις 22 Ιανουαρίου ο Ντράγκι κατέστησε σαφές ότι το 80% της ποσοτικής χαλάρωσης θα υλοποιηθεί από τις Κεντρικές Τράπεζες για να ικανοποιήσει την εμμονή του Βερολίνου να μην αμοιβαιοποιηθεί ο κίνδυνος, αναλυτές χρηματοπιστωτικών ομίλων, τραπεζών και οίκων αξιολόγησης κατέληξαν σε λίγες ώρες σε κοινό συμπέρασμα, ότι το Βερολίνο φοβάται να εμπλακεί στη συνεγγύηση της φερεγγυότητας της υπερχρεωμένης Ιταλίας!

Οδυνηρή διάψευση
Ο ισχυρισμός ότι η κρίση αφορά τις ΗΠΑ κατέρρευσε όταν η Αθήνα έχασε την πρόσβαση στις αγορές. Ο ισχυρισμός ότι η Ελλάδα με τις παθογένειές της είναι εξαίρεση αποσαθρώθηκε όταν διασωληνώθηκαν στον Προσωρινό Μηχανισμό EFSF η Ιρλανδία και η Πορτογαλία, και όταν στην πρώτη γενικευμένη επίθεση των αγορών οι κραδασμοί άγγιξαν τη Γαλλία και το Βέλγιο.
Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ