Αυτό είναι το συμπέρασμα νέας έκθεσης
αναλυτών του ΔΝΤ για την εισοδηματική ανισότητα, καθώς από τα έως τώρα
δεδομένα αποδεικνύεται πως αύξηση του μεριδίου των πλουσίων στην
κατανομή του πλούτου μειώνει το ΑΕΠ, ενώ αντίθετα ο πλουτισμός των
φτωχών έχει ευεργετική επίδραση στο ΑΕΠ.
Τα μεσαία και τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα έχουν τη
μεγαλύτερη σημασία για την ανάπτυξη μιας οικονομίας όταν κατορθώνουν να
αυξήσουν το μερίδιό τους στην κατανομή του πλούτου, όπως τονίζουν
αναλυτές του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, σε νέα έκθεσή του για το
μείζον ζήτημα της εισοδηματικής ανισότητας.
Σύμφωνα με την έκθεση, αν το μερίδιο πλούτου που αναλογεί στο φτωχότερο πέμπτο του πληθυσμού αυξηθεί κατά μόλις 1%, η ανάπτυξη της οικονομίας τονώνεται κατά 0,38% μέσα στην επόμενη 5ετία.
Αντίθετα, η υπερσυσσώρευση του πλούτου στην κορυφή έχει αρνητικές συνέπειες για την οικονομία. Σε περίπτωση που το πιο εύπορο 20% του πληθυσμού αυξήσει το μερίδιό του στο εθνικό εισόδημα κατά 1%, αυτό θα έχει υφεσιακή επίδραση 0,08% του ΑΕΠ μέσα στα επακόλουθα πέντε χρόνια, καθώς ο περαιτέρω πλουτισμός των ανώτερων στρωμάτων δεν έχει ευεργετικά αποτελέσματα για την υπόλοιπη κοινωνία.
Οι αναλυτές του Ταμείου επισημαίνουν πως ένας βαθμός ανισότητας μπορεί να έχει θετικές επιπτώσεις στην κοινωνική διαστρωμάτωση, καθότι δίνει στους φτωχότερους κίνητρο για να πετύχουν, να αποταμιεύσουν χρήματα και εν τέλει να βελτιώσουν την εισοδηματική τους θέση.
Ωστόσο, προειδοποιούν επισταμένα πως υψηλά και σταθερά επίπεδα ανισότητας, ειδικά η «ανισότητα της ευκαιρίας» μπορούν να επιφέρουν «μεγάλα κοινωνικά κόστη». Την ίδια στιγμή «η παγιωμένη ανισότητα αποτελεσμάτων μπορεί να υποσκάψει σημαντικά τις επιλογές εκπαίδευσης και απασχόλησης» που μπορούν να κάνουν τα χαμηλότερα στρώματα.
Οι μελετητές του ΔΝΤ σημειώνουν πως δεν υπάρχει μια ενιαία στρατηγική για την αντιμετώπιση του προβλήματος της ανισότητας, αλλά η στρατηγική του κάθε κράτους θα πρέπει να στηρίζεται στα συγκεκριμένα αίτια του προβλήματος και το θεσμικό πλαίσιο στην κάθε χώρα.
Σε ό,τι αφορά τις ανεπτυγμένες οικονομίες, οι πολιτικές για την καταπολέμηση της ανισότητας θα πρέπει να εστιάζουν σε μεταρρυθμίσεις που αυξάνουν τις ικανότητες και τα προσόντα του εργατικού δυναμικού, σε συνδυασμό με την καθιέρωση μιας καλύτερης προοδευτικότητας στα φορολογικά συστήματα (δηλαδή δικαιότερα εισοδηματικά κλιμάκια).
Ολόκληρη η έκθεση ΕΔΩ
Σύμφωνα με την έκθεση, αν το μερίδιο πλούτου που αναλογεί στο φτωχότερο πέμπτο του πληθυσμού αυξηθεί κατά μόλις 1%, η ανάπτυξη της οικονομίας τονώνεται κατά 0,38% μέσα στην επόμενη 5ετία.
Αντίθετα, η υπερσυσσώρευση του πλούτου στην κορυφή έχει αρνητικές συνέπειες για την οικονομία. Σε περίπτωση που το πιο εύπορο 20% του πληθυσμού αυξήσει το μερίδιό του στο εθνικό εισόδημα κατά 1%, αυτό θα έχει υφεσιακή επίδραση 0,08% του ΑΕΠ μέσα στα επακόλουθα πέντε χρόνια, καθώς ο περαιτέρω πλουτισμός των ανώτερων στρωμάτων δεν έχει ευεργετικά αποτελέσματα για την υπόλοιπη κοινωνία.
Οι αναλυτές του Ταμείου επισημαίνουν πως ένας βαθμός ανισότητας μπορεί να έχει θετικές επιπτώσεις στην κοινωνική διαστρωμάτωση, καθότι δίνει στους φτωχότερους κίνητρο για να πετύχουν, να αποταμιεύσουν χρήματα και εν τέλει να βελτιώσουν την εισοδηματική τους θέση.
Ωστόσο, προειδοποιούν επισταμένα πως υψηλά και σταθερά επίπεδα ανισότητας, ειδικά η «ανισότητα της ευκαιρίας» μπορούν να επιφέρουν «μεγάλα κοινωνικά κόστη». Την ίδια στιγμή «η παγιωμένη ανισότητα αποτελεσμάτων μπορεί να υποσκάψει σημαντικά τις επιλογές εκπαίδευσης και απασχόλησης» που μπορούν να κάνουν τα χαμηλότερα στρώματα.
Οι μελετητές του ΔΝΤ σημειώνουν πως δεν υπάρχει μια ενιαία στρατηγική για την αντιμετώπιση του προβλήματος της ανισότητας, αλλά η στρατηγική του κάθε κράτους θα πρέπει να στηρίζεται στα συγκεκριμένα αίτια του προβλήματος και το θεσμικό πλαίσιο στην κάθε χώρα.
Σε ό,τι αφορά τις ανεπτυγμένες οικονομίες, οι πολιτικές για την καταπολέμηση της ανισότητας θα πρέπει να εστιάζουν σε μεταρρυθμίσεις που αυξάνουν τις ικανότητες και τα προσόντα του εργατικού δυναμικού, σε συνδυασμό με την καθιέρωση μιας καλύτερης προοδευτικότητας στα φορολογικά συστήματα (δηλαδή δικαιότερα εισοδηματικά κλιμάκια).
Ολόκληρη η έκθεση ΕΔΩ