15 Φεβρουαρίου 2015

Αποψη: Η διπλωματία, ο μόνος δρόμος για την ειρήνη JOHN J. MEARSHEIMER / THE NEW YORK TIMES

Η ουκρανική κρίση είναι ήδη σχεδόν ενός έτους και η Ρωσία νικάει. Καθώς ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δεν δείχνει διάθεση για υποχώρηση, δεν θα έπρεπε να εκπλήσσει η αύξηση των φωνών που ζητούν από τις ΗΠΑ να εξοπλίσουν την Ουκρανία. Μια πρόσφατη αναφορά των τριών σημαντικότερων αμερικανικών «δεξαμενών σκέψης» υποστηρίζει ότι η Ουάσιγκτον πρέπει να στείλει εξελιγμένα όπλα στο Κίεβο, ενώ ο υποψήφιος του Λευκού Οίκου για τη θέση του υπουργού Αμυνας, Αστον Κάρτερ, δήλωσε στη σύγκλητο την περασμένη εβδομάδα ότι «συμφωνεί με αυτή την κατεύθυνση».


Ολοι αυτοί, ωστόσο, κάνουν λάθος. Το να ακολουθηθεί αυτός ο δρόμος θα είναι ένα τεράστιο λάθος για τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και την ίδια την Ουκρανία. Η αποστολή εξοπλισμού δεν θα σώσει τον ουκρανικό στρατό, αλλά αντίθετα θα οδήγησει σε κλιμάκωση των συγκρούσεων. Η Ρωσία διαθέτει επικίνδυνο αριθμό πυρηνικών όπλων και είναι έτοιμη να υπερασπιστεί τα ζωτικά στρατηγικά της συμφέροντα. Οπως αναγνωρίζουν και οι συγγραφείς της μελέτης των συμβουλευτικών ομάδων, «ακόμη κι αν λάμβανε τεράστια υποστήριξη από τη Δύση, ο ουκρανικός στρατός δεν θα ήταν σε θέση να αποκρούσει μια αποφασιστική επίθεση από τον ρωσικό στρατό. Εν συντομία, οι ΗΠΑ δεν είναι σε θέση να κερδίσουν έναν αγώνα εξοπλισμών απέναντι στη Ρωσία για την Ουκρανία και να εξασφαλίσουν την ήττα της Μόσχας στο πεδίο της μάχης.

Το δεύτερο επιχείρημα των υποστηρικτών ενός εξοπλισμού της Ουκρανίας είναι ότι το κλειδί για την επιτυχία δεν είναι η στρατιωτική ήττα του Πούτιν, αλλά η αύξηση του κόστους των μαχών σε τέτοιο σημείο ώστε ο Ρώσος πρόεδρος να λυγίσει και να απομακρύνει τα στρατεύματά του. Η στρατηγική αυτή, όμως, είναι δύσκολο να φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα, όσο κι αν πιέσουν οι δυτικές δυνάμεις τη Ρωσία. Αυτό που αποτυγχάνουν να συνειδητοποιήσουν οι υπερασπιστές του εξοπλισμού του Κιέβου είναι ότι οι Ρώσοι αξιωματούχοι πιστεύουν ότι τα συμφέροντά τους στην Ουκρανία κινδυνεύουν και δεν θα υποχωρήσουν ακόμη και εάν αυτό σημαίνει τεράστια ζημιά για τη χώρα τους.

Εάν εφαρμοσθεί η πρόταση εξοπλισμού του ουκρανικού στρατού, ο κίνδυνος ανεπιθύμητης κλιμάκωσης είναι υπαρκτός. Οχι μόνο οι μάχες στην Ανατολική Ουκρανία θα γίνονταν εντονότερες, αλλά θα μπορούσαν να εξαπλωθούν και σε άλλες περιοχές. Οι συνέπειες για το Κίεβο θα ήταν καταστροφικές. Δυσκολευόμαστε να κατανοήσουμε πώς λειτουργούν οι μηχανισμοί κλιμάκωσης στις κρίσεις και στους πολέμους, αλλά γνωρίζουμε ότι οι κίνδυνοι είναι σημαντικοί. Το να «στριμώξει» κανείς την πυρηνικά εξοπλισμένη Ρωσία σε μία γωνία είναι σαν να «παίζει με τη φωτιά».

Ο μόνος τρόπος για να επιλυθεί η ουκρανική κρίση είναι μέσω της διπλωματίας. Η Γερμανίδα καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ, έχει αναγνωρίσει αυτό το γεγονός. Το πρόβλημά της, ωστόσο, είναι ότι δεν ξέρει πώς να φέρει ένα τέλος στην κρίση. Η ίδια και άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες διατηρούν ακόμη την ψευδαίσθηση πως η Ουκρανία μπορεί να αποτραβηχτεί από τη σφαίρα επιρροής της Μόσχας και να περάσει σε αυτή της Δύσης. Η Ουκρανία πρέπει να αποτελέσει έναν ουδέτερο χώρο. Η ένταξη στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε. πρέπει να μην υπάρχει στο τραπέζι. Έντυπη
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ