15 Φεβρουαρίου 2015

Τα ρωσικά «μαθήματα» της Κύπρου

ΝΙΚΟΣ ΣΤΕΛΓΙΑΣ
Την περίοδο που η μεγάλη οικονομική κρίση μονοπωλούσε τα κυπριακά πρωτοσέλιδα, στον αυτοκινητόδρομο ο οποίος συνδέει τη Λευκωσία και τη Λάρνακα με τη Λεμεσό εμφανίστηκαν διαφημιστικά πανό τα οποία έστελναν ένα σημαντικό μήνυμα στη Μόσχα. Απευθυνόμενη στα ρωσικά προς τη ρωσική κοινή γνώμη, η Κύπρος ζητούσε από τη Ρωσία να μην την εγκαταλείψει σε μια τόσο δύσκολη συγκυρία. Είχε προηγηθεί το αδιανόητο «κούρεμα» των καταθέσεων των πολιτών της Κύπρου, της Ρωσίας και άλλων ξένων χωρών. Μέσα σε λίγες ώρες, με εντολή του ευρωπαϊκού μηχανισμού οικονομικής στήριξης, Ρώσοι καταθέτες, οι οποίοι είχαν επιλέξει την Κύπρο για να σταθμεύσουν τα κεφάλαιά τους, έχασαν σημαντικά ποσά.


Το «κούρεμα» στις κυπριακές καταθέσεις αναστάτωσε τη Μόσχα. Μόλις λίγες ημέρες μετά την εκλογή του Νίκου Αναστασιάδη, η Ρωσία έστειλε αυστηρές προειδοποιήσεις στη Λευκωσία. Την ίδια περίοδο, ο Κύπριος υπουργός Οικονομικών Μιχαλάκης Σαρρής βρέθηκε στο στόχαστρο της κριτικής των Ρώσων αξιωματούχων. Ο κ. Σαρρής έσπευσε στη Μόσχα για να ζητήσει ρωσικό δάνειο. Η ρωσική πλευρά όχι μόνο αρνήθηκε να παραχωρήσει δάνειο στην Κύπρο, αλλά ταυτοχρόνως εξέφρασε σε ιδιαίτερα υψηλούς τόνους την απογοήτευσή της για τη στάση της κυπριακής κυβέρνησης στην περίπτωση των ρωσικών καταθέσεων. Για πρώτη φορά ύστερα από πολλές δεκαετίες, μια σημαντική ρωγμή στην παραδοσιακή ελληνορωσική φιλία έκανε αισθητή την παρουσία της.

Σε οικονομικό επίπεδο, η αναστάτωση της Ρωσίας είχε ως αποτέλεσμα την άμεση απόσυρση ρωσικών κεφαλαίων και καταθέσεων από την Κύπρο. Μέσα σε λίγες εβδομάδες, Ρώσοι επιχειρηματίες και πολίτες άδειασαν τους λογαριασμούς τους στο νησί. Εξαιτίας των περιορισμών στη μετακίνηση κεφαλαίων, ο ρωσικός παράγοντας χρησιμοποίησε τις διασυνδέσεις του στη Λευκωσία για να «απελευθερώσει» τα χρήματά του. Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ύστερα από λίγο χρονικό διάστημα, στην όλη υπόθεση επενέβη το Κρεμλίνο, το οποίο ζήτησε από τους Ρώσους πολίτες να αποφεύγουν στο μέλλον ευρωπαϊκές, κυπριακές και offshore τράπεζες για την αποταμίευση των κεφαλαίων και χρημάτων τους.

Προσέγγιση στην Τουρκία
Η κρίση στις σχέσεις Λευκωσίας - Μόσχας επεφύλασσε αντίκτυπο και για τη διπλωματία. Παράλληλα με την κορύφωση της κρίσης στην Ουκρανία, η Μόσχα έστρεψε το ενδιαφέρον της σε εναλλακτικές στρατηγικές. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Ρωσία προσέγγισε την Τουρκία. Στα τέλη του προηγούμενου έτους, ο Ρώσος πρόεδρος ήρθε σε συνεννόηση με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για τη σύσφιγξη των οικονομικών σχέσεων των δύο χωρών. Την ίδια περίοδο, η Ρωσία ανέλαβε το έργο της ανέγερσης ενός εργοστασίου παραγωγής πυρηνικής ενέργειας στο Aκούγιου της Μερσίνης. Η σύσφιγξη των ρωσοτουρκικών σχέσεων επεφύλασσε αντίκτυπο και για το Κυπριακό. Σύμφωνα με πρόσφατο ρεπορτάζ της «Κ» Κύπρου, στη νέα περίοδο, εκτός από τους Αραβες και τους Ισραηλινούς, πολίτες της Ρωσίας προχωρούν στην «αγορά» μεγάλων εκτάσεων γης στο βόρειο τμήμα της Πράσινης Γραμμής. Σύμφωνα με τις νέες πληροφορίες τις οποίες εξασφάλισε η «Κ», το τελευταίο διάστημα 17.000 πολίτες της Ρωσικής Ομοσπονδίας επένδυσαν 90.000.000 ευρώ για αγορά περιουσιών στα Κατεχόμενα. Μόνο το έτος 2014, 6.000 πολίτες της Ρωσίας αγόρασαν 25.000 οικίες πολυτελείας.

Παρά τα νέα προβλήματα, η Μόσχα εξακολουθεί να παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον κυπριακό παράγοντα. «Το γυαλί έχει ραγίσει. Τίποτα δεν μπορεί να είναι όπως παλιά. Ομως πρέπει να συμφιλιωθούμε με αυτή την πραγματικότητα και να αναζητήσουμε νέους τρόπους συνεργασίας», τονίζει η νεαρή Σβετλάνα, η οποία παρά τις αναταράξεις στις σχέσεις Μόσχας - Λευκωσίας, επιλέγει να παραμείνει και να συνεχίσει τη ζωή της στη Λάρνακα, την οποία θεωρεί «δεύτερη πατρίδα» της.