Πριν από μερικές ημέρες βρέθηκα εμπρός στον ταμία της τράπεζας με ένα καθορισμένο ποσό για να το «περάσω» στην προπληρωμένη πιστωτική. Ενημερώθηκα ότι η τράπεζα από τούδε και στο εξής με χρεώνει 10% του συνολικού ποσού της φόρτισης! Ρώτησα γιατί. Ηταν φανερό ότι ο ταμίας δεν ήξερε. Οταν του είπα ότι ένα τέτοιο μέτρο έχει την ίδια λογική με το να μου ζητά η τράπεζα να πληρώνω 10% κάθε εκταμίευσης ποσού από το ATM, χρεώνοντάς με ουσιαστικά για μια υπηρεσία που αφορά την πρωτογενή λειτουργία τους, αφού στην ουσία μου επιστρέφουν τα λεφτά μου τα οποία εγώ τους τα εμπιστεύομαι για να μπορώ να τα παίρνω όταν εγώ αποφασίζω, σήκωσε τους ώμους αμήχανα και η ζωή μας συνεχίστηκε με εμένα να αρνούμαι βεβαίως να πληρώσω το 10%.
Το καπιταλιστικό σύστημα είναι το καλύτερο σύστημα μακράν όλων των υπολοίπων. Προάγει την ελευθερία της επιλογής, τον επιχειρηματικό δυναμισμό και προσφέρει ισχύ στον καταναλωτή. Οχι στην Ελλάδα. Στα ορθολογικά κράτη, όπου ο καπιταλισμός λειτουργεί εύρυθμα, το να σε χρεώνει η τράπεζα για να χρησιμοποιείς τα προϊόντα της θα προκαλούσε ηχηρά γέλια και αλλαγή τράπεζας. Εδώ όχι, αφού από την απλή καθημερινή λειτουργία του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος έως το επίπεδο του χρηματοπιστωτικού ρίσκου το βάρος μεταφέρεται πάντα στον καταναλωτή και ποτέ στο ίδρυμα, εξαιτίας μιας πασίδηλης ολιγοπωλιακής συνθήκης που εκ των πραγμάτων ακυρώνει τον ανταγωνισμό και θολώνει τη λειτουργία του καπιταλισμού.
Η Κροατία αποφάσισε την προηγούμενη εβδομάδα οι τράπεζες να χρεωθούν την αλλαγή ισοτιμίας ευρώ με ελβετικό φράκο για να μην επιβαρυνθούν οι δανειολήπτες τη συνολική μεταβολή της εθνικής νομισματικής πολιτικής της Ελβετίας. Εδώ η συζήτηση δεν έχει καν ξεκινήσει. Στις ΗΠΑ, όταν δεν μπορείς να αποπληρώσεις το στεγαστικό σου, η τράπεζα παίρνει το σπίτι και η δοσοληψία ολοκληρώνεται. Εδώ η τράπεζα παίρνει το σπίτι και εσύ συνεχίζεις να πληρώνεις για τη συνολική αποπληρωμή του στεγαστικού. Ο περίφημος ΕΝΦΙΑ, που τιμωρεί την ιδιοκτησία, δεν βαρύνει την τράπεζα, ακόμα κι αν το σπίτι κάποιου είναι υποθηκευμένο στην τράπεζα με στεγαστικό. Θέλετε κι άλλα παραδείγματα;
Ο καπιταλισμός στην Ελλάδα οφείλει να εκσυγχρονιστεί. Δεν είναι δυνατόν η Ελλάδα να βιώνει ένα κατ' όνομα καπιταλιστικό σύστημα που ομοιάζει περισσότερο με αυτό της Κίνας και του Πακιστάν, του γνωστού αυταρχικού καπιταλιστικού μοντέλου. Πεδίο δόξης λαμπρό για τη νέα κυβέρνηση η διευθέτηση του ζητήματος των επιχειρηματικών και των στεγαστικών δανείων σε ελβετικό φράκο, που αφορούν 75.000 συμπολίτες μας.
Σπύρος Ν. Λίτσας