Του Δρα Γιάννου Χαραλαμπίδη-ΔΕΝ θα ήταν ορθός ο μηδενισμός του περιεχομένου των Συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της περασμένης Πέμπτης, αλλά…
- Οι Αχίλλειοι πτέρνες, ο λαϊκισμός και οι δημαγωγίες-
- Αθήνα και Λευκωσία διαπιστώνουν την προσπάθεια της Άγκυρας για κατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά την καλούν να έρθει στις συνομιλίες για να διχοτομήσουν το ενιαίο κράτος σε δύο ισότιμα συνιστώντα κράτη-
- ΠΩΣ το τουρκικό βέτο στο ΝΑΤΟ βοηθά μια εναλλακτική στρατηγική
Τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τείνουν να εξελιχθούν όπως τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Είναι μεν ηθικά και νομικά εργαλεία που κρατούν την Κυπριακή Δημοκρατία πάνω από το νερό για να μην πνίγει, πλην όμως, δεν εμποδίζουν την Τουρκία να μας τραβά από τα μαλλιά, να μας φέρνει σε οριακά σημεία προ του πνιγμού και μετά να μας βάζει το πιστόλι στον κρόταφο! Δεν θα ήταν ορθός ο μηδενισμός του περιεχομένου των Συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της περασμένης Πέμπτης. Κανονικά, δεν θα έπρεπε να είμαστε ικανοποιημένοι από τα αυτονόητα.
Δυστυχώς, εδώ που μας οδήγησε ο εξευμενισμός και οι ψευδαισθήσεις, είμαστε υποχρεωμένοι να επιβεβαιώνουμε το αυτονόητο. Ότι δηλαδή ως κράτος της ΕΕ μας αναγνωρίζει η ίδια η ΕΕ! Και ότι η Τουρκία οφείλει να πράξει το ίδιο. Εκείνο που δεν μας λένε, διότι δεν το ζητούμε, είναι κάτι άλλο: Πώς η ΕΕ ενεργεί εάν συνεχίσει η Τουρκία να μη συμμορφώνεται με τις υποχρεώσεις της, που ξεκινούν από την εφαρμογή του πρόσθετου πρωτοκόλλου και του εμπάργκο, και καταλήγουν στην ομαλοποίηση και αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας;Η απάντηση δίδεται από την πρακτική της ίδιας της ΕΕ όταν, εκτός των άλλων, και έχουσα έννομο, ηθικό και πολιτικό συμφέρον το ζητήσει, όπως στην περίπτωση της Ουκρανίας, δηλαδή με κυρώσεις.
Η παρηορκά του αρρώστου...
Αληθές, λοιπόν, είναι ότι ακούσαμε την ορθή επισήμανση των Υπουργών Εξωτερικών της Κύπρου και της Ελλάδας Ιωάννη Κασουλίδη και Ευάγγελου Βενιζέλου, ότι στόχος της Τουρκίας δεν είναι απλώς η συνεκμετάλλευση του φυσικού αερίου, αλλά η διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Και, ταυτοχρόνως, τονίστηκε η υποστήριξη στη Συμφωνία της 11ης Φεβρουαρίου για μια λύση, όμως, ομοσπονδίας, στη λογική της διχοτόμησης του ενιαίου κράτους της Κυπριακής Δημοκρατίας σε δύο ισότιμα συνιστώντα κράτη. Και της τριχοτόμησης της κυπριακής ΑΟΖ.Η αντίφαση είναι πρόδηλη. Η πρώτη ορθή δήλωση αναιρείται μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα από τη δεύτερη. Σχετίζεται, δε, με όσα είπαν Νταβούτογλου και Βενιζέλος για τη συνάντηση των Αθηνών. Ο μεν Βενιζέλος είπε ότι όσα ελέχθησαν προς την τουρκική πλευρά ήταν επί τη βάσει γραπτού κειμένου, το οποίο επιδόθηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία.Ο δε Νταβούτογλου αναφέρθηκε σε φόρμουλα συνδιαχείρισης του φυσικού αερίου. Κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι έχουν και οι δύο δίκαιο, υπό την εξής έννοια: Ελέχθη και δημόσια ότι η συνάντηση στην Αθήνα έγινε κατόπιν συνεννόησης με τη Λευκωσία, αυτό είπαν οι ημέτεροι, ενώ οι Τούρκοι, από την πλευρά τους, υποστηρίζουν ότι η υπό συζήτηση λύση της ομοσπονδίας στηρίζεται, εκτός των άλλων, στην τριχοτόμηση της κυπριακής ΑΟΖ και στη συνεκμετάλλευση. Ο καθένας το βιολί του…
Οι διαπιστώσεις ότι η Τουρκία θέλει να υποσκάψει τη νομική υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας και να τη διαλύσει είναι μεν ορθές, πλην όμως η πολιτική και η στρατηγική Αθηνών και Λευκωσίας δεν τις αποτρέπει. Μάλλον οδηγεί προς αυτήν την κατεύθυνση. Τι λοιπόν να υποθέσει ο απλός πολίτης; Να υποθέσει ότι τα περί διάλυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας και τα περί υπεράσπισής της είναι λαϊκισμός ή/και «παρηορκά του αρρώστου ώσπου να φκει η ψυσιή του», όπως λέει και ο λαός μας;Με άλλα λόγια, κρατούμε ζωντανή την Κυπριακή Δημοκρατία ώσπου να τη διαλύσουμε και να τη διχοτομήσουμε σε «δύο ισότιμα συνιστώντα κράτη», στη λογική μάλιστα της παρθενογένεσης. Διότι, εάν εγκαθιδρυθεί η ομοσπονδία των δύο συνιστώντων κρατών, δεν θα υφίσταται πλέον το ενιαίο κράτος της Κυπριακής Δημοκρατίας και δεν θα υπάρχει οδός επιστροφής. Εκείνο που θα μείνει, εάν κάτι πάει στραβά, θα είναι τα δύο κράτη! Εάν μας επιτρέψουν οι Τούρκοι να έχουμε το δικό μας.
Οι «ρεαλιστικοί μονόδρομοι»
Υπό αυτές τις συνθήκες, δικαίως κάποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι χρειάζεται νέα στρατηγική, γεγονός που σημαίνει ότι η υφιστάμενη εξευμενιστική δεν απέδωσε. Πέραν όμως της νέας στρατηγικής χρειάζεται και στόχος. Συνεπώς, και ο εξευμενισμός και η ομοσπονδία απέτυχαν. Διότι η Άγκυρα εκλαμβάνει τον εξευμενισμό ως αδυναμία -που είναι αληθές- και χρησιμοποιεί την ομοσπονδία για να εμπεδώσει τον πλήρη έλεγχό της επί της Κύπρου και της γύρω περιοχής. Εξίσου αληθές.
Γι’ αυτό και δεν είναι καλές οι σχέσεις της Τουρκίας ούτε με το Ισραήλ ούτε με την Αίγυπτο. Άρα, η νέα στρατηγική θα πρέπει να έχει ως στόχο τη διατήρηση της Κυπριακής Δημοκρατίας στη ζωή επί τη βάσει συνταγματικών μεταρρυθμίσεων, που δεν θα στηρίζονται σε μια ομοσπονδιακή παρθενογένεση, αλλά που θα είναι σύμφωνες με τις δημοκρατικές αρχές και αξίες της ΕΕ, χωρίς αποκλίσεις και χωρίς νομιμοποίηση του γεωγραφικού, πληθυσμιακού και διοικητικού διαχωρισμού της Κύπρου.
Ο στόχος πρέπει να είναι σαφής: Η επανενσωμάτωση των κατεχομένων στην Κυπριακή Δημοκρατία, όπως το Πρωτόκολλο 10 καθορίζει. Εάν δεν είναι αυτός ο στόχος, γιατί να αλλάξουμε στρατηγική; Για να επιτύχουμε μια καλή δήθεν ομοσπονδία; Δεν υπάρχει κάτι τέτοιο, στην περίπτωση της Κύπρου. Εκτός και αν θα αποφασίσει η ηγεσία μας μια εντελώς μαξιμαλιστική πολιτική. Και το λέμε αυτό διότι μια καλή δημοκρατική ομοσπονδία θα ισοδυναμεί με δύο ελληνικά συνιστώντα κράτη! Ας μην κοροϊδευόμαστε, υπάρχουν δύο στρατηγικές και δύο στόχοι.
Ο ένας είναι η διατήρηση της Κυπριακής Δημοκρατίας στη ζωή και ο άλλος είναι η διάλυσή της και η διχοτόμησή της σε μια ομοσπονδία δύο συνιστώντων κρατών. Η πολιτική ηγεσία της Κύπρου θεωρεί ότι η ομοσπονδία και η εξευμενιστική στρατηγική είναι ρεαλιστικοί μονόδρομοι! Αυτό που ο ρεαλισμός, όμως, αποδεικνύει είναι ότι η ομοσπονδία συνιστά ουτοπία, η οποία για να γίνει πράξη, δηλαδή ρεαλισμός, θα πρέπει να υπογράψουμε την καταδίκη μας και να γίνουμε, στην ουσία, μια διχοτομημένη επαρχία της Τουρκίας.
Κλειδιά συμμαχιών και στρατηγικής
Η ΑΛΛΑΓΗ στρατηγικής προϋποθέτει:
1. Καθαρότητα στόχου, δηλαδή επανενσωμάτωση των κατεχομένων στην Κυπριακή Δημοκρατία, και όχι διάλυσή της και αντικατάστασή της από δύο ισότιμα συνιστώντα κράτη. Η λύση μπορεί να στηριχθεί στην αναθεώρηση του υφιστάμενου ενιαίου κράτους και θα πρέπει να είναι σύμφωνα με τις αρχές και αξίες της ΕΕ, χωρίς αποκλίσεις, κατά τρόπον ώστε να είναι συνταγματικώς πρακτική και λειτουργική η συνέχιση της Κυπριακής Δημοκρατίας στην πράξη και όχι μόνο ρητορικά και δημαγωγικά.
2. Αλλαγή ισοζυγίων δυνάμεων, που σημαίνει διπλωματικές και στρατηγικές συμμαχίες αποτροπής και πρόκλησης κόστους στην Τουρκία, εφόσον η χώρα αυτή δεν συμμορφώνεται με τις υποχρεώσεις της εντός και εκτός ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι η ΕΕ και το φυσικό αέριο δεν θα πρέπει να είναι εργαλεία για την ίδρυση δύο ισότιμων συνιστώντων κρατών, αλλά για μια δημοκρατική λύση απαλλαγμένη από την κατοχή. Άρα, εάν η Τουρκία δεν συναινεί με τη δημοκρατική λύση και την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων, τότε, είτε μέσω συλλογικής απόφασης της ΕΕ είτε μονομερώς, θα πρέπει να υπάρξει πάγωμα των τουρκικών ενταξιακών διαδικασιών. Πού είναι λοιπόν το παράλογο; Δημοκρατική Τουρκία στην ΕΕ ή, κάτω από καθεστώς ειδικής σχέσης, αντάλλαγμα τη δημοκρατική λύση στο Κυπριακό. Βεβαίως, η πρόταση αυτή δεν αρκεί.
Πρέπει να ενισχυθεί με την κοινωνία συμφερόντων, που προσφέρει το φυσικό αέριο για σύναψη συμμαχιών με τις γειτονικές χώρες, που τελούν ήδη υπό τουρκική απειλή. Κλειδί για να ανοίξουν οι πύλες για τέτοιες συμμαχίες δεν συνιστά μόνο η τουρκική απειλή, αλλά και η πολιτική πρόθεση, που σημαίνει σχεδιασμό, ώστε η περιοχή μας να αποτελέσει κερδοφόρα για όλους εναλλακτική οδό φυσικού αερίου για την ΕΕ. Δέσιμο δηλαδή συμφερόντων.
3. Εφόσον η αποχώρηση του τουρκικού στρατού δεν μπορεί να γίνει με πόλεμο, θα πρέπει να εξευρεθεί ένας στρατός, αμυντικός οργανισμός και συμμαχία πιο ισχυρή από τον στρατό της Άγκυρας. Και αυτό είναι το ΝΑΤΟ, με το οποίο η ΕΕ έχει άρρηκτους δεσμούς, κατόπιν και δικής μας συνδρομής και ψήφου, ακόμη και επί διακυβέρνησης Χριστόφια. Στην παρούσα φάση αρχίζει συζήτηση, που θα έχει ως χρονικό σημείο εμβάθυνσης τον Ιούνιο του 2015. Και ο διάλογος αυτός για τη νέα ευρωπαϊκή στρατηγική και αποτροπή γίνεται με το ΝΑΤΟ.
Η Κύπρος θα πρέπει να συμμετάσχει και να περιληφθεί ως τμήμα της νέας στρατηγικής για πολλούς λόγους και κυρίως διότι βρίσκεται σε επικίνδυνη ζώνη, όπου διακυβεύονται ζητήματα ασφάλειας και οικονομικά, καθώς και ενεργειακά συμφέροντα για την ΕΕ. Συνεπώς, η Κύπρος θα πρέπει να προχωρήσει σε αίτηση ένταξης στο ΝΑΤΟ. Βεβαίως, προβάλλεται ο ισχυρισμός -ενδεχομένως ορθώς- ότι η Τουρκία θα ασκήσει βέτο. Ας ασκήσει. Σε μια τέτοια περίπτωση, μας νομιμοποιεί πολιτικά και άλλως πως να ασκούμε βέτο εντός της ΕΕ μέχρι να αλλάξει η Άγκυρα πολιτική.
Στη βάση αυτής της πολιτικής, τι θα μας πουν οι εταίροι μας, θα μας βρουν άδικο για το δικό μας βέτο ή τα δικά μας βέτο, όταν μάλιστα προβάλουμε τους εξής ισχυρισμούς:
1. Για να υπάρξει μεγαλύτερη ασφάλεια στην Κύπρο και στην περιοχή, θα πρέπει να ανήκουμε όλοι στους ίδιους αμυντικούς οργανισμούς.
2. Εάν η Κύπρος είναι ενταγμένη στο ΝΑΤΟ, γιατί χρειάζεται ο τουρκικός στρατός; Από ποιον θα κινδυνεύουν οι Τουρκοκύπριοι και η Τουρκία;
Συνεπώς, το ζήτημα της ασφάλειας μπορεί να επιλυθεί στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού αμυντικού βραχίονα και του ΝΑΤΟ. Επί του ίδιου θέματος λογικά μπορεί να διερωτηθεί κάποιος: Και η Ρωσία, η οποία όντως μας υποστηρίζει; Δεν υπάρχει ο κίνδυνος να μας εγκαταλείψει επειδή θα ενταχθούμε στο ΝΑΤΟ;
Η Ρωσία δεν μας στηρίζει από αλτρουισμό αλλά από συμφέρον. Θα προτιμά ένα φίλο μέσα, παρά τον έλεγχο της περιοχής από Τουρκία και Βρετανία. Άλλωστε, η ένταξή μας στο ΝΑΤΟ δεν σημαίνει τερματισμό των καλών έως και άριστων σχέσεών μας με τη Μόσχα.Εάν δεν ήταν έτσι και ήταν αλλιώς τα πράγματα, γιατί η Μόσχα ενίσχυσε τις σχέσεις με την Τουρκία και οικονομικά και ενεργειακά και άλλως πως, παρότι συνιστά κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ; Και δεν της επιτρέπουν να εμπλέκεται στην εκμετάλλευση του φυσικού μας αερίου; Επειδή αυτό της επιβάλλουν τα οικονομικά, εμπορικά και άλλα ενεργειακά συμφέροντά της με την Άγκυρα.
Κουλτούρα και τόλμη
ΑΝΑΦΕΡΑΜΕ μερικές από τις επιλογές μιας συντεταγμένης εναλλακτικής στρατηγικής, που θα υπηρετεί τον στόχο μιας βιώσιμης δημοκρατικής λύσης. Βεβαίως, οι αχίλλειοι πτέρνες για την υλοποίηση όλων αυτών των πυλώνων ή και άλλων εντοπίζονται στο επίπεδο της πολιτικής κουλτούρας της κυπριακής ηγεσίας και στην έλλειψη τόλμης και σύνεσης να παραδεχθεί ότι οι πολιτικές που ακολούθησε και υιοθέτησε ήταν λανθασμένες, και ότι η εξευμενιστική πρακτική άφησε την Κύπρο αθωράκιστη, προκαλώντας την κρίση στην ΑΟΖ.
Η άλλη αχίλλειος πτέρνα είναι το αθηναϊκό κράτος. Και επί τούτου θα πρέπει να λεχθεί και το εξής: Δεν ισχυριζόμαστε ότι η παρούσα Κυβέρνηση έκανε ή θα μπορούσε να κάνει θαύματα στο Κυπριακό. Φοβούμαστε όμως ότι εάν πέσει και έρθει στην εξουσία ο κ. Τσίπρας, για τα εθνικά θέματα και δη για το Κυπριακό, τα πράγματα θα γίνουν ακόμη πιο δύσκολα, καθότι οι αντιλήψεις του είναι πέραν του εξευμενισμού.
Η υλοποίηση των απειλών του ότι δεν θα πληρώσει τα χρέη, ότι θα σχίσει τα μνημόνια και ότι θα βαρά τον ζουρνά στους εταίρους και αυτοί θα χορεύουν, μάλλον δεν συνιστούν καλούς οιωνούς. Και αυτό διότι, εάν η Ελλάδα πέσει σε νέο κύκλο οικονομικής αστάθειας, σημαίνει ότι γινόμαστε ακόμη πιο ανίσχυροι. Χωρίς τους συντελεστές ισχύος όρθιους δεν έχεις ουσιαστική κυριαρχία.
Και προφανώς δεν είναι ο κ. Τσίπρας που θα παίζει ζουρνά για να χορεύουν οι Βρυξέλλες και ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός, αλλά είναι η αυτοκρατορική Άγκυρα που θα βαρά το ντέφι, αλλά θα βαρά και πιο δυνατές σφαλιάρες απ' ό,τι σήμερα, για να χορεύουν και Αθήνα και Λευκωσία ως αρκούδες σε πανήγυρι, υπό καθεστώς τουρκικής επικυριαρχίας. Όχι ότι τώρα πάνε πίσω…
