04 Μαΐου 2014

Συμφωνημένο το ενεργειακό «παιγνίδι»

Της Χρύσως Αντωνιάδου

  • Η μοιρασιά, η λύση για μεταφορά του ΦΑ, η τουρκική επιλογή και η χρηματοδότηση της Μέρκελ
  • Οι κολοσσοί Halliburton και Schlumberger έχουν σχέδια για την Κύπρο και την περιοχή - Οι γεωτρήσεις γίνονται με επιτυχία μόνο με τη δική τους συμβολή.
  • · Τα αποτελέσματα των επόμενων γεωτρήσεων θ’ ανάψουν τις μηχανές για την ενεργειακή εποχή της Κύπρου


· Όλα συμφωνημένα για τα οικόπεδα, τους συμμετέχοντες και τη μοιρασιά

· Η λύση του Κυπριακού και πώς επηρεάζει τα ενεργειακά σχέδια

· Τερματικός στο Βασιλικό με χρηματοδότηση από τους Γερμανούς ή ο δρόμος του φυσικού αερίου περνά από την Τουρκία

· Η ρωσική αρκούδα βρυχάται στην Ουκρανία.

The game is over! Μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, με λιτές λέξεις και σε ένα σκηνικό ομίχλης «παίζεται» το ενεργειακό μέλλον της Κύπρου. H πρώτη φάση του «παιγνιδιού» έχει τελειώσει και πιθανότατα πολλοί να ξέρουν πώς θα εξελιχθεί το μεγάλο ντέρμπι και πώς θα λήξει.

Tα «οικόπεδα» μοιράστηκαν σε πολυεθνικές εταιρείες, δύο μεγάλοι κολοσσοί, η Halliburton και η Schlumberger, επενδύουν στην Κύπρο παρέχοντας υπηρεσίες υποστήριξης στο έργο των εταιρειών που «τρυπούν» τα οικόπεδα, ενώ η Γερμανία παρουσιάζεται διατεθειμένη να χρηματοδοτήσει τη δημιουργία Χερσαίου Τερματικού Υγροποίησης φυσικού αερίου στο Βασιλικό, με μοιρασιά στα κέρδη. Ήδη, η γερμανική τράπεζα Deutsche Bank αντιμετωπίζει θετικά το ενδεχόμενο να χρηματοδοτήσει το έργο, εφόσον το μοντέλο που θα προταθεί θα είναι βιώσιμο και οι ποσότητες των υδρογονανθράκων που θα εντοπιστούν θα συμφέρουν σε μια τέτοια επιλογή. Το θέμα θα συζητήσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης κατά τη συνάντησή του με τη Γερμανίδα Καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ στο Βερολίνο.

Το σκηνικό φαντάζει έτοιμο να τραβήξει την Κύπρο στη νέα ενεργειακή εποχή, με τη δημιουργία ενός νέου ενεργειακού διαδρόμου τροφοδοσίας για την Ευρωπαϊκή Ένωση που αποκαλείται East Mediterranean Energy Corridor και με τη συμμετοχή χωρών της περιοχής.

Ατζέντες και αναταράξεις
Ωστόσο, πίσω από το μεγαλειώδες σκηνικό κρύβονται διαφορετικές ατζέντες, πολιτικές, οικονομικές και γεωστρατηγικές εξελίξεις, που δεν αφήνουν την Κύπρο να δράσει από μόνη της. Είναι προφανές ότι οι όποιες εξελίξεις αφορούν τα ενεργειακά της Κύπρου προαποφασίζονται γι΄ αυτήν χωρίς αυτήν, καθώς πρωτίστως επιδιώκεται να διασφαλιστούν πλήρως τα συμφέροντα όλων των ισχυρών δυνάμεων που λειτουργούν στην περιοχή και δεύτερο είναι αποδυναμωμένη οικονομικά.

Οι ενεργειακοί σχεδιασμοί που έχουν γίνει για την περιοχή, βρίσκονται κάτω από συνεχείς αναταράξεις που φέρουν το όνομα «πολεμικές συρράξεις», σε μια περιοχή που βρίσκεται υπό συνεχή ανάφλεξη. Τώρα η Ουκρανία, πριν η Συρία, ο Λίβανος, το Ισραήλ, το Ιράκ, το Ιράν.

Η κυπριακή πλευρά, με διάφορες ενέργειές της, δίνει την εντύπωση ότι τα πράγματα αναφορικά με τη διαχείριση των υδρογονανθράκων οδεύουν σε βιώσιμες λύσεις. Όμως, δεν έχει ξεκαθαρίσει κατά πόσον έχει επιλέξει ως λύση τη δημιουργία Χερσαίου Τερματικού που, εφόσον είναι βιώσιμος, η Κύπρος διαδραματίζει ένα σημαντικό ρόλο ως κομβικό σημείο της περιοχής. H κατασκευή τερματικού υγροποίησης στο Βασιλικό αναμένεται να έχει πλεονεκτήματα όπως η ευελιξία στη διάθεση του ΦΑ στις διεθνείς αγορές, η δημιουργία ανάπτυξης και θέσεων εργασίας και η συνεργασία με γειτονικές χώρες στον τομέα της ενέργειας.

Πιέσεις για το Κυπριακό
Φαίνεται ότι στο πίσω μέρος του μυαλού και πίσω από τις κάμερες έχει ωριμάσει η σκέψη για την κατασκευή ενός χερσαίου αγωγού που θα ξεκινά από τα κυπριακά κοιτάσματα, θα περνά από την Κύπρο χερσαία -σε σημείο στην κατεχόμενη Κύπρο- και θα ενώνεται υποθαλάσσια με τον αγωγό της Τουρκίας. Προς το παρόν το θέμα δεν προβάλλεται προς τα έξω γιατί θα προκαλέσει πολιτικές και οικονομικές αναταράξεις αλλά και επειδή υπάρχουν τεχνικές δυσκολίες, οι οποίες θα επιλυθούν μόνο με την επίλυση του Κυπριακού. Εξ ου και οι αναλυτές θεωρούν ότι ασκούνται πιέσεις προς την κυπριακή πλευρά για να κλείσει το κυπριακό και να παραχωρήσει όχι μόνο τα «δικαιούμενα» οικόπεδα στην τουρκοκυπριακή πλευρά αλλά και να συναινέσει στη μεταφορά του φυσικού αερίου από τα «οικόπεδά» της στον τουρκικό αγωγό.

Ο χρόνος πιέζει και η καθυστέρηση στις όποιες αποφάσεις επενεργεί αρνητικά για τους ενεργειακούς κολοσσούς που βιάζονται να προχωρήσουν με τα σχέδιά τους. Ωστόσο, για να μην υπάρξουν οι αναμενόμενες αντιδράσεις αποσυνδέεται το Κυπριακό από τα ενεργειακά ζητήματα, πιστεύοντας ότι τα θέματα θα κλείσουν από μόνα τους με τις εξελίξεις.

Η μπάλα στις εταιρείες
ΑΠΟ επίσημα χείλη δηλώνεται ότι οι αποφάσεις θα ληφθούν μόνο εφόσον ολοκληρωθούν οι γεωτρήσεις και σε άλλα «οικόπεδα» μέσα στον χρόνο και μέσα στο 2015, οι οποίες εκτιμάται ότι θα καταδείξουν τις ακριβείς ποσότητες και κατά πόσον οι ποσότητες αυτές δικαιολογούν τη λειτουργία Τερματικού Υγροποίησης Φυσικού Αερίου στην περιοχή Βασιλικού. Οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι που χειρίζονται τα θέματα ενέργειας επιχειρηματολογούν λέγοντας ότι για να ληφθεί οριστική απόφαση θα πρέπει να ανακοινωθούν και τα αποτελέσματα των ερευνητικών γεωτρήσεων και στα υπόλοιπα οικόπεδα για να υπάρχει μια πλήρης εικόνα για την ακριβή ποσότητα του φυσικού αερίου.

Προς τα έξω, όμως, δίνεται η εντύπωση ότι ακόμη δεν υπάρχει η μεγάλη είδηση για το θέμα των υδρογονανθράκων, την ίδια στιγμή που οι εμπλεκόμενοι στα ζητήματα ξέρουν από πρώτο χέρι ότι όλα έχουν προσυμφωνηθεί πίσω από κλειστές πόρτες, σε επισκέψεις στο εξωτερικό, σε συσκέψεις ανωτάτων στελεχών του κράτους και με πλήρη ενημέρωση και τελική έγκριση από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη.

Το Ισραήλ και η Τουρκία
Πάντως, οι πολυεθνικές εταιρείες θεωρούν ότι οι καθυστερήσεις πιθανότατα να οδηγήσουν σε χρονική αναβολή των επενδυτικών αποφάσεων για την ανάπτυξη του νέου ενεργειακού διαδρόμου της Ανατολικής Μεσογείου.

Σε όλο αυτό το σκηνικό δένουν μεταξύ τους και οι αποφάσεις της Τουρκίας να εξασφαλίσει την πρωτοκαθεδρία ως ενεργειακή δύναμη της περιοχής ενώ παρακολουθούνται στενά οι προθέσεις του Ισραήλ που πρώτο έκανε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για να προωθηθεί τάχιστα το θέμα της εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων. Υπάρχει πάντοτε στο τραπέζι και η επιλογή για να χρησιμοποιηθούν φθηνότερες λύσεις, με το ανάλογο ρίσκο, όπως είναι η δημιουργία ευέλικτων εξαγωγικών terminal LNG.

Η επόμενη μέρα της επιβεβαίωσης των αποθεμάτων φυσικού αερίου δεν φαίνεται να απασχολεί άμεσα την Κυβέρνηση, πράγμα που εκνευρίζει τις εταιρείες που ανέλαβαν τα οικόπεδα στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου. Λειτουργώντας στη βάση “Business is Business” στρέφουν τα βλέμματά τους προς την Τουρκία, όχι μόνο γιατί η αγορά της είναι τεράστια και εξασφαλίζουν έναν μεγάλο πελάτη για το φυσικό αέριο, αλλά και γιατί η Τουρκία, στην προσπάθειά της να μετατραπεί σε ενεργειακή δύναμη της περιοχής, τους παρέχει μια συμφέρουσα, κατά την άποψή τους, λύση για εξαγωγές προς την Ευρώπη.

Προσδοκίες για δημιουργία  περιφερειακών εγκαταστάσεων
Μια σοβαρή εξέλιξη που από τη μια ενδυναμώνει την ενεργειακή κάθοδο των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο, και από την άλλη την εμπιστοσύνη ξένων κολοσσών προς την Κύπρο είναι η απόφαση των εταιρειών Halliburton και Schlumberger να επενδύσουν στην Κύπρο, λειτουργώντας ως υποστηρικτικά στο έργο των υπόλοιπων πολυεθνικών εταιρειών που συμφώνησαν να εκμεταλλευτούν τα «οικόπεδα» της κυπριακής ΑΟΖ και άλλα γειτονικά.

Οι δύο εταιρείες προσδοκούν να δημιουργήσουν περιφερειακές εγκαταστάσεις εξυπηρέτησης πλατφορμών φυσικού αερίου για εταιρείες της Κύπρου και της ευρύτερης περιοχής. Οι δύο γνωστοί κολοσσοί παρέχουν υπηρεσίες υποστήριξης και εξοπλισμό σε εταιρείες που κατέχουν τα δικαιώματα εντοπισμού και ανάπτυξης των υδρογονανθράκων, όπως είναι αυτές στην Κυπριακή ΑΟΖ και στα γειτονικά κράτη. Οι εταιρείες επιδεικνύουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και ετοιμάζονται με τις κατάλληλες υποδομές σε περίπτωση που οριστικοποιηθεί και η κατασκευή του τερματικού σταθμού υγροποιημένου αερίου στο Βασιλικό. Θεωρούνται το «βαρύ πυροβολικό» των γεωτρήσεων καθώς, χωρίς τη δική τους ουσιαστική συνεισφορά, οι εταιρείες δεν θα μπορέσουν να επιτύχουν το έργο τους.

Όλες οι λεπτομέρειες της συμφωνίας με τις δύο εταιρείες έχουν κλείσει και αναμένεται να πέσει η τελική υπογραφή από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη και στελέχη των δύο εταιρειών μέσα στον μήνα.
Οι εταιρείες αυτές δεν κατέχουν δικαιώματα εκμετάλλευσης πετρελαίου ή φυσικού αερίου αλλά αποτελούν τις δυνατές εταιρείες για την παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών και προϊόντων στις υπόλοιπες εταιρείες.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ

· Νέα ερευνητική γεώτρηση στο τεμάχιο 12 από τη Noble
· Επιβεβαιωτική γεώτρηση στο κοίτασμα «Αφροδίτη»
· Ερευνητικές γεωτρήσεις και στα υπόλοιπα πέντε αδειοδοτημένα τεμάχια από τις εταιρείες Eni/Cogas
· Πρώτη ερευνητική γεώτρηση από την Total το πρώτο τρίμηνο του 2015
· Η ισραηλινή εταιρεία Delek διεκδικεί την προμήθεια φυσικού αερίου στην Κύπρο.