Τον ρόλο της ως νότιο σύνορο της νέας ρωσικής «αυτοκρατορίας»
επιβεβαίωσε η Συρία, εξασφαλίζοντας στη Μόσχα το αποκλειστικό δικαίωμα
εξερεύνησης πετρελαίου και φυσικού αερίου για 25 χρόνια
Του Μιχάλη Ψύλου «Η Ρωσία επελαύνει στη Μεσόγειο», έγραφαν την παραμονή της
Πρωτοχρονιάς οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς». Η είδηση αφορούσε την υπογραφή
συμφωνίας ύψους 90 εκατομμυρίων δολαρίων ανάμεσα στη ρωσική εταιρεία
Soyuzneftegaz και το καθεστώς Ασαντ στη Συρία με το οποίο η Μόσχα
εξασφαλίζει το αποκλειστικό δικαίωμα εξερεύνησης για πετρέλαιο και
φυσικό αέριο για 25 χρόνια σε μια θαλάσσια περιοχή 1.500 τετραγωνικών
χιλιομέτρων στα συριακά χωρικά ύδατα. «Η συμφωνία αυτή επιβεβαιώνει όχι
μόνο τον ρόλο της Συρίας ως νοτίου συνόρου της νέας ρωσικής
αυτοκρατορίας, αλλά θέτει επίσης τη Μόσχα στην καρδιά της ενεργειακής
λεκάνης της Λεβαντίνης -της περιοχής που η Αμερικανική Γεωλογική
Εταιρεία εκτιμά ότι διαθέτει 120 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού
αερίου, αν και έχει μερικώς εξερευνηθεί -και εκτείνεται από τις ακτές
της Αιγύπτου, της Γάζας, του Ισραήλ, του Λιβάνου, της Κύπρου, της Συρίας
και της Τουρκίας» σημειώνει η βρετανική εφημερίδα.
Το αμερικανικό περιοδικό «Φόρεϊν Πόλισι» έσπευσε αμέσως να κρούσει τον κώδωνα στην Ουάσινγκτον. «Δεν πρόκειται απλά για μια ακόμη επίδειξη της υποστήριξης από τη Ρωσία στο καθεστώς του Μπασάρ αλ Ασαντ. Η συμφωνία εντάσσεται σε έναν ευρύτερο ρωσικό ενεργειακό σχεδιασμό σε ένα από τα νεότερα σύνορα του κόσμου για την ανάπτυξη του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Αν οι ρωσικές επενδύσεις λειτουργήσουν όπως έχει προγραμματιστεί, θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην παγίωση του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης από τη Ρωσία», προειδοποιεί το αμερικανικό περιοδικό, αποκαλύπτοντας τους πραγματικούς λόγους της ανησυχίας: Η Μόσχα προσπαθεί να μπει «σφήνα» στο μεγάλο παιχνίδι της πλανητικής ηγεμονίας των ΗΠΑ μέσω του ελέγχου όλων των ενεργειακών πηγών και του ενεργειακού εκβιασμού όλων των μεγάλων βιομηχανικών δυνάμεων – της Ευρώπης, της Ιαπωνίας και της Κίνας.
Δύο στην τιμή του ενός
«Σε μια εποχή που ολόκληρη η μεταπολεμική αρχιτεκτονική της Ανατολικής Μεσογείου καταρρέει, η Μόσχα φαίνεται ότι προσπαθεί να αδράξει την ευκαιρία για να επαναβεβαιώσει την ισχύ της μια περιοχή όπου κάποτε είχε μεγάλη επιρροή», λέει ο Τζεφ Μάνκοφ, αναπληρωτής διευθυντής στο Τμήμα Ρωσίας και Ευρασίας του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών. «Οι Ρώσοι σκέφτονται ότι μπορούν να σκοτώσουν δύο πουλιά με μία πέτρα», λέει ο Μάνκοφ και εξηγεί: «Θέλουν να είναι στην Ανατολική Μεσόγειο και εάν μπορέσουν, να εξασφαλίσουν και το πρόσθετο πλεονέκτημα της ενίσχυσης της σχέσης με τη Συρία. Δύο πράγματα δηλαδή στην τιμή του ενός».
Μέχρι στιγμής σε όλη τη λεκάνη της Λεβαντίνης έχει εξερευνηθεί το τεράστιο κοίτασμα του Λεβιάθαν στις ισραηλινές ακτές που περιέχει, σύμφωνα με διάφορες δημοσιευμένες εκτιμήσεις, μεταξύ 15 και 19 τρισ. κυβικά πόδια φυσικού αερίου. Στο γειτονικό κυπριακό «οικόπεδο» 12, όπως έδειξε επίσης η σεισμογραφική έρευνα της εταιρείας Noble Energy, εντοπίζονται 1,2 έως 1,4 δισ. βαρέλια πετρελαίου, σε βάθος 24.600 ποδών. Το γεγονός αυτό συνεπάγεται ότι η Κύπρος δύναται να αποκτήσει από την εκμετάλλευση του εν λόγω οικοπέδου περί τα 60 δισεκατομμύρια ευρώ.
Η εξερεύνηση και η ανάπτυξη εκάστου τμήματος της λεκάνης της Λεβαντίνης παραμένει πάντως περιορισμένη λόγω της πολιτικής γεωγραφίας της περιοχής: Οι Λιβανέζοι, για παράδειγμα, αμφισβητούν τα όρια του ισραηλινού κοιτάσματος Λεβιάθαν, η Αγκυρα απειλεί προκλητικά ότι δεν θα ανεχτεί οποιαδήποτε εξορυκτική δραστηριότητα που να υποδηλώνει ότι η Κύπρος είναι ένα ανεξάρτητο κυρίαρχο κράτος και η Συρία παραμένει βυθισμένη σε καθεστώς εμφυλίου πολέμου.
Λόγω της έκρυθμης κατάστασης, οι μεγάλες δυτικές ενεργειακές εταιρείες φαίνεται να αποφεύγουν επιμελώς την περιοχή. Ακόμη και η αυστραλιανή εταιρεία Woodside -μακράν η μεγαλύτερη και με τη μεγαλύτερη τεχνική εμπειρία από τις παρούσες- διερωτάται τώρα αν άξιζε η επιλογή της να αγοράσει το 30% του κοιτάσματος Λεβιάθαν. Υπάρχει μάλιστα μια μεγάλη συζήτηση για τη δημιουργία μιας μεγάλης εγκατάσταση υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Κύπρο, για τη μεταφορά του φυσικού αερίου στην παγκόσμια αγορά, αλλά και αυτό παραμένει στον αέρα, καθώς όλοι διστάζουν να επενδύσουν 8-10 δισ. δολάρια, που απαιτούνται για την κατασκευή μιας τέτοιας μονάδας, πριν εκτιμηθούν επακριβώς οι ποσότητες των ενεργειακών πηγών.
Σταδιακή απεμπλοκή της Δύσης
Η συμμετοχή της Ρωσίας θα μπορούσε να αλλάξει το παιχνίδι, εκτιμούν οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς». Η Ρωσία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός φυσικού αερίου στον κόσμο. Τα ρωσικά αποθέματα στη Δυτική Σιβηρία είναι πέντε φορές περισσότερα από τα υπολογιζόμενα στη λεκάνη της Λεβαντίνης. Η παραδοσιακή κυριαρχία της Ρωσίας όμως στον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης τελεί σιγά σιγά υπό απειλή. Ηδη ασκούνται έντονες πιέσεις από αμερικανικές εταιρείες για την εξόρυξη σχιστολιθικού φυσικού αερίου στην Πολωνία, την Ουγγαρία και τη Βουλγαρία, παρά το γεγονός ότι οι επιπτώσεις αυτής της διαδικασίας είναι πολύ επικίνδυνες και αντιδρούν έντονα οι οικολογικές οργανώσεις. Ταυτόχρονα, οι Αμερικανοί πιέζουν και για εναλλακτικές -μη ρωσικές- πηγές εφοδιασμού, όπως είναι η Κασπία.
«Στο πλαίσιο αυτό η Μόσχα θέλει να αποκαταστήσει στενότερες ενεργειακές σχέσεις με χώρες όπως το Ισραήλ, η Κύπρος και η Ελλάδα, προσφέροντάς τους ένα μεγάλο στήριγμα στις διαφορές τους με την Τουρκία και άλλες γειτονικές χώρες», εκτιμά το «Φόρεϊν Πόλισι» και προσθέτει: «Μετά τις τουρκικές απειλές για τις κυπριακές έρευνες για φυσικό αέριο, η Ρωσία απέστειλε ένα αεροπλανοφόρο στην περιοχή. Προσέφερε επίσης εγγυήσεις ασφάλειας στο Ισραήλ σε μια κατ” ιδίαν συνάντηση τον περασμένο μήνα ανάμεσα στον πρόεδρο Πούτιν και τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Βενιαμίν Νετανιάχου».
Ο Τζεφ Μάνκοφ τονίζει μάλιστα ότι «λαμβάνοντας υπόψη το διεθνές περιβάλλον, οι Ισραηλινοί είναι τώρα πιο πρόθυμοι να συνεργαστούν με τους Ρώσους καθώς η εμπλοκή της Μόσχας ενισχύει την ασφάλειά τους».
Οπως γράφουν και οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς», «οι σχέσεις της Μόσχας με το Ισραήλ είναι εκπληκτικά καλές. Ισχυρά ρωσικά συμφέροντα υπάρχουν και στην Κύπρο. Η Ρωσία θα μπορούσε να βοηθήσει επίσης στην εξομάλυνση των διαφορών μεταξύ της Κύπρου και της Τουρκίας… Για πολλούς στην περιοχή η Ρωσία φαίνεται ένας πιο ασφαλής και συνεπής σύμμαχος από ό,τι οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι. Ο αργόσυρτος μελαγχολικός βρυχηθμός της σταδιακής απεμπλοκής της Δύσης από τη Μέση Ανατολή δεν είναι πουθενά πιο έντονος από ό,τι στα παράλια της Ανατολικής Μεσογείου».
Του Μιχάλη Ψύλου «Η Ρωσία επελαύνει στη Μεσόγειο», έγραφαν την παραμονή της
Πρωτοχρονιάς οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς». Η είδηση αφορούσε την υπογραφή
συμφωνίας ύψους 90 εκατομμυρίων δολαρίων ανάμεσα στη ρωσική εταιρεία
Soyuzneftegaz και το καθεστώς Ασαντ στη Συρία με το οποίο η Μόσχα
εξασφαλίζει το αποκλειστικό δικαίωμα εξερεύνησης για πετρέλαιο και
φυσικό αέριο για 25 χρόνια σε μια θαλάσσια περιοχή 1.500 τετραγωνικών
χιλιομέτρων στα συριακά χωρικά ύδατα. «Η συμφωνία αυτή επιβεβαιώνει όχι
μόνο τον ρόλο της Συρίας ως νοτίου συνόρου της νέας ρωσικής
αυτοκρατορίας, αλλά θέτει επίσης τη Μόσχα στην καρδιά της ενεργειακής
λεκάνης της Λεβαντίνης -της περιοχής που η Αμερικανική Γεωλογική
Εταιρεία εκτιμά ότι διαθέτει 120 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού
αερίου, αν και έχει μερικώς εξερευνηθεί -και εκτείνεται από τις ακτές
της Αιγύπτου, της Γάζας, του Ισραήλ, του Λιβάνου, της Κύπρου, της Συρίας
και της Τουρκίας» σημειώνει η βρετανική εφημερίδα.Το αμερικανικό περιοδικό «Φόρεϊν Πόλισι» έσπευσε αμέσως να κρούσει τον κώδωνα στην Ουάσινγκτον. «Δεν πρόκειται απλά για μια ακόμη επίδειξη της υποστήριξης από τη Ρωσία στο καθεστώς του Μπασάρ αλ Ασαντ. Η συμφωνία εντάσσεται σε έναν ευρύτερο ρωσικό ενεργειακό σχεδιασμό σε ένα από τα νεότερα σύνορα του κόσμου για την ανάπτυξη του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Αν οι ρωσικές επενδύσεις λειτουργήσουν όπως έχει προγραμματιστεί, θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην παγίωση του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης από τη Ρωσία», προειδοποιεί το αμερικανικό περιοδικό, αποκαλύπτοντας τους πραγματικούς λόγους της ανησυχίας: Η Μόσχα προσπαθεί να μπει «σφήνα» στο μεγάλο παιχνίδι της πλανητικής ηγεμονίας των ΗΠΑ μέσω του ελέγχου όλων των ενεργειακών πηγών και του ενεργειακού εκβιασμού όλων των μεγάλων βιομηχανικών δυνάμεων – της Ευρώπης, της Ιαπωνίας και της Κίνας.
Δύο στην τιμή του ενός
«Σε μια εποχή που ολόκληρη η μεταπολεμική αρχιτεκτονική της Ανατολικής Μεσογείου καταρρέει, η Μόσχα φαίνεται ότι προσπαθεί να αδράξει την ευκαιρία για να επαναβεβαιώσει την ισχύ της μια περιοχή όπου κάποτε είχε μεγάλη επιρροή», λέει ο Τζεφ Μάνκοφ, αναπληρωτής διευθυντής στο Τμήμα Ρωσίας και Ευρασίας του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών. «Οι Ρώσοι σκέφτονται ότι μπορούν να σκοτώσουν δύο πουλιά με μία πέτρα», λέει ο Μάνκοφ και εξηγεί: «Θέλουν να είναι στην Ανατολική Μεσόγειο και εάν μπορέσουν, να εξασφαλίσουν και το πρόσθετο πλεονέκτημα της ενίσχυσης της σχέσης με τη Συρία. Δύο πράγματα δηλαδή στην τιμή του ενός».
Μέχρι στιγμής σε όλη τη λεκάνη της Λεβαντίνης έχει εξερευνηθεί το τεράστιο κοίτασμα του Λεβιάθαν στις ισραηλινές ακτές που περιέχει, σύμφωνα με διάφορες δημοσιευμένες εκτιμήσεις, μεταξύ 15 και 19 τρισ. κυβικά πόδια φυσικού αερίου. Στο γειτονικό κυπριακό «οικόπεδο» 12, όπως έδειξε επίσης η σεισμογραφική έρευνα της εταιρείας Noble Energy, εντοπίζονται 1,2 έως 1,4 δισ. βαρέλια πετρελαίου, σε βάθος 24.600 ποδών. Το γεγονός αυτό συνεπάγεται ότι η Κύπρος δύναται να αποκτήσει από την εκμετάλλευση του εν λόγω οικοπέδου περί τα 60 δισεκατομμύρια ευρώ.
Η εξερεύνηση και η ανάπτυξη εκάστου τμήματος της λεκάνης της Λεβαντίνης παραμένει πάντως περιορισμένη λόγω της πολιτικής γεωγραφίας της περιοχής: Οι Λιβανέζοι, για παράδειγμα, αμφισβητούν τα όρια του ισραηλινού κοιτάσματος Λεβιάθαν, η Αγκυρα απειλεί προκλητικά ότι δεν θα ανεχτεί οποιαδήποτε εξορυκτική δραστηριότητα που να υποδηλώνει ότι η Κύπρος είναι ένα ανεξάρτητο κυρίαρχο κράτος και η Συρία παραμένει βυθισμένη σε καθεστώς εμφυλίου πολέμου.
Λόγω της έκρυθμης κατάστασης, οι μεγάλες δυτικές ενεργειακές εταιρείες φαίνεται να αποφεύγουν επιμελώς την περιοχή. Ακόμη και η αυστραλιανή εταιρεία Woodside -μακράν η μεγαλύτερη και με τη μεγαλύτερη τεχνική εμπειρία από τις παρούσες- διερωτάται τώρα αν άξιζε η επιλογή της να αγοράσει το 30% του κοιτάσματος Λεβιάθαν. Υπάρχει μάλιστα μια μεγάλη συζήτηση για τη δημιουργία μιας μεγάλης εγκατάσταση υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Κύπρο, για τη μεταφορά του φυσικού αερίου στην παγκόσμια αγορά, αλλά και αυτό παραμένει στον αέρα, καθώς όλοι διστάζουν να επενδύσουν 8-10 δισ. δολάρια, που απαιτούνται για την κατασκευή μιας τέτοιας μονάδας, πριν εκτιμηθούν επακριβώς οι ποσότητες των ενεργειακών πηγών.
Σταδιακή απεμπλοκή της Δύσης
Η συμμετοχή της Ρωσίας θα μπορούσε να αλλάξει το παιχνίδι, εκτιμούν οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς». Η Ρωσία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός φυσικού αερίου στον κόσμο. Τα ρωσικά αποθέματα στη Δυτική Σιβηρία είναι πέντε φορές περισσότερα από τα υπολογιζόμενα στη λεκάνη της Λεβαντίνης. Η παραδοσιακή κυριαρχία της Ρωσίας όμως στον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης τελεί σιγά σιγά υπό απειλή. Ηδη ασκούνται έντονες πιέσεις από αμερικανικές εταιρείες για την εξόρυξη σχιστολιθικού φυσικού αερίου στην Πολωνία, την Ουγγαρία και τη Βουλγαρία, παρά το γεγονός ότι οι επιπτώσεις αυτής της διαδικασίας είναι πολύ επικίνδυνες και αντιδρούν έντονα οι οικολογικές οργανώσεις. Ταυτόχρονα, οι Αμερικανοί πιέζουν και για εναλλακτικές -μη ρωσικές- πηγές εφοδιασμού, όπως είναι η Κασπία.
«Στο πλαίσιο αυτό η Μόσχα θέλει να αποκαταστήσει στενότερες ενεργειακές σχέσεις με χώρες όπως το Ισραήλ, η Κύπρος και η Ελλάδα, προσφέροντάς τους ένα μεγάλο στήριγμα στις διαφορές τους με την Τουρκία και άλλες γειτονικές χώρες», εκτιμά το «Φόρεϊν Πόλισι» και προσθέτει: «Μετά τις τουρκικές απειλές για τις κυπριακές έρευνες για φυσικό αέριο, η Ρωσία απέστειλε ένα αεροπλανοφόρο στην περιοχή. Προσέφερε επίσης εγγυήσεις ασφάλειας στο Ισραήλ σε μια κατ” ιδίαν συνάντηση τον περασμένο μήνα ανάμεσα στον πρόεδρο Πούτιν και τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Βενιαμίν Νετανιάχου».
Ο Τζεφ Μάνκοφ τονίζει μάλιστα ότι «λαμβάνοντας υπόψη το διεθνές περιβάλλον, οι Ισραηλινοί είναι τώρα πιο πρόθυμοι να συνεργαστούν με τους Ρώσους καθώς η εμπλοκή της Μόσχας ενισχύει την ασφάλειά τους».
Οπως γράφουν και οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς», «οι σχέσεις της Μόσχας με το Ισραήλ είναι εκπληκτικά καλές. Ισχυρά ρωσικά συμφέροντα υπάρχουν και στην Κύπρο. Η Ρωσία θα μπορούσε να βοηθήσει επίσης στην εξομάλυνση των διαφορών μεταξύ της Κύπρου και της Τουρκίας… Για πολλούς στην περιοχή η Ρωσία φαίνεται ένας πιο ασφαλής και συνεπής σύμμαχος από ό,τι οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι. Ο αργόσυρτος μελαγχολικός βρυχηθμός της σταδιακής απεμπλοκής της Δύσης από τη Μέση Ανατολή δεν είναι πουθενά πιο έντονος από ό,τι στα παράλια της Ανατολικής Μεσογείου».
