Την προηγούμενη εβδομάδα ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου βρέθηκε στην Αθήνα, προφανώς για να θέσει σε κίνηση τα γρανάζια του Κυπριακού. Η Τουρκία έχει κάθε λόγο να βιάζεται και να πιέζει προς την κατεύθυνση της «λύσης». Η διατήρηση της τουρκικής κατοχής στα Κατεχόμενα οδηγεί σε οικονομική αιμορραγία την Αγκυρα. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, η Αγκυρα ξόδεψε για τα Κατεχόμενα μεταξύ 2008 και 2011 3,1 δισ. δολάρια! Επιπλέον, είναι προφανές ότι η Αγκυρα επιθυμεί με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο να λάβει μερίδιο από τα πλούσια κοιτάσματα φυσικού αερίου της Κύπρου. Μια γρήγορη «λύση» θα της δώσει ώθηση προς αυτή την κατεύθυνση. Τέλος, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών αναζητά διαρκώς τρόπους διάχυσης αρνητισμού στις ελληνοϊσραηλινές σχέσεις. Η επανεκκίνηση του Κυπριακού με την Τουρκία σε κομβικό ρόλο θα δώσει την ευκαιρία στην τουρκική πλευρά της όχλησης από τη μια στον άξονα Ελλάδας - Ισραήλ και της επαναπροσέγγισης προς το Ισραήλ από την άλλη, έστω κι αν το χάσμα μεταξύ τους είναι ήδη μεγάλο.
Η αμερικανική πλευρά θεωρεί ότι τυχόν «κλείσιμο» του Κυπριακού θα «ξεκλειδώσει» την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στις ευρωπαϊκές δομές, αφού η διατήρηση της κατοχής του βόρειου τμήματος της Κύπρου αποτελεί μια συνεχιζόμενη τουρκική καταδίκη σε επίπεδο διεθνούς δικαίου, διεθνούς πολιτικής και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η Ουάσινγκτον υποστηρίζει την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην Ε.Ε. θεωρώντας ότι έτσι θα αυξηθεί η εξάρτηση της Τουρκίας από τον δυτικό πόλο, μειώνοντας τις διαρκώς αυξανόμενες στενές σχέσεις μεταξύ Αγκυρας και Μόσχας και ακυρώνοντας την απειλή της Τουρκίας ότι, αν δεν ολοκληρωθεί η ευρωπαϊκή προοπτική της, τότε θα προσχωρήσει στην Ευρασιατική Οικονομική Ενωση που ελέγχεται από τη Ρωσία. Οι σύμμαχοί μας όμως λανθάνουν ως προς τον τρόπο που αναλύουν τον παράγοντα «Τουρκία», αφού ο τουρκικός αναθεωρητισμός ωθεί την ανατολική Μεσόγειο συνολικά σε συνθήκη αποσταθεροποίησης, η Τουρκία πάσχει από εδαφική βουλιμία και όχι από εμμονή προστασίας της τουρκοκυπριακής κοινότητας, όπως ενημερώνει ο Ρόμπερτ Νίξον τον Λευκό Οίκο από τα μέσα της δεκαετίας του '50, σύμφωνα με επίσημα έγγραφα του State Department, ενώ ο δικαιολογημένος αρνητισμός των ευρωπαϊκών κρατών να δεχτούν την Τουρκία στους κόλπους της δεν αφορά μόνο το Κυπριακό αλλά και τον πληθυσμιακό όγκο της Τουρκίας.
Τέλος, κάπου μεταξύ σφύρας και άκμονος είμαστε κι εμείς. Αθήνα και Λευκωσία· ο Ελληνισμός σε βαθιά κρίση. Ταλανιζόμενοι από την οικονομική κρίση, με έντονες κοινωνικές ζυμώσεις στο εσωτερικό μας και υψηλές απώλειες στο επίπεδο κύρους και γοήτρου σε διεθνές επίπεδο. Ενας βασικός κανόνας της διπλωματίας είναι να διαπραγματεύεσαι όταν μπορείς να σταθείς στα πόδια σου και όταν μπορείς να πεις περισσότερα «Οχι» από «Ναι», όταν αυτό είναι αναγκαίο. Το ιστορικό παράδειγμα της ηγετικής στάσης του αείμνηστου Τάσσου Παπαδόπουλου δείχνει τον δρόμο σε Αθήνα και Λευκωσία. Η χρονική συγκυρία δεν είναι ευνοϊκή για εμάς, επομένως δεν υφίσταται κανένας λόγος για βεβιασμένες κινήσεις. Η Ευρωπαϊκή Προεδρία προσφέρει τη δυνατότητα στην Ελλάδα να ανοίξει κομβικά κεφάλαια στις ευρωατλαντικές σχέσεις (π.χ. απελευθέρωση του εμπορίου μεταξύ των δύο πλευρών του Ατλαντικού) δίχως να εισέλθει στην ουσία του Κυπριακού τώρα και με τις υφιστάμενες συνθήκες!
Σπύρος Ν. Λίτσας
