05 Ιουνίου 2013

Το περίγραμμα του συμβιβασμού

http://cyprusnews.eu/images/erdogan-beirut.jpg
Κανείς στην Τουρκία σήμερα από τα δύο αναιμικά κόμματα της αντιπολίτευσης το κεμαλικό CHΡ και το εθνικιστικό ΜΗΡ, μέχρι τα όποια τελευταία αναχώματα του «βαθέος κράτους» δεν θέλει την ανατροπή του Ερντογάν καθώς όλοι γνωρίζουν πρώτον ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση και δεύτερον ουδείς αναλαμβάνει να διακινδυνεύσει μια μετωπική αντιπαράθεση που θα μπορούσε πολύ εύκολα, μετά τα δραματικά γεγονότα των τελευταίων ημερών να εξελιχθεί σε εμφύλια σύγκρουση.

Αυτό που ενώνει τμήμα της ιστορικής ηγεσίας του ΑΚΡ -συμπεριλαμβανομένου του προέδρου Γκιουλ και του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Αριντς- με τα κόμματα της αντιπολίτευσης, αλλά και την πλειονότητα της ετερόκλητης μάζας των εξεγερθέντων είναι να εμποδίσουν τον Ερντογάν να εγκαθιδρύσει ένα προσωποπαγές καθεστώς πρώτον με την τροποποίηση του Συντάγματος ώστε ο πρόεδρος να αποκτήσει υπερεξουσίες και δεύτερον με την εκλογή του στο ύπατο αξίωμα με καθολική ψηφοφορία.

Αν υπάρξει σιωπηρή ή ακόμη καλύτερα ρητή προσαρμογή του Ερντογάν στην πίεση να αποχαιρετήσει το όραμα μιας προεδρίας γαλλικού τύπου, τότε η πίεση θα χαλαρώσει, με την ελπίδα ότι στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση, που προβλέπεται για το 2015, ο Ερντογάν θα αρχίσει να εισπράττει τη φθορά της μακράς παραμονής στην εξουσία. Εκτός αν προτιμήσει το 2014 να εκλεγεί πρόεδρος στο σημερινό θεσμικό πλαίσιο, να τερματίσει δηλαδή την πολιτική του σταδιοδρομία σε ένα αξίωμα χωρίς αρμοδιότητες.

Αν κρίνουμε τις μελλοντικές κινήσεις Ερντογάν σε σχέση με το παρελθόν θα δούμε ότι μέχρι στιγμής ο Τούρκος ηγέτης ήξερε να αναδιπλώνεται όταν πιεζόταν για να αντεπιτεθεί όταν θα είχε διασφαλίσει την πρωτοβουλία των κινήσεων.

Το βαρύ χαρτί του Ερντογάν, ο μεγάλος άγνωστος της σημερινής αντιπαράθεσης είναι οι εξελίξεις στο Κουρδικό που συνδέονται άμεσα με την προσπάθειά του να διασφαλίσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία που χρειάζεται για να παραπέμψει την επικύρωση μιας συνταγματικής τροπολογίας σε δημοψήφισμα καθώς μόνον το άθροισμα των βουλευτών του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ με τους βουλευτές της πολιτικής πτέρυγας του ΡΚΚ ΒDP δίνει το απαιτούμενο άθροισμα.

Αν η συμφωνία Οτσαλάν - ΜΙΤ για αποχώρηση των δυνάμεων του ΡΚΚ με τον οπλισμό τους οδηγήσει σε πραγματική ειρήνευση στη νοτιοανατολική Τουρκία και επιπλέον εδραιώνει την επιρροή της Αγκυρας τόσο στο Βόρειο Ιράκ όσο και στη Βορειοανατολική Συρία που έχει εξελιχθεί σε δεύτερο de facto ανεξάρτητο κουρδικό κράτος, τότε θα έχουν συγκεντρωθεί όλες οι προϋποθέσεις για να ξαναπάρει ο Ερντογάν την πρωτοβουλία των κινήσεων.

Η Ιστορία παίζει περίεργα παιχνίδια και διαμορφώνει απρόσμενες αναλογίες: Οταν ο Κεμάλ το 1919 ξεκίνησε την εξέγερση κατά του σουλτάνου στηρίχθηκε στους Κούρδους, με το όραμα ενός κοινού κράτους. Η επιλογή του υπήρξε αποφασιστικής σημασίας καθώς απήλλαξε την κυβέρνηση της Αγκύρας από ένα διμέτωπο αγώνα και επιπλέον άφηνε ανοικτή τη διεκδίκηση των πετρελαϊκών κοιτασμάτων της Μοσούλης στο Βόρειο Ιράκ.

Ας ξεφύγουμε λίγο από την πλατεία Ταξίμ, το ανάκτορο Ντολμά Μπαχτσέ και το Πρωθυπουργικό Μέγαρο στην Αγκυρα και ας στρέψουμε το βλέμμα στις δύσβατες οροσειρές στη μεθόριο Τουρκίας - Ιράκ, όπου βρίσκεται μέχρι στιγμής σε πλήρη εξέλιξη η αποχώρηση των δυνάμεων του ΡΚΚ με τον οπλισμό τους, με ζητούμενο όχι μόνον τον αίσιο τερματισμό της, αλλά το πολιτικό αντίτιμο με το οποίο ο Ερντογάν θα θελήσει και θα μπορέσει να ανταμείψει τη συνεργασία του Οτσαλάν.
Ο ορίζοντας είναι πλέον πολύ πιο σκοτεινός για τον Ερντογάν, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν μπορούμε να πούμε ότι έχει χάσει κάθε δυνατότητα ανάκτησης της πρωτοβουλίας των κινήσεων.
 
Βαρύ χαρτί
Το βαρύ χαρτί του Ερντογάν, ο μεγάλος άγνωστος της σημερινής αντιπαράθεσης, είναι οι εξελίξεις στο Κουρδικό, που συνδέονται άμεσα με την προσπάθειά του να διασφαλίσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία που χρειάζεται για να παραπέμψει την επικύρωση μιας συνταγματικής τροπολογίας σε δημοψήφισμα.
Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ