Του Roben Farzad
Για χρόνια, η Τουρκία θεωρούνταν ως η οικονομία που μπορούσε να εξιλεωθεί μόνο μέσω της πλήρους υπαγωγής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά τα έχει καταφέρει αρκετά καλά και χωρίς αυτή την κορδέλα. Το χρηματιστήριό της βρίσκεται σε άνοδο και το κόστος των κρατικών της ομολόγων κατεβαίνει. Οι ξένοι άμεσοι επενδυτές θέλουν να συμμετέχουν. Η Τουρκία μπορεί και έχει μία στιβαρή παρουσία σε διεθνείς εκδηλώσεις.
Η οικονομία της χώρας δέχτηκε μια ζωτική ώθηση στις 16 Μαΐου, όταν ο οίκος Moody’s (MCO) αναβάθμισε την αξιολόγησή του για τα τουρκικά ομόλογα στην επενδυτική βαθμίδα. Η Fitch το είχε ήδη κάνει από το Νοέμβριο. (Ένας άλλος μεγάλος οίκος αξιολόγησης, η Standard & Poors (MHP), κατατάσσει τα ίδια ομόλογα μία βαθμίδα κάτω από την επενδυτική.) Η Moody’s επικαλέστηκε τις "πρόσφατες και αναμενόμενες μελλοντικές βελτιώσεις σε βασικά οικονομικά στοιχεία και τα δημόσια οικονομικά». Οι αποδόσεις των διετών ομολόγων της Τουρκίας σε λίρα υποχώρησαν στο ιστορικό χαμηλό του 4,61%, έχοντας καταγράψει πτώση 1,38 ποσοστιαίων μονάδων μόνο για φέτος. Οι αποδόσεις του δεκαετούς χρέους έπεσαν κάτω από 6% για πρώτη φορά και ο χρηματιστηραικός δείκτης Borsa Istanbul 100 έτρεξε προς ένα άλλο υψηλό όλων των εποχών.
Η στρατηγικής σημασίας γέφυρα μεταξύ της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής έχει να επιδείξει εδώ και πάνω από μία δεκαετία οικονομικές βελτιώσεις που περιλαμβάνουν μεταρρυθμίσεις του συνταξιοδοτικού συστήματος, ιδιωτικοποιήσεις και περιορισμό του πληθωρισμού. Το κατά κεφαλήν εισόδημα έχει αυξηθεί. Η Moody’s προβλέπει ότι το χρέος της Τουρκίας θα συνεχίσει να μειώνεται μετά την πτώση 10 ποσοστιαίων μονάδων στο "διαχειρίσιμο" επίπεδο του 36% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος από το 2009. Το μέρος τους χρέους της που είναι αποτιμημένο σε ξένο νόμισμα είναι σήμερα στο 27%, σε σύγκριση με το 46% που ήταν πριν από μια δεκαετία. Σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg για τα credit-default swaps, το ασφάλιστρο κινδύνου της Τουρκίας είναι πλέον στο ίδιο επίπεδο με τη Βραζιλία και το Ισραήλ και κάτω από τη Νότια Αφρική, τη Ρωσία ή την Ουγγαρία.
"Η Τουρκία αξίζει από καιρό αυτή την αξιολόγηση ή και μία ακόμη υψηλότερη τόσο από οικονομικής όσο και από πολιτικής άποψης. Αυτό το βλέπω ως μία καθυστερημένη αναγνώριση αυτού που αξίζουμε», είπε σε δήλωσή του ο υπουργός Οικονομίας Zafer Caglayan. "Αναμένουμε τώρα πολύ μεγαλύτερες επενδύσεις, τόσο άμεσων όσο και επενδύσεων χαρτοφυλακίου. Η κεντρική τράπεζα πρέπει να είναι έτοιμη για τις πιέσεις που θα ασκηθούν στη λίρα».
Αυτό είναι ένα ‘πρώτης ποιότητας’ πρόβλημα για να έχει κανείς: επενδυτές διεθνών ομολόγων και ιδίων κεφαλαίων που προσελκύονται από τα ομόλογά σου επενδυτικής βαθμίδας και κάνουν ουρά για τους τίτλους σου και το νόμισμά σου. Η Τουρκία αναπόφευκτα θα προσελκύσει πιο κλασικούς επενδυτές αναδυόμενων αγορών, οι οποίοι προηγουμένως μπορεί να την είχαν κατατάξει στην κατηγορία λιγότερο ανεπτυγμένων απομακρυσμένων οικονομιών. Τι θα συμβεί αν η λίρα αρχίσει να παίρνει φωτιά που είναι δύσκολο να καταλαγιάσει;
Στις 16 Μαΐου, η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας μείωσε το βασικό επιτόκιο επαναγοράς κατά 0,5 μονάδες στο 4,5% και μείωσε τα άνω και κάτω άκρα του λεγόμενου επιτοκιακού corridor κατά το ίδιο ποσό. Οι μειώσεις αυτές ήταν διπλάσιες των εκτιμήσεων του Bloomberg. Ο δείκτης της κεντρικής τράπεζας για την αξία της λίρας έναντι των εμπορικών εταίρων τής Τουρκίας αυξήθηκε προσπερνώντας το επίπεδο που λέει ότι αντιπροσωπεύει υπερτίμηση.
Παραδίπλα, η ασθμαίνουσα, πεινασμένη για ανάπτυξη Ευρωπαϊκή Ένωση θα είχε μεγάλη ανάγκη από μία Τουρκία αυτή τη στιγμή.
Για χρόνια, η Τουρκία θεωρούνταν ως η οικονομία που μπορούσε να εξιλεωθεί μόνο μέσω της πλήρους υπαγωγής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά τα έχει καταφέρει αρκετά καλά και χωρίς αυτή την κορδέλα. Το χρηματιστήριό της βρίσκεται σε άνοδο και το κόστος των κρατικών της ομολόγων κατεβαίνει. Οι ξένοι άμεσοι επενδυτές θέλουν να συμμετέχουν. Η Τουρκία μπορεί και έχει μία στιβαρή παρουσία σε διεθνείς εκδηλώσεις.
Η οικονομία της χώρας δέχτηκε μια ζωτική ώθηση στις 16 Μαΐου, όταν ο οίκος Moody’s (MCO) αναβάθμισε την αξιολόγησή του για τα τουρκικά ομόλογα στην επενδυτική βαθμίδα. Η Fitch το είχε ήδη κάνει από το Νοέμβριο. (Ένας άλλος μεγάλος οίκος αξιολόγησης, η Standard & Poors (MHP), κατατάσσει τα ίδια ομόλογα μία βαθμίδα κάτω από την επενδυτική.) Η Moody’s επικαλέστηκε τις "πρόσφατες και αναμενόμενες μελλοντικές βελτιώσεις σε βασικά οικονομικά στοιχεία και τα δημόσια οικονομικά». Οι αποδόσεις των διετών ομολόγων της Τουρκίας σε λίρα υποχώρησαν στο ιστορικό χαμηλό του 4,61%, έχοντας καταγράψει πτώση 1,38 ποσοστιαίων μονάδων μόνο για φέτος. Οι αποδόσεις του δεκαετούς χρέους έπεσαν κάτω από 6% για πρώτη φορά και ο χρηματιστηραικός δείκτης Borsa Istanbul 100 έτρεξε προς ένα άλλο υψηλό όλων των εποχών.
Η στρατηγικής σημασίας γέφυρα μεταξύ της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής έχει να επιδείξει εδώ και πάνω από μία δεκαετία οικονομικές βελτιώσεις που περιλαμβάνουν μεταρρυθμίσεις του συνταξιοδοτικού συστήματος, ιδιωτικοποιήσεις και περιορισμό του πληθωρισμού. Το κατά κεφαλήν εισόδημα έχει αυξηθεί. Η Moody’s προβλέπει ότι το χρέος της Τουρκίας θα συνεχίσει να μειώνεται μετά την πτώση 10 ποσοστιαίων μονάδων στο "διαχειρίσιμο" επίπεδο του 36% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος από το 2009. Το μέρος τους χρέους της που είναι αποτιμημένο σε ξένο νόμισμα είναι σήμερα στο 27%, σε σύγκριση με το 46% που ήταν πριν από μια δεκαετία. Σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg για τα credit-default swaps, το ασφάλιστρο κινδύνου της Τουρκίας είναι πλέον στο ίδιο επίπεδο με τη Βραζιλία και το Ισραήλ και κάτω από τη Νότια Αφρική, τη Ρωσία ή την Ουγγαρία.
"Η Τουρκία αξίζει από καιρό αυτή την αξιολόγηση ή και μία ακόμη υψηλότερη τόσο από οικονομικής όσο και από πολιτικής άποψης. Αυτό το βλέπω ως μία καθυστερημένη αναγνώριση αυτού που αξίζουμε», είπε σε δήλωσή του ο υπουργός Οικονομίας Zafer Caglayan. "Αναμένουμε τώρα πολύ μεγαλύτερες επενδύσεις, τόσο άμεσων όσο και επενδύσεων χαρτοφυλακίου. Η κεντρική τράπεζα πρέπει να είναι έτοιμη για τις πιέσεις που θα ασκηθούν στη λίρα».
Αυτό είναι ένα ‘πρώτης ποιότητας’ πρόβλημα για να έχει κανείς: επενδυτές διεθνών ομολόγων και ιδίων κεφαλαίων που προσελκύονται από τα ομόλογά σου επενδυτικής βαθμίδας και κάνουν ουρά για τους τίτλους σου και το νόμισμά σου. Η Τουρκία αναπόφευκτα θα προσελκύσει πιο κλασικούς επενδυτές αναδυόμενων αγορών, οι οποίοι προηγουμένως μπορεί να την είχαν κατατάξει στην κατηγορία λιγότερο ανεπτυγμένων απομακρυσμένων οικονομιών. Τι θα συμβεί αν η λίρα αρχίσει να παίρνει φωτιά που είναι δύσκολο να καταλαγιάσει;
Στις 16 Μαΐου, η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας μείωσε το βασικό επιτόκιο επαναγοράς κατά 0,5 μονάδες στο 4,5% και μείωσε τα άνω και κάτω άκρα του λεγόμενου επιτοκιακού corridor κατά το ίδιο ποσό. Οι μειώσεις αυτές ήταν διπλάσιες των εκτιμήσεων του Bloomberg. Ο δείκτης της κεντρικής τράπεζας για την αξία της λίρας έναντι των εμπορικών εταίρων τής Τουρκίας αυξήθηκε προσπερνώντας το επίπεδο που λέει ότι αντιπροσωπεύει υπερτίμηση.
Παραδίπλα, η ασθμαίνουσα, πεινασμένη για ανάπτυξη Ευρωπαϊκή Ένωση θα είχε μεγάλη ανάγκη από μία Τουρκία αυτή τη στιγμή.
