Του Γιώργου Δασκαλόπουλου
gdaskalopoulos@6meres.gr
«Ουδέν νεώτερον από το ανατολικό μέτωπο» θα μπορούσε να είναι ο τίτλος.
Η αναβολή της επίσκεψης του Αντώνη Σαμαρά στη Μέση Ανατολή και
ιδιαίτερα στο Κατάρ στα μέσα Νοεμβρίου φαίνεται πως θα έχει... μόνιμη
ισχύ, μια και οι επενδυτές τους οποίους ο πρωθυπουργός επρόκειτο να
φέρει είναι μάλλον χλιαροί, αν όχι αρνητικοί. Και η απόσυρση του Qatar
Investment Authority (Qatari Diar) από το πρόγραμμα του Ελληνικού
αποδεικνύει του λόγου το αληθές.
Οσοι γνωρίζουν τη γλώσσα της διπλωματίας μπορούν να βεβαιώσουν ότι οι
πληροφορίες που διέρρευσαν πριν από λίγες ημέρες από το πρωθυπουργικό
μέγαρο, σύμφωνα με τις οποίες δεν είχε βρεθεί ακόμη ο κατάλληλος χρόνος
για την πραγματοποίηση της επίσκεψης αυτής, ήταν ένα πρόσχημα. Οπως
πιθανότατα πρόσχημα ήταν και τον περασμένο Νοέμβριο η διαρροή ότι η
επίσκεψη αναβλήθηκε λόγω των κρίσιμων ψηφοφοριών στη Βουλή για το πακέτο
των μέτρων που προηγήθηκαν της δόσης.
Στο Μέγαρο Μαξίμου οι αρμόδιοι παράγοντες ήταν αρκετά επιφυλακτικοί,
ώστε να μη ρισκάρουν τον κίνδυνο μιας αποτυχίας. Το περίεργο βέβαια
είναι πως πριν τρεις εβδομάδες τα ίδια κέντρα διέδιδαν πως το ταξίδι του
υφυπουργού Ανάπτυξης Νότη Μηταράκη στις αραβικές πρωτεύουσες ήταν
απολύτως επιτυχημένο και πως είχε προετοιμάσει την επίσκεψη του
πρωθυπουργού εκεί με το γύρισμα της χρονιάς. Εξαιρετική επικοινωνιακή τακτική, εάν συνυπολογίσει κανείς και τα
δημοσιεύματα της 20ής Νοεμβρίου 2012 που ανέφεραν ότι ο πρωθυπουργός
ετοιμάζει βαλίτσες για το Κατάρ «με μεγάλες προσδοκίες», καθώς η
προετοιμασία που έχει γίνει ανάμεσα στις δύο χώρες αφορά την υπογραφή
«τουλάχιστον τεσσάρων» μνημονίων συνεργασίας σε τομείς που περιλάμβαναν
από την ενέργεια μέχρι το Μουντιάλ του 2022.
Με βάση το «ραπόρτο» με τα ώριμα επενδυτικά σχέδια που είχε ετοιμάσει
το ΤΑΙΠΕΔ, για να υποβληθεί προς τους εμίρηδες, τα μνημόνια
περιελάμβαναν συμφωνίες: στην ενέργεια και στη ναυτιλία, στο real estate
με επίκεντρο το Ελληνικό, και άλλα «φιλέτα» της Αττικής παραλίας, όπως ο
Αστέρας Βουλιαγμένης, στην τεχνογνωσία και τις υποδομές, όπου η Ελλάδα
θα έδινε τα φώτα της από το 2004 για τη διοργάνωση... του Μουντιάλ το
2022, και στα τρόφιμα, όπου, μετά τη συμφωνία μεγάλου ελληνικού ομίλου
για επέκταση στη Μέση Ανατολή, στο υπουργείο Ανάπτυξης σκέφτηκαν να
μιλήσουν για κοινοπραξία με στόχο την παραγωγή τροφίμων στην Ελλάδα με
προορισμό αποκλειστικά το Κατάρ.
Η αλήθεια είναι ότι από τις αρχές Δεκεμβρίου (δηλαδή λίγο μετά την
πρώτη αναβολή) η ελληνική πλευρά είχε καταγράψει τις αποστάσεις του
Κατάρ από το πρότζεκτ του Ελληνικού, το οποίο οι Αραβες θεωρούν ακόμη
«μη ώριμο». Η απόφαση της κυβέρνησης να εκχωρηθεί το 100% της Ελληνικό
Α.Ε. (δηλαδή του επιχειρηματικού φορέα που αναλαμβάνει να μεταμορφώσει
τον χώρο του παλιού αεροδρομίου σ’ ένα «ελληνικό Λας Βέγκας») μάλλον
τρομοκρατεί, παρά χαροποιεί τους επενδυτές. Και αυτό γιατί θα πρέπει να
επιλύσουν μόνοι τους και όλα τα νομικά και πολεοδομικά προβλήματα που
εδώ και χρόνια ταλανίζουν την επένδυση.
Στην πράξη, οι ενδιαφερόμενοι, αφού δεν έχουν παραλάβει έναν πλήρη
επενδυτικό φάκελο, δεν γνωρίζουν ούτε την ακριβή έκταση που θα βγει προς
αξιοποίηση ούτε πόσες δικαστικές εκκρεμότητες καθιστούν ανέφικτη την
άμεση εκμετάλλευση κοινόχρηστων χώρων ή και εγκαταστάσεων. Πιθανόν οι
περισσότεροι δεν είναι καν ενήμεροι για τη σφοδρή αντίθεση δημάρχων,
φορέων, επιτροπών κατοίκων, όμορων δήμων που μέχρι τώρα μπλοκάρουν
οποιοδήποτε σχέδιο αξιοποίησης του επίμαχου φιλέτου. Αντίστοιχα δεν
πρέπει να γνωρίζουν, και για τουλάχιστον δύο υποθέσεις πάνω στο
ακίνητο-φιλέτο που έχουν νομική εμπλοκή και για να τελεσιδικήσουν
εκτιμάται πως θα χρειαστούν αρκετοί μήνες.
Εύλογο ήταν λοιπόν να «τρομοκρατηθούν» οι Καταριανοί, εάν θα χρειαζόταν
να γίνουν οι «κακοί της παραλίας»... Αλλωστε οι ίδιοι έχουν γνώση της
προηγούμενης φάσης των «μπίζνες α λα ελληνικά» της κυβέρνησης
Παπανδρέου, όπου, παρά την απευθείας ανάθεση που έγινε στο Κατάρ με
περίπλοκες διαδικασίες, η υπόθεση κατέληξε σε... τοίχο, μετά την άκομψη
εμπλοκή και του Αθεμπίγιο, που έβγαλε και τις κόκκινες κάρτες της
Κομισιόν.
Σε κάθε περίπτωση, επιχειρηματικοί κύκλοι που διατηρούν στενές σχέσεις
με τις αραβικές χώρες και τις ισχυρές μοναρχικές τους οικογένειες (όπως
πέραν του Κατάρ, του Αμπού Ντάμπι και του Ντουμπάι) ξεκαθαρίζουν δύο
δεδομένα: Το πρώτο ότι οι Αραβες δεν πρόκειται να ρίξουν πραγματικό
χρήμα στη χώρα, όσο αυτή ενσωματώνει υψηλό επενδυτικό ρίσκο. Κάτι που
σημαίνει ότι η χώρα θα πρέπει να σταθεροποιηθεί και ως προς την παραμονή
της στο ευρώ, αλλά και ως προς την αποκατάσταση του τραπεζικού
συστήματος. Οτι δηλαδή απαιτείται για να μη χάσουν το χρήμα τους. Και το
δεύτερο ότι οι Αραβες δεν αρέσκονται σε διαγωνισμούς και διαδικασίες
προσφορών και αντιπροσφορών, όπως αυτούς που δρομολογεί το ΤΑΙΠΕΔ, αλλά
προτιμούν τις μπίζνες με προετοιμασμένες συμφωνίες.
Επιπλέον, η καθυστέρηση στις διαδικασίες για τη χορήγηση άδειας
παραμονής σε αλλοδαπούς επενδυτές (εκκρεμεί στη Βουλή) φαίνεται πως ήταν
ακόμη ένα αρνητικό στοιχείο που προστέθηκε στα βαρίδια του Ελληνικού.
Και κάπως έτσι το εγχείρημα της αξιοποίησης του Ελληνικού προχωρεί με τρεις ενδιαφερόμενους επενδυτές τη Lamda Development (του ομίλου Λάτση), την ισραηλινή Elbit Cochin Ltd και τη London & Regional Properties. Την ίδια ώρα τα κεφάλαια του Κατάρ, μετά την περιπέτεια που είχαν και παλαιότερα στον Αστακό, δείχνουν να προτιμούν τοποθετήσεις σε πιο σίγουρες και άμεσα προσοδοφόρες επενδύσεις, όπως για παράδειγμα η κατασκευή τερματικού σταθμού LNG στα τουρκικά παράλια στο Αιγαίο και τα οδικά έργα στα Βαλκάνια, πλην Ελλάδος.
