Βλέπει κάλπες και ανοίγει πανιά

«Οι πολιτικοί μιλούν για αλλαγές, οι ηγέτες τις κάνουν πραγματικότητα».

 φράση ότι το «μνημόνιο τελείωσε, μας απασχολεί το μετά», η οποία εμφατικά επαναλαμβάνεται τις τελευταίες μέρες από τον Αλέξη Τσίπρα και τα ηγετικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, αποκαλύπτει την κυρίαρχη διάσταση που έχει στη σκέψη της η εκτίμηση ότι το μνημόνιο έχει εξαντλήσει τα όριά του και η αποτυχία του θα οδηγήσει σε πρόωρες εκλογές. Η ηγεσία πλέον ανοίγει ταχύτητες με στόχο την έγκαιρη προετοιμασία της για αυτό το ενδεχόμενο, δεδομένου ότι διακηρυγμένος στόχος είναι η εξουσία. Υπ’ αυτό το πρίσμα η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ είναι αποφασισμένη να κυνηγήσει ακόμη και την αυτοδυναμία – ανάγκη η οποία υπαγορεύεται άλλωστε και από τη διαφαινόμενη δυσκολία στην παρούσα φάση να προσδιοριστούν, με ρεαλιστικούς όρους, πιθανοί σύμμαχοι από τα υπάρχοντα πολιτικά κόμματα. Στην επίσημη ρητορική πλέον γίνεται λόγος για σύναψη συμμαχιών με δυνάμεις του ευρύτερου «δημοκρατικού πατριωτικού τόξου».

Σε αυτό πλαίσιο της προετοιμασίας εντάσσεται και η προσπάθεια για την αναβάθμιση του προφίλ του στη διεθνή σκηνή μέσα από τη σειρά επαφών που πραγματοποιούνται στα ταξίδια του προέδρου της Κ.Ο. Παράλληλα, στην προσπάθεια να διευρυνθεί η εκλογική επιρροή, υπάρχει μια σαφής διεκδίκηση του κεντρώου (κεντροαριστερού και κεντροδεξιού) κοινού, που είναι εμφανής το τελευταίο διάστημα και φτάνει μέχρι τη διαρκή επισήμανση, από πλευράς Κουμουνδούρου, ότι ο Σαμαράς αποκλίνει από τα «καραμανλικά χαρακτηριστικά» της παράταξης.

 Ωστόσο υπογραμμίστηκε τις τελευταίες μέρες κάπως... «άτσαλα». Κι αυτό γιατί ήρθε στο πλαίσιο μιας έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης μεταξύ κυβέρνησης και ΣΥΡΙΖΑ για τα «φαινόμενα βίας» (άλλοτε με πραγματική και άλλοτε με τεχνητή αφορμή), όπου ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, υπό το βάρος της πολιτικής πίεσης που ασκήθηκε με σκοπό την εμφάνιση του ΣΥΡΙΖΑ ως κόμματος περιθωριακού που «υποθάλπει» τη βία, έδωσε την εντύπωση ότι υποχωρεί.

Στη συνέντευξή του στον Ν. Χατζηνικολάου και τον Real FM, παρ’ ότι δικαιολόγησε τον «αναρχικό» βουλευτή του Βαγγέλη Διαμαντόπουλο, εν τέλει χαρακτήρισε «άστοχες» τις δηλώσεις του και γενικότερα έδειξε να βάζει ένα όριο στις σχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ με τον αντιεξουσιαστικό χώρο, ενώ από την άλλη έστειλε μήνυμα προς την άλλη πλευρά λέγοντας «είμαστε κι εμείς νοικοκυραίοι, μας απασχολούν τα προβλήματα της μεσαίας τάξης». Από τα αριστερά υπήρξε δυσαρέσκεια, ενώ από τα δεξιά η φράση αυτή χαρακτηρίστηκε «οπισθοχώρηση» του ΣΥΡΙΖΑ και «προσαρμογή».

Επιπλέον, η ερμηνεία που δόθηκε από τον Τσίπρα για τη στασιμότητα στη δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ (με αφορμή τη δημοσκόπηση της Public Issue που ανέτρεψε το προβάδισμά του «δείχνοντας» τη Ν.Δ. μισή μονάδα μπροστά) αξιοποιήθηκε από το αντίπαλο στρατόπεδο ως παραδοχή ότι ο ΣΥΡΙΖΑ υποχωρεί μπροστά στην «παντοδυναμία» του Σαμαρά.

Συγκεκριμένα, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ σημείωσε ότι διαψεύστηκε «η μεγάλη προσδοκία που είχε δημιουργηθεί και σε εμάς και σε μεγάλο μέρος του λαού ότι θα καταφέρουμε να εμποδίσουμε την κυβέρνηση να προχωρήσει στην ψήφιση των μέτρων και ενδεχομένως θα καταφέρουμε να ξαναπάμε και σε μια δημοκρατική οδό».

Άλλη προσέγγιση
Η συνάντηση με τον Σόιμπλε υπήρξε ένα δεύτερο σημείο το οποίο προκάλεσε κριτική, τόσο από τα αριστερά όσο και από τα δεξιά, και στον δημόσιο διάλογο διατυπώθηκε το επιχείρημα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δίνει «διαπιστευτήρια» στους Γερμανούς και σταδιακά «προσαρμόζεται» και «ενσωματώνεται» προκειμένου να ανέλθει στην εξουσία.

Στόχος της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ ήταν να καταδειχθεί το γεγονός μιας άλλης προσέγγισης της εξωτερικής πολιτικής και της διαπραγμάτευσης και, εν προκειμένω, σε ό,τι αφορά την κρίσιμη για την Ελλάδα περίπτωση της Γερμανίας, να δοθεί το μήνυμα ότι ένας Έλληνας αξιωματούχος συνομιλεί ακόμη και με τους «ισχυρούς» πολιτικούς αντιπάλους του, χωρίς να υποκύπτει λέγοντάς τους «αυτά που θέλουν να ακούσουν».

Παράλληλα με τη συνάντηση αυτή θέλησε να υπογραμμίσει τη μεταστροφή της στάσης του Βερολίνου – αφού προ μηνών και δη στην προεκλογική περίοδο ο ΣΥΡΙΖΑ είχε υποδειχθεί από τη γερμανική ηγεσία ως εχθρική προς τα συμφέροντά της επιλογή – και το ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πλέον θεωρείται πιθανή διάδοχη πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα. Οπότε, με δεδομένη τη ρεαλιστική θεώρηση της πολιτικής από την πλευρά των Γερμανών, επιχειρείται η διάνοιξη διαύλων θεσμικής επικοινωνίας.

Προφανώς, το ότι σήμερα η γερμανική ηγεσία διερευνά για τους δικούς της λόγους τη στάση του και το κατά πόσο παραμένει «εχθρική» δύναμη, δεν σημαίνει ότι άλλαξε κάτι στον ΣΥΡΙΖΑ, όπως επισημαίνουν κορυφαία στελέχη.

Πάντως, το ότι, από τη μία, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης μίλησε εντός του αντίπαλου «γηπέδου» για την ανάγκη της «δημοσιονομικής εξισορρόπησης» και, από την άλλη, δεν αναφέρθηκε σε «ακύρωση» ή «καταγγελία» του μνημονίου εξελήφθη από τους πολιτικούς και μιντιακούς αντιπάλους του ως «στροφή» ή χαμήλωμα των τόνων εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ. Βέβαια, στο προεκλογικό του πρόγραμμα ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αναφερθεί στην ανάγκη μιας «κοινωνικά δίκαιης δημοσιονομικής εξυγίανσης».

«Μεταρρυθμίσεις»
Επιπλέον, η ηγεσία φαίνεται να συγκρατεί στις αποσκευές της από το ταξίδι στη Γερμανία την εκτίμηση ότι λιγοστεύουν εκείνοι που θεωρούν πως το μνημονιακό πρόγραμμα μπορεί να πετύχει. Χαρακτηριστική ως προς αυτό ένδειξη θεωρείται από την ηγεσία το γεγονός ότι το ζήτημα της δημοσιονομικής προσαρμογής έρχεται σε δεύτερο πλάνο στην επίσημη ρητορική της γερμανικής κυβέρνησης και πως το κέντρο βάρους μετατίθεται στις «μεταρρυθμίσεις».

Σύμφωνα με τον διευθυντή του Πολιτικού Γραφείου του Αλέξη Τσίπρα, Νίκο Παππά (Στο Κόκκινο 105,5), εκεί θα «παιχτεί» στο εξής η επόμενη κεντρική αντιπαράθεση, καθώς οι Γερμανοί και η ελληνική κυβέρνηση με τον όρο «μεταρρυθμίσεις» εννοούν «την αποδιοργάνωση της αγοράς εργασίας και το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας», ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ τις αντιλαμβάνεται ως «ανασυγκρότηση του κράτους και οικοδόμηση ενός Δημοσίου που και τους φτωχούς θα προστατεύει πρωτογενώς από τη φτώχεια και θα βελτιώνει το επενδυτικό κλίμα και θα δημιουργεί τις συνθήκες για ανάπτυξη, απασχόληση και κοινωνική προστασία».

Πάντως, η παραπάνω ανάλυση, σε συνδυασμό με την εκτίμηση ότι «το μνημόνιο τελειώνει από την ίδια τη ζωή», αφήνει ανοιχτά ερωτήματα δεδομένου ότι από 1.1.2013 ετέθη σε εφαρμογή το Σύμφωνο Δημοσιονομικής Σταθερότητας, το οποίο επί της ουσίας γενικεύει το καθεστώς επιτροπείας στις χώρες της Ε.Ε. σε ό,τι αφορά τα ελλείμματα και το δημόσιο χρέος – με άλλα λόγια, θεσμοποιούνται ο στόχος της δημοσιονομικής προσαρμογής και η πολιτική των μνημονίων που τον συνοδεύει.

Μετά τις ΗΠΑ ο Τσίπρας «πετάει» για Ρωσία, Κίνα, Ινδία και Ν. Αφρική
Η Ουάσιγκτον είναι ο επόμενος σταθμός των περιοδειών του Αλέξη Τσίπρα στο εξωτερικό, στην προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ, ως αξιωματική αντιπολίτευση, να οικοδομήσει ένα πλέγμα διεθνών σχέσεων με χώρες που κατέχουν εξέχοντα ρόλο στη διεθνή σκηνή. Ο Αλέξης Τσίπρας, λοιπόν, αναμένεται να προσγειωθεί στην Ουάσιγκτον λίγες ώρες μετά την ορκωμοσία Ομπάμα, την ερχόμενη Δευτέρα. Στο πλαίσιο της περιοδείας του, εκτός των επαφών του με εκπροσώπους της ομογένειας, ενδέχεται να έχει συναντήσεις και με κυβερνητικούς αξιωματούχους και μέλη της Γερουσίας. Την ερχόμενη Τρίτη θα μιλήσει στο Ινστιτούτο Brookings, ενώ στις 25 του μήνα θα μεταβεί στη Νέα Υόρκη, όπου θα μιλήσει στο CUNY Graduate Center (26 Ιανουαρίου) και στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια. Αναμένεται να έχει συναντήσεις με τους νομπελίστες οικονομολόγους Τζόζεφ Στίγκλιτς και Πολ Κρούγκμαν, καθώς και δημοσιογράφους, αναλυτές κ.λπ.

Πάντως, τα ταξίδια του Αλέξη Τσίπρα δεν σταματούν εδώ. Σύμφωνα με πληροφορίες, στην ταξιδιωτική ατζέντα του περιλαμβάνονται, εκτός από τους παραδοσιακούς, και οι αναδυόμενοι πόλοι γεωπολιτικής και οικονομικής ισχύος. Δεν είναι τυχαίες οι συχνές αναφορές του προέδρου της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και του υπεύθυνου για το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννη Δραγασάκη, στα BRICS. Μετά τη Βραζιλία, ο Αλέξης Τσίπρας επιδιώκει – μέσα στο επόμενο τρίμηνο ή και εξάμηνο – να πραγματοποιήσει επισκέψεις στη Ρωσία, την Κίνα, την Ινδία και τη Νότιο Αφρική, όλες τις χώρες δηλαδή που συναποτελούν την άτυπη συμμαχία των αναδυόμενων οικονομιών. Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, προετοιμαζόμενη για το ενδεχόμενο της διακυβέρνησης, φαίνεται να προσβλέπει σε συμμαχίες με τις παραπάνω χώρες, προκειμένου να εξασφαλίσει την οικονομική και πολιτική τους στήριξη στην περίπτωση που προκύψει στην Ελλάδα κυβέρνηση με κορμό το σχήμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.


Τα BRICS
Μιλώντας την περασμένη Παρασκευή στον Real FM και τον Νίκο Χατζηνικολάου, ο Αλέξης Τσίπρας σημείωνε πως ο ΣΥΡΙΖΑ καλείται να αναζητήσει συμμάχους «παντού» και ιδιαίτερα σε χώρες «που έχουν καταφέρει να ισχυροποιήσουν την παρέμβασή τους στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. «Αυτήν τη στιγμή οι αναδυόμενες οικονομίες, τα λεγόμενα BRICS, η Βραζιλία, η Ρωσία, η Ινδία, η Κίνα, η Νότια Αφρική» υπογράμμισε «σχεδιάζουν μια συνεργασία που μπορεί να εκπλήξει το επόμενο διάστημα την παγκόσμια κοινή γνώμη, σχεδιάζουν ακόμα και τη δυνατότητα να φτιάξουν ένα δικό τους Νομισματικό Ταμείο, ενδεχομένως κι ένα δικό τους νόμισμα για τις συναλλαγές τους. Είναι ένας ισχυρός παίκτης στην παγκόσμια σκακιέρα, που πρέπει να τον υπολογίζουμε».
Επίσης, σε άρθρο του στα «Νέα» (12.1) για το ταξίδι του ΣΥΡΙΖΑ στη Λατινική Αμερική ο Γιάννης Δραγασάκης σημείωνε τη σημασία των BRICS καθώς στο πλαίσιο της συμμαχίας αυτής «συζητούνται πρωτοβουλίες για ένα διεθνές “λογιστικό χρήμα” και για ένα εναλλακτικό Διεθνές Ταμείο βοήθειας σε χώρες που αντιμετωπίζουν κρίση με όρους ριζικά διαφορετικούς από εκείνους του ΔΝΤ». Όπως και στην περίπτωση της Βραζιλίας και της Αργεντινής, έτσι και στα υπόλοιπα BRICS στόχος της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ είναι να διερευνηθούν οι δυνατότητες «διμερών» ή «πολυμερών» συνεργασιών, εκτός από το επίπεδο των πρώτων υλών και βασικών αγαθών, και σε τομείς όπως η βιομηχανία, η έρευνα και η καινοτομία.
http://topontiki.gr/