Η Τουρκία γλιτώνει από οικονομικές δυσκολίες μέσω μιας εμπορικής συμφωνίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση

Mehmet Cetingulec - Al Monitor
Απόδοση Κειμένου - Επιμέλεια: Μαρία Μπαρέτα, Κέντρο Ανατολικών Σπουδών

Η Τουρκία κατάφερε να κερδίσει τη μάχη για την Τελωνειακή Ένωση με την Ε.Ε., η οποία αποφάσισε να μην εξαιρέσει την Τουρκία από τη Συμφωνία Διατλαντικού Εμπορίου και Επενδύσεων (ΤΤΙΡ), στην οποία είναι έτοιμη να καταλήξει με τις ΗΠΑ. Η Τελωνειακή Ένωση μεταξύ της Ε.Ε. και της Τουρκίας έχει προγραμματιστεί να υπογραφεί στις 11 Μαίου.

Ο Πρωθυπουργός. Ahmet Davutoglu, ανακοίνωσε την εξέλιξη πάνω στο αίτημα του στη Γενική Συνέλευση της τουρκικής Ένωσης Εμπορικών Επιμελητηρίων και Εμπορευμάτων στις 2 Μαίου. Ο Davutoglu δήλωσε εμφατικά, πως εφεξής δεν θα υπάρξουν παραβιάσεις στα δικαιώματα της Τουρκίας σε μελλοντικές συμφωνίες ελευθέρου εμπορίου με την Ε.Ε.Η Τουρκία είχε αποκλειστεί από τις διαπραγματεύσεις με την TTIP, οι οποίες ξεκίνησαν μεταξύ ΗΠΑ και Ε.Ε. το 2013, επειδή η χώρα δεν είναι μέλος της Ε.Ε. Το ρίσκο της διατήρησης της έξω από τη σχεδιαζόμενη συμφωνία που θα επιφέρει οικονομική σύνδεση με τη μεγαλύτερη ελεύθερη εμπορική αγορά, η οποία αριθμεί 800 εκατομμύρια ανθρώπους, έφερε την Τουρκία στο χείλος της αποχώρησης της από την Τελωνειακή Ένωση.

Η ΤΤΙΡ θα άρει όλα τα τελωνειακά εμπόδια μεταξύ των ΗΠΑ και της Ε.Ε. Αλλά, δεδομένου ότι η Τουρκία έχει ήδη συνάψει μια συμφωνία Τελωνειακής Ένωσης με την Ε.Ε. το 1996, η TTIP θα επιβάρυνε την Τουρκία με ένα τεράστιο μειονέκτημα. Από τη στιγμή που η TTIP θα τιθόταν σε εφαρμογή, η Τουρκία δεν θα επέβαλε δασμούς σε εισαγωγές από τις ΗΠΑ, αλλά οι ΗΠΑ θα συνέχιζαν να επιβάλλουν τέτοιους δασμούς στα προϊόντα που θα εισάγουν από την Τουρκία, κάτι που θα στερούσε από την Τουρκία σημαντικά φορολογικά έσοδα. Επιπλέον, η βιομηχανία της θα απειλούνταν από τις εισαγωγές χωρίς φόρους• οι βιομηχανίες θα έκλειναν, η παραγωγή θα μειωνόταν και η ανεργία και το έλλειμμα θα αυξανόταν.
Αυτό το σενάριο αποτέλεσε έναν εφιάλτη για την Τουρκία για πολλά χρόνια. Η Τουρκία είχε δύο επιλογές: Είτε να οδηγηθεί σε μια ξεχωριστή Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου με τις ΗΠΑ, είτε να συμπεριληφθεί στην ΤΤΙΡ πείθοντας την Ε.Ε. να την συμπεριλάβει.Τι θα συνέβαινε αν καμία από αυτές τις επιλογές δεν απέδιδε καρπούς; Η απάντηση ήρθε το 2013 από τον Υπουργό Οικονομικών, Zafer Caglayan, ο οποίος είπε, “Μπορούμε να βγούμε από την Τελωνειακή Συμφωνία.” Αυτή ήταν η πρώτη φορά που ένα μέλος της τουρκικής κυβέρνησης επισήμανε αυτή την επιλογή.Ενώ δεν είχε επιτευχθεί κάποια πρόοδος στις διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε., ο Υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Volkan Bozkir, είπε στις 11 Νοεμβρίου 2014, ότι η συμφωνία Τελωνειακής Ένωσης θα αναστελλόταν και ότι αυτή η επιλογή δεν αποτελεί εκβιασμό. 

Πέρσι, ο Υπουργός Οικονομικών, Nihat Zeybekci, εξέφρασε την άποψη του, λέγοντας, “Η ΤΤΙΡ αποτελεί μια διαπραγμάτευση για πλήρη οικονομική και πολιτική ενσωμάτωση. Αν εφαρμοστεί, αυτό θα σημαίνει επανασχεδιασμός του παγκόσμιου οικονομικού χάρτη. Αυτό δεν μπορούμε να το ανεχτούμε. Δεν μπορούμε να ζήσουμε με τις επιπτώσεις που αυτό θα μας φέρει αντιμέτωπους. Η Τελωνειακή Ένωση θα είναι αδύνατο να διατηρηθεί.”

Ενώ η κυβέρνηση εργαζόταν πάνω στις διάφορες επιλογές, συμπεριλαμβανομένης και της παύσης της Τελωνειακής Ένωσης, η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας κατέγραψε τις επιπτώσεις που η ΤΤΙΡ θα επέφερε στην Τουρκία:
 Αν η Τουρκία μπει στην ΤΤΙΡ και μπορεί να εξάγει προϊόντα στις ΗΠΑ χωρίς δασμούς, οι εξαγωγές της θα αυξηθούν κατά 7%.
 Αν η Τουρκία αποκλεισθεί, θα υπάρξει μια μείωση 4 δις δολαρίων στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της, αλλά αν συμπεριληφθεί το ΑΕΠ της θα αυξηθεί κατά 31 δις δολάρια.

Αυτές οι προβλέψεις ανησύχησαν πολύ την Τουρκία. Η πιο πρόσφατη τοποθέτηση υπέρ αυτών των ανησυχιών ήρθε απο τον Υπουργό Τελωνείων και Εμπορίου, Nurettin Canikli, ο οποίος είπε: “Η ΤΤΙΡ είναι μια συμφωνία, η οποία θα εχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις. Δεν μπορούμε να την δεχθούμε. Η οικονομία της Τουρκίας δεν μπορεί να το αντέξει. Υπάρχουν δύο επιλογές: Ή θα έχουμε λόγο στην συμφωνία και τις διαπραγματεύσεις, ή θα πρέπει να μας επιτραπεί να μοιραστούμε τα οφέλη της. Αν αυτό δεν γίνει, είναι αδύνατο για εμάς να την δεχθούμε. Σε αυτή την περίπτωση, θα μείνουμε με μια επιλογή: να φύγουμε από την Τελωνιακή Ένωση. Η Ε.Ε. γνωρίζει τις συνέπειες που αυτή η συμφωνία θα έχει στην Τουρκία. Αν επιμείνει, αυτό θα σημαίνει πως η Ε.Ε. θέλει να παύσουμε την Τελωνειακή Ένωση.”

Η εικόνα ήταν σαφής. Αν η Τουρκία παραμείνει εκτός συμφωνίας, η οικονομία της θα υποστεί σοβαρά πλήγματα. Οι διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε. συνεχίστηκαν και μετά από δύο χρόνια εντάσεων, δύο μήνες πριν, μια πολλά υποσχόμενη δήλωση ήρθε από τον Υπουργό Οικονομικών, Nihat Zeybekci, ο οποίος είπε, “Πλησιάζουμε σε ένα σημείο όπου οι απόψεις της Τουρκίας σχετικά με την Τελωνειακή Ένωση γίνονται δεκτές. Θα ολοκληρώσουμε αυτή την διαδικασία διαπραγματεύσεων τη στιγμή που θα υπάρξει μια νέα μορφή Τελωνειακής Ένωσης. Μια νέα φόρμουλα αναπτύχθηκε με σκοπό να συμπεριληφθεί και η Τουρκία στην ΤΤΙΡ μέχρι τα μέσα του 2016, καθώς σε αυτό το σημείο η αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης, η οποία βρίσκεται σε αντιστοιχία με τις ανάγκες της παρούσας συγκυρίας, αποτελεί αναγκαιότητα.

Η συμφωνία με την Ε.Ε. θα πιστοποιήσει πως αυτή έχει συμφωνήσει να αναθεωρήσει την Τελωνειακή Ένωση, όπως ζητήθηκε από την Τουρκία. Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ε.Ε. και της Τουρκίας με σκοπό την αναθεώρηση της Τελωνειακής Ένωσης θα ξεκινήσουν στις αρχές του 2016. Αυτές οι διαπραγματεύσεις αναμένονται να ολοκληρωθούν σε έξι μήνες, προτού η ΤΤΙΡ τεθεί σε εφαρμογή.
Με την αναθεώρηση της Τελωνειακής Ένωσης, η Τουρκία θα έχει το δικαίωμα να γίνει μέλος όλων των συμφωνιών Ελευθέρου Εμπορίου που θα υπογράψει η Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένης της ΤΤΙΡ. Μέχρι σήμερα, η Τουρκία έχει διαπραγματευτεί ξεχωριστές συμφωνίες με χώρες που έχουν υπογράψει συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου με την Ε.Ε. Η Τουρκία έχασε φορολογικά έσοδα από το εμπόριο της με χώρες που δεν θα μπορέσει να καταλήξει σε συμφωνία. Μετά τις αλλαγές, η Τουρκία θα μπορέσει αυτόματα να είναι μέλος σε όλες τις τελωνειακές συμφωνίες που θα υπογράψει η Ε.Ε.

Οι συμφωνίες ελεύθερου εμπόριου που η Αλγερία, το Μεξικό και η Νότια Αφρική υπέγραψαν με την Ε.Ε. θα περιλαμβάνουν εφεξής και την Τουρκία. Άλλα πλεονεκτήματα αποτελούν η άρση των ποσοστώσεων στα τουρκικά φορτηγά. Η συμφωνία δεν θα εξυπηρετήσει μόνο τις τουρκικές ανάγκες, αλλά θα καλύψει και τις ανάγκες της Ε.Ε., όπως την εξάπλωση της κάλυψης της Τελωνειακής Ένωσης στους τομείς των υπηρεσιών και της γεωργίας, του εμπορίου μεταχειρισμένων προϊόντων, του εμπορίου φαρμάκων, καθώς και στην μείωση από την Τουρκία των προστατευτικών μέτρων στις εισαγωγές. 

Η αναθεώρηση της Τελωνειακής Ένωσης είναι μια σημαντική εξέλιξη, η οποία μπορεί να βοηθήσει την Τουρκία να ξεπεράσει τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει με τη μείωση της ανάπτυξης και των εξαγωγών και την αύξηση της ανεργίας, και μπορεί να ενισχύσει το κίνητρο της Τουρκίας για την είσοδο της στην Ε.Ε.
Πηγή: http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2015/05/turkey-trade-victory-t...