Η εύθραυστη συνθήκη μέσα στην οποία άλλοι ζούμε
και άλλοι επιβιώνουμε με σφιγμένα τα δόντια για να μην παρατήσουμε στη
μέση την προσπάθεια, μια προσπάθεια που κάθε στιγμή κινδυνεύουμε να μας
φανεί άνευ νοήματος, ένα τίποτα, μια αυταπάτη, είναι ωστόσο, αν και δεν
αρκεί, μια δημοκρατική συνθήκη. Είναι σαν να έχει αναδυθεί μέσα από την
απόγνωση κάτι το καινούργιο, επιτέλους ένα συμβάν που δεν είναι αυτό που
μας επισείουν ως το φάντασμα της συντέλειας οι χρηματοπιστωτικοί οίκοι.
Είναι σπάνια τα συμβάντα που δεν είναι κατασκευασμένα από τα μίντια και
την ολιγαρχία –που είναι πλέον διαταξική και υπερεθνική– την ώρα αυτή
της κατρακύλας κάθε έννοιας λόγου και δικαίου.
Ετσι, σήμερα που ζούμε τέτοιο συμβάν χρειάζεται να επιστρατεύσουμε ό,τι μας έχει απομείνει από τη διαύγεια του πνεύματός μας, να καταλάβουμε ότι αυτή η υπερβολική δόση πραγματικότητας –με όλο τον κυνισμό και την άγρια απειλή που περιέχει– δεν θα μας σκοτώσει. Να νιώσουμε ότι αυτήν έχουμε σήμερα περισσότερο από ποτέ ανάγκη. Ακόμα και όταν τα συμπτώματα του ιού του Γιούρογκρουπ εισβάλλουν και δηλητηριάζουν το κορμί και την ψυχή μας.
Οι στιγμές που ένας λαός σηκώνει το κεφάλι και λέει «όχι» δεν είναι πολλές. Μπορεί να πρόκειται για τα λόγια που τόλμησε να πει στους επικυρίαρχους ένας ηγέτης, ο Ανδρέας Παπανδρέου, μιλώντας στο αμερικάνικο κανάλι το 1981, ο Τάσσος Παπαδόπουλος λέγοντας «όχι» στο σχέδιο Ανάν, ή τα συλλογικά «όχι» που άρθρωσαν το Πολυτεχνείο το 1973 είτε η πλατεία Συντάγματος το 2011. Πριν από λίγες μόνο μέρες ο κόσμος –στην Ελλάδα, στην Ευρώπη– μαζεύτηκε ξανά στις πλατείες. Για να στηρίξει ένα ακόμη «όχι» που έχουμε ανάγκη για να νιώσουμε ότι υπάρχει ζωή που αξίζει να την ζεις. Αλλά όχι μόνο. Για να υψώσει ένα φράγμα ενάντια στην επιβουλή που, μεταμφιεσμένη σε «διάσωση», σαρώνει κάθε μέρα και πιο πολύ ακόμα και την απλή επιβίωση όλο και περισσότερων εκατομμυρίων ανθρώπων.
Τι μένει σήμερα από το συμβάν αυτό, που έλαμψε σαν ένα ευφρόσυνο «λάθος της Ιστορίας», αν ως Ιστορία εκλάβουμε μόνον την επηρμένη μικρόνοια και τη μοχθηρία των ισχυρών; Το αποτέλεσμα της αναμέτρησης ανάμεσα από τη μια «στο μέγα πέλαγος» και από την άλλη «στο καλυβάκι», για να θυμηθούμε και τον ποιητή μας, έχουν κιόλας αποτυπωθεί στα χαρτιά που θα εξετάσουν με το μικροσκόπιο των συμφερόντων –ή και της εμπάθειάς τους– οι ισχυροί. Είναι φανερό πως τα αποτελέσματα αυτά δεν δικαιολογούν όχι μόνον αισθήματα θριάμβου, αλλά ούτε καν μιας αδιατάρακτης αισιοδοξίας.
Το συμβάν όμως έχει υπάρξει. Μπροστά στο «όχι» εμάς των μικρών, οι ισχυροί ξεγυμνώθηκαν. Το προσωπείο τους έπεσε. Αυτή η δύσκολη λέξη που ξέρει να γράφει ιστορία, το «όχι», ακούστηκε. Πρώτη φορά στα αυτιά μιας νέας γενιάς που είχε περάσει από το λαϊφστάιλ στην απόγνωση. Το «όχι» αυτό δεν μπορούν να μας το πάρουν, γιατί δεν έχει ιδιοκτήτες και κυβερνήτες. Είναι η ψυχή μας και το έχει μας και θα αντέξει.
Ετσι, σήμερα που ζούμε τέτοιο συμβάν χρειάζεται να επιστρατεύσουμε ό,τι μας έχει απομείνει από τη διαύγεια του πνεύματός μας, να καταλάβουμε ότι αυτή η υπερβολική δόση πραγματικότητας –με όλο τον κυνισμό και την άγρια απειλή που περιέχει– δεν θα μας σκοτώσει. Να νιώσουμε ότι αυτήν έχουμε σήμερα περισσότερο από ποτέ ανάγκη. Ακόμα και όταν τα συμπτώματα του ιού του Γιούρογκρουπ εισβάλλουν και δηλητηριάζουν το κορμί και την ψυχή μας.
Οι στιγμές που ένας λαός σηκώνει το κεφάλι και λέει «όχι» δεν είναι πολλές. Μπορεί να πρόκειται για τα λόγια που τόλμησε να πει στους επικυρίαρχους ένας ηγέτης, ο Ανδρέας Παπανδρέου, μιλώντας στο αμερικάνικο κανάλι το 1981, ο Τάσσος Παπαδόπουλος λέγοντας «όχι» στο σχέδιο Ανάν, ή τα συλλογικά «όχι» που άρθρωσαν το Πολυτεχνείο το 1973 είτε η πλατεία Συντάγματος το 2011. Πριν από λίγες μόνο μέρες ο κόσμος –στην Ελλάδα, στην Ευρώπη– μαζεύτηκε ξανά στις πλατείες. Για να στηρίξει ένα ακόμη «όχι» που έχουμε ανάγκη για να νιώσουμε ότι υπάρχει ζωή που αξίζει να την ζεις. Αλλά όχι μόνο. Για να υψώσει ένα φράγμα ενάντια στην επιβουλή που, μεταμφιεσμένη σε «διάσωση», σαρώνει κάθε μέρα και πιο πολύ ακόμα και την απλή επιβίωση όλο και περισσότερων εκατομμυρίων ανθρώπων.
Τι μένει σήμερα από το συμβάν αυτό, που έλαμψε σαν ένα ευφρόσυνο «λάθος της Ιστορίας», αν ως Ιστορία εκλάβουμε μόνον την επηρμένη μικρόνοια και τη μοχθηρία των ισχυρών; Το αποτέλεσμα της αναμέτρησης ανάμεσα από τη μια «στο μέγα πέλαγος» και από την άλλη «στο καλυβάκι», για να θυμηθούμε και τον ποιητή μας, έχουν κιόλας αποτυπωθεί στα χαρτιά που θα εξετάσουν με το μικροσκόπιο των συμφερόντων –ή και της εμπάθειάς τους– οι ισχυροί. Είναι φανερό πως τα αποτελέσματα αυτά δεν δικαιολογούν όχι μόνον αισθήματα θριάμβου, αλλά ούτε καν μιας αδιατάρακτης αισιοδοξίας.
Το συμβάν όμως έχει υπάρξει. Μπροστά στο «όχι» εμάς των μικρών, οι ισχυροί ξεγυμνώθηκαν. Το προσωπείο τους έπεσε. Αυτή η δύσκολη λέξη που ξέρει να γράφει ιστορία, το «όχι», ακούστηκε. Πρώτη φορά στα αυτιά μιας νέας γενιάς που είχε περάσει από το λαϊφστάιλ στην απόγνωση. Το «όχι» αυτό δεν μπορούν να μας το πάρουν, γιατί δεν έχει ιδιοκτήτες και κυβερνήτες. Είναι η ψυχή μας και το έχει μας και θα αντέξει.
