Την ίδια ώρα το τζιχαντιστικό κίνημα διεθνώς βρίσκεται στην κορύφωση της διαίρεσής του. Η απώλεια δύναμης και εδαφών από την Αλ Κάιντα σε Αφρική, Μέση Ανατολή, Αραβική Χερσόνησο και Ασία δημιουργεί προϋποθέσεις για κλιμάκωση της δράσης της σε δυτικές χώρες, ώστε να επανέλθει δυναμικά στο προσκήνιο και μέσα από τρομοκρατικές ενέργειες που προσελκύουν τα φώτα της δημοσιότητας να καταφέρει να επισκιάσει το Ισλαμικό Κράτος.
Αν και η εικόνα που περιγράφεται από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης είναι πως οι ένοπλες αντιπαραθέσεις σε Ιράκ και Συρία έχουν λειτουργήσει καταλυτικά στην ενίσχυση του ρεύματος των ακραίων ισλαμιστών στην Ευρώπη, η πραγματικότητα είναι διαφορετική.Μια ματιά στις έξι τελευταίες τρομοκρατικές επιθέσεις στη Γαλλία είναι αρκετή για να κατανοήσει κάποιος ότι ο κίνδυνος προέρχεται εκ των έσω. Σε όλες τις περιπτώσεις οι δράστες ήταν μουσουλμάνοι Γάλλοι υπήκοοι. Όλοι τους προέρχονταν από χαμηλά κοινωνικά στρώματα και διέμεναν σε συνοικίες όπου τα τελευταία χρόνια είχαν αυξηθεί κατακόρυφα οι ρατσιστικές επιθέσεις και κάθε λογής ενέργειες κατά των μεταναστών από ακροδεξιές ομάδες.Σύμφωνα με το τμήμα αναλύσεων της βρετανικής ΜΙ5, σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες όπου παρατηρήθηκε αύξηση των ρατσιστικών ενεργειών παρατηρήθηκε αντίστοιχη αύξηση του αριθμού υπηκόων των εν λόγω χωρών που μετέβησαν σε εμπόλεμες ζώνες και εκπαιδεύτηκαν κυρίως από την Αλ Κάιντα.
Αλ Κάιντα vs Ισλαμικό Κράτος
Οι εικόνες από τη δράση του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία και το Ιράκ ήρθαν ξανά στην επιφάνεια κατόπιν της επίθεσης στο γαλλικό περιοδικό και αρκετοί έσπευσαν να συσχετίσουν σε πρώτη φάση τις βιαιότητες των μαχητών της συγκεκριμένης οργάνωσης με τον τρόπο δράσης των ενόπλων στο Παρίσι.Οι αμφιβολίες ως προς τον ηθικό αυτουργό της ενέργειας ενισχύθηκαν επίσης από το γεγονός ότι οι περισσότερες επιθέσεις της Αλ Κάιντα στο παρελθόν είχαν χαρακτήρα επιθέσεων αυτοκτονίας και όχι αντάρτικου πόλεων, όπως η συγκεκριμένη.Πέρα από την παρουσία και τη δράση τους στο Μάλι, την Αίγυπτο, την Αλγερία, τις Φιλιππίνες, τη Λιβύη, το Ιράκ, τη Συρία και ελάχιστα στην Υεμένη, το Ισλαμικό Κράτος δεν έχει πραγματοποιήσει καμία ενέργεια σε δυτικό έδαφος. Αυτό βεβαίως μπορεί να αλλάξει αν πάσα στιγμή, ωστόσο πολλές παραμένει και δεδομένα το καθιστούν δύσκολο ως εγχείρημα.Αν και η πρόσφατη γιγάντωση του Ισλαμικού Κράτους ως οργάνωσης στο Ιράκ και τη Συρία δημιουργεί την εντύπωση ενός ικανού και ευέλικτου μηχανισμού, οι επιχειρησιακές του δυνατότητες είναι περιορισμένες.Όπως έχει επισημανθεί και σε παλαιότερο άρθρο, η οργάνωση της οποίας ηγείται ο Αλ Μπαγκντάντι, που έχρισε εαυτόν χαλίφη και ανακήρυξε το Ισλαμικό Χαλιφάτο, ευνοήθηκε από τις παθογένειες του ιρακινού στρατού και την πολιτική διάσπασης της κοινωνίας που εφάρμοσε ο πρώην πρωθυπουργός Νούρι Αλ Μαλίκι.Όπλα και μετρητά που έπεσαν στα χέρια τους κατά την πτώση των ιρακινών πόλεων δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για γρήγορη ανάπτυξή τους και προσέλκυσαν μαχητές προσφέροντας δύναμη και χρήμα.
Αν και αρκετοί Ευρωπαίοι μουσουλμάνοι έχουν συνταχθεί τον τελευταίο ένα χρόνο με την οργάνωσης και έχουν πολεμήσει στο πλευρό τους στα μέτωπα του Ιράκ, της Συρίας και της Λιβύης, δεν έχει καταγραφεί κάποια δραστηριότητά τους κατά την επιστροφή τους στις χώρες τους.
Η μοναδική επιχείρηση του Ισλαμικού Κράτους σε έδαφος όπου δεν διαθέτει παρουσία απέτυχε πριν καν εκδηλωθεί. Ήταν στα μέσα του 2014 όταν οι ιορδανικές μυστικές υπηρεσίες, σε συνεργασία με τις αντίστοιχες αμερικανικές, απέτρεψαν σειρά τρομοκρατικών ενεργειών στο έδαφος της Ιορδανίας.
Παρά το γεγονός ότι είναι δημοφιλέστερη της Αλ Κάιντα, η οργάνωση αδυνατεί να επιχειρήσει στο εξωτερικό διότι το στήσιμο και ο τρόπος λειτουργίας της περιορίζεται στη διαχείριση του μετώπου στις περιοχές όπου έχει παρουσία. Δεν διαθέτει επαφές με τις ομάδες που ελέγχουν το λαθρεμπόριο όπλων σε Ευρώπη και Αμερική και αδυνατεί να εκπαιδεύσει τα μέλη της για αυτόνομη δράση σε βάθος χρόνου.
Μια λογική εξήγηση για τις παραπάνω αδυναμίες αποτελεί το γεγονός πως η ηγετική ομάδα των αξιωματούχων στις τάξεις τους προέρχονται από τον στρατό του Σαντάμ Χουσεΐν. Σουνίτες στρατιωτικοί που έμειναν εκτός της νέας τάξης πραγμάτων αναζήτησαν ρόλο μέσω της ένταξής τους στο Ισλαμικό Κράτος. Ουδείς εξ αυτών διαθέτει τις ικανότητες ή τις διεθνείς επαφές για να στήσει ένα τέτοιο δίκτυο, σε αντίθεση με την Αλ Κάιντα, λόγω της απομόνωσης της Βαγδάτης την περίοδο μετά τον πόλεμο του Κόλπου.
Δημοσιότητα και Τζιχάντ
Οι τρομοκρατικές επιθέσεις σε χώρες του δυτικού κόσμου αναμένεται να κλιμακωθούν κι αυτό οφείλεται σε δύο παράγοντες: Πρώτος λόγος είναι ο «εμφύλιος» που βρίσκεται σε εξέλιξη μεταξύ των ισλαμικών οργανώσεων σχετικά με τη μορφή και τους τρόπους δράσης στο πλαίσιο του Τζιχάντ, του Ιερού Πολέμου.Η Αλ Κάιντα, που έχει υποστεί ισχυρό πλήγμα από την εμφάνιση του Ισλαμικού Κράτους, θα επιχειρήσει να ανακάμψει μέσα από τη διεύρυνση του πεδίου δράσης της. Ο μεγάλος αριθμός πιστών σ' αυτήν, που έχουν εκπαιδευτεί και βρίσκονται ανενεργοί πίσω στις πατρίδες τους, θα κληθούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην υλοποίηση του σχεδίου αυτού. Η οργάνωση διαθέτει πόρους και ικανό δίκτυο για τον εφοδιασμό με τον ανάλογο εξοπλισμό που απαιτεί το εγχείρημα.
Ο τρόπος δράσης των ενόπλων στο Παρίσι αποδεικνύει άλλωστε πως υπάρχει ήδη μια πρώτη διαφοροποίηση αναφορικά με τον τρόπο δράσης: ελαφρύς ατομικός οπλισμός και αντιαρματικά όπλα που υπάρχουν σε μεγάλες ποσότητες και είναι εύκολα προσβάσιμα σε κάθε χώρα.
Η εκτίμηση του ηγετικού πυρήνα της Αλ Κάιντα φέρεται να είναι ότι μέσα από τις ενέργειες αυτές θα περιθωριοποιήσουν το Ισλαμικό Κράτος. Ήδη η τελευταία οργάνωση δείχνει να έχει υποστεί ένα πρώτο πλήγμα από τους βομβαρδισμούς των πετρελαιοπηγών που ελέγχει και να έχουν περιοριστεί σημαντικά τα έσοδά της από το λαθρεμπόριο καυσίμων.
Ο προϋπολογισμός των 2 δισ. δολαρίων που ανακοινώθηκε από το Χαλιφάτο για το 2015 έχει μειωθεί κατά 225 εκατομμύρια δολάρια από την εξέλιξη αυτή, σε συνδυασμό με το ότι επιβάλλει εξαντλητική φορολογία στις πόλεις που κατέχει στο Ιράκ και τη Συρία, προκύπτει η δυσφορία του τοπικού πληθυσμού, που λοξοκοιτά προς την Αλ Κάιντα.
Τα παραπάνω, βεβαίως, θα αποτελούσαν σενάρια επί χάρτου ή θεωρίες φαντασιόπληκτων, εφόσον δεν υπήρχε η έμμεση βοήθεια των ίδιων των δυτικών χωρών. Εάν, για παράδειγμα, η αντιμετώπιση των μεταναστών που ήρθαν στην Ευρώπη όταν οι εν λόγω χώρες βρίσκονταν σε αναζήτηση φτηνών εργατικών χεριών ήταν ισότιμη, ήταν ειλικρινής, δεν θα υπήρχαν και οι προϋποθέσεις για να στρέψει κάποιος το βλέμμα σε ακραίες οργανώσεις.
Αν και η ευχή όλων θα ήταν το αυτονόητο, αυτές οι επιθέσεις να είναι οι τελευταίες, δυστυχώς αυτό δεν προκύπτει από την εκτίμηση των δεδομένων του διεθνούς Τζιχάντ, ο οποίος βρίσκει πρόσφορο έδαφος στις γειτονιές του ευρωπαϊκού ρατσισμού.
