Σε έξαρση η τουρκική δραστηριότητα στο Αιγαίο

ΠΑΝΑΓΗΣ ΓΑΛΙΑΤΣΑΤΟΣ Αυτό που προβλημάτισε την Πολεμική Αεροπορία ήταν η διάθεση που επέδειξαν οι Τούρκοι πιλότοι, να εμπλακούν σε εικονικές αερομαχίες τις τελευταίες μέρες του 2014.

Την Παραμονή των Χριστουγέννων του 2014, ο Τούρκος πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου επισκέφθηκε το ελληνικό φυλάκιο στις Καστανιές του Εβρου και αντάλλαξε ευχές με τους Ελληνες στρατιώτες. Στις 5 Ιανουαρίου, ο Αντώνης Σαμαράς ανταπέδωσε με επίσκεψη και ανταλλαγή δώρων στο τουρκικό φυλάκιο, στην ίδια περιοχή. Mια ειδυλλιακή εικόνα από τις ελληνοτουρκικές σχέσεις; Υπάρχει και η άλλη όψη.Τις εβδομάδες που ακολούθησαν τη σύγκληση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας στην Αθήνα - και ειδικότερα από τις 8 Δεκεμβρίου, όταν οι κ. Σαμαράς και Βενιζέλος αποφάσισαν την επίσπευση της προεδρικής εκλογής, και η Ελλάδα έδωσε την εντύπωση ότι βυθίζεται σε πολιτική αστάθεια, καταγράφηκε μια ποσοτικά και ποιοτικά κατακόρυφη αύξηση της τουρκικής δραστηριότητας στο Αιγαίο. Στο διάστημα των τριών εβδομάδων ώς την ολοκλήρωση της διαδικασίας της προεδρικής εκλογής, σημειώθηκαν 81 παραβιάσεις του εθνικού εναερίου χώρου και δύο υπερπτήσεις πάνω από το σύμπλεγμα των Φούρνων, στις 29 Δεκεμβρίου. Καθόλου τυχαία δεν ήταν στο κλίμα αυτό η επιλογή του υπουργού Αμυνας Ν. Δένδια, να περάσει ένα 24ωρο εν πλω σε φρεγάτα του Πολεμικού Ναυτικού, πριν από δύο εβδομάδες.


Στις 2 Ιανουαρίου η τουρκική συμπεριφορά αναλύθηκε εξονυχιστικά σε διυπουργική σύσκεψη που συγκάλεσε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ευ. Βενιζέλος στο υπουργείο Εξωτερικών και στην οποία συμμετείχαν ο κ. Δένδιας και η στρατιωτική ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων. Αν η άποψη, ότι η Τουρκία δεν έχει διάθεση να προσθέσει ακόμα ένα μέτωπο σε όσα ήδη έχει ανοικτά και ως εκ τούτου δεν αναμένεται να κλιμακώσει περαιτέρω την ένταση, αποτελεί κοινή πεποίθηση στην ελληνική πλευρά ότι οι εξελίξεις στην κυπριακή ΑΟΖ αποτελούν μια μόνιμη επιβάρυνση για τις διμερείς σχέσεις και μπορεί να έχουν παρενέργειες, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το θέμα των θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο. Στο υπουργείο Αμυνας δεν πέρασε απαρατήρητος ο ορυμαγδός των τουρκικών δημοσιευμάτων που ήθελαν το «Μπαρμπαρός» να κατευθύνεται στο Καστελλόριζο στις αρχές του χρόνου, ούτε βέβαια το ότι το ελικόπτερο του υπουργού παρενοχλήθηκε στις 30 Νοεμβρίου από τα τουρκικά ραντάρ στη διάρκεια επιθεώρησης των καταδρομέων που βρίσκονται στο σύμπλεγμα της Μεγίστης. Και έχει μια σημασία ότι στη σύσκεψη της 2ας Ιανουαρίου, συζητήθηκαν βήμα προς βήμα τα επικαιροποιημένα σχέδια για ενδεχόμενες τουρκικές κινήσεις και ελληνικές αντιδράσεις.

Στους παράγοντες που η ελληνική πλευρά εκτιμά ότι επιβαρύνουν το κλίμα θα πρέπει να προστεθεί η ανάγκη που έχει ο Ερντογάν τον στρατό, στην αντιπαράθεση με τον Φετουλάχ Γκιουλέν, κάτι που απελευθερώνει την επιθετική συμπεριφορά των στρατιωτικών αλλά και η διάθεσή του να παίξει το εθνικιστικό χαρτί ενόψει των επικείμενων βουλευτικών εκλογών. Αυτό το τελευταίο έγινε σαφές με την απόφαση, που διπλωματικοί κύκλοι αποδίδουν στον ίδιο τον Ερντογάν, να ξαναστείλει το «Μπαρμπαρός» στην κυπριακή ΑΟΖ.Οι πρώτες μέρες της καινούργιας χρονιάς κύλησαν σε σχετική ηρεμία, ωστόσο οι Ενοπλες Δυνάμεις δεν επαναπαύονται. Παραδοσιακά, όπως επισημαίνουν στρατιωτικοί κύκλοι, οι Τούρκοι «αποθρασύνονται» σε προεκλογικές περιόδους.

Eκείνο που προβλημάτισε την Πολεμική Αεροπορία αλλά και την πολιτική ηγεσία ήταν η διάθεση που επέδειξαν οι Τούρκοι πιλότοι να εμπλακούν σε εικονικές αερομαχίες τις τελευταίες μέρες του 2014. «Ο,τι επαναλαμβάνεται πάνω από μία φορά δεν αποτελεί σύμπτωση»,  επισημαίνουν στελέχη της Αεροπορίας. Η εμπλοκή σε εικονική αερομαχία αυξάνει κατακόρυφα τον κίνδυνο ατυχήματος, καθώς στους ελιγμούς που γίνονται, τα αεροσκάφη πετούν πολύ κοντά το ένα στο άλλο και μπορεί να συγκρουστούν. Σε μια τέτοια εμπλοκή άλλωστε είχε χάσει τη ζωή του ο σμηναγός Ηλιάκης, το 2006.

Σύμφωνα με στελέχη της Αεροπορίας, για να μην εκτίθενται σε κίνδυνο άνθρωποι και πανάκριβο υλικό, υπήρξε τα τελευταία χρόνια μια σιωπηρή συμφωνία κυρίων ανάμεσα στα επιτελεία των δύο χωρών να αποφεύγονται οι εμπλοκές. Αυτή η συμφωνία λειτούργησε, και τα προηγούμενα τρία χρόνια είχαν σημειωθεί μόνο δύο εμπλοκές και αυτές κατά λάθος. Στην Π.Α. είναι επιφυλακτικοί ως προς το ενδεχόμενο αυτή η κατάσταση να παγιωθεί και περιμένουν να δουν αν οι εμπλοκές θα συνεχιστούν. Στην επικοινωνία, πάντως, που είχε ο αρχηγός ΑΤΑ με τον Τούρκο ομόλογό του για τα περιστατικά αυτά, δεν διαπιστώθηκε καμιά απολογητική διάθεση από την τουρκική πλευρά.

Έντυπη