Γερμανία-Ρωσία στα Βαλκάνια: η μεγάλη σκακιέρα Β Μέρος

Τον περασμένο Μάιο διαταράχθηκαν για πρώτη φορά σε τέτοιο σημείο οι προσωπικές σχέσεις του προέδρου Πούτιν με τη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ. Ο Πούτιν φαίνεται, κατά τη γερμανική εκδοχή, ότι της είχε υποσχεθεί ότι δεν θα χαιρετούσε δημόσια την υπέρ της αποσχιστικής πλατφόρμας ψήφο των ρωσόφιλων της Ανατολικής Ουκρανίας. Την εβδομάδα που ακολούθησε το επίσημο ανακοινωθέν του Κρεμλίνου, η Μέρκελ για πρώτη φορά από την έναρξη της ουκρανικής κρίσης δεν βγήκε στο τηλέφωνο στον Πούτιν, ενώ ταυτόχρονα αυξήθηκε γεωμετρικά η απόσυρση γερμανικών κεφαλαίων από τη ρωσική αγορά. Καθώς η Γερμανίδα καγκελάριος είναι ο μόνος συνομιλητής στη Δύση που ο Πούτιν παίρνει στα σοβαρά -οι δύο τους μιλάνε ο ένας τη γλώσσα του άλλου, με τον Πούτιν να μιλάει πολύ καλύτερα γερμανικά απ' ό,τι η Μέρκελ ρωσικά- το εμπάργκο φαίνεται ότι στοίχισε σοβαρά στον Ρώσο πρόεδρο. Δεν είναι μυστικό ότι από τον περασμένο Μάιο οι Ρώσοι εκμυστηρεύονται ανοιχτά στους Γερμανούς συνομιλητές τους ότι το «παρατράβηξαν στην Ουκρανία» και ότι τώρα «χρειάζονται βοήθεια για να βρεθεί μία δίοδος εξόδου»
Οι 2-3 ώρες που δαπανούσε την ημέρα η Μέρκελ με την ευρωπαϊκή κρίση αντικαταστάθηκαν πλέον από τις 2-3 ώρες την ημέρα στις οποίες ασχολείται με τη Ρωσία. Ήδη από το 2013 η Γερμανίδα καγκελάριος είχε καταστήσει σαφές και στον Έλληνα πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά ότι η χώρα μας θα πρέπει επιτέλους συμφωνήσει με την είσοδο της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ. Το Βερολίνο ανησυχεί για αυτό που αποκαλεί ρώσικη επιρροή στα Βαλκάνια, είτε πρόκειται για την εξάρτηση της Βουλγαρίας από το ρώσικο αέριο, είτε για την πολύ μεγάλη επίδραση του Κρεμλίνου ιδιαίτερα στο συντηρητικό πολιτικό στρατόπεδο της χώρας μας που ασφαλώς δεν έχει μόνο ιδεολογικούς λόγους, είτε για την επιρροή της Μόσχας στη Σερβία και μέσω της συμφωνίας για τελωνειακή ένωση που κρατάει στη ζωή πολλές σέρβικες επιχειρήσεις. Ο Σαμαράς εξήγησε στη Μέρκελ ότι δεν θα μπορούσε να κάνει εκείνο που δεν έκανε ο Καραμανλής στο Βουκουρέστι χωρίς μια αυθεντική υποχώρηση των Σκοπίων στο θέμα της ονομασίας. Το εκπληκτικό είναι ότι ο Σαμαράς συμμερίζεται μια σειρά άλλων εκτιμήσεων του Βερολίνου τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη Βουλγαρία που ο Σαμαράς τη θεωρεί μια χώρα που δύσκολα μπορείς να την εμπιστευτείς σε μεγάλα γεωπολιτικά ζητήματα.

Δεν ήταν όμως μόνο το Βερολίνο που προσπαθεί να επεκτείνει τη ζώνη επιρροής της ΕΕ (και τη δική του) στη Βαλκανική. Στον ίδιο αγώνα δρόμου επιδόθηκε και η Μόσχα που θα ήθελε μα δεν μπορούσε να εμποδίσει, τουλάχιστον να καθυστερήσει την είσοδο της Σερβίας και του Μαυροβουνίου στην ΕΕ. Με τη Λουκόιλ να ελέγχει ένα μεγάλο μέρος της σερβικής αγοράς πετρελαιοειδών και τη Μόσχα να κάνει δοκιμές για αέριο στη Σερβία, το στοίχημα των Ρώσων είναι να συνδέσουν τα δυτικά Βαλκάνια σε έναν περισσότερο ελεγχόμενο από αυτούς ενεργειακό εφοδιασμό πριν ενταχθούν στην ΕΕ.

Ρωσικές εταιρείες επιχειρούν -ταυτόχρονα μετά την αποτυχημένη τους προσπάθεια να αγοράσουν την εταιρεία λιπασμάτων στη Ν. Καρβάλη για να τη μετατρέψουν σε κόμβο φυσικού αερίου- να αγοράσουν μεγάλες αποθηκευτικές εγκαταστάσεις πετρελαιοειδών στη Βόρεια Ελλάδα, κατά προτίμηση στη Θεσσαλονίκη ή την Αλεξανδρούπολη. Η στενή λωρίδα γης από τους Κήπους του Έβρου ως τη Θεσσαλονίκη θα αποδειχθεί το κρίσιμο «οικόπεδο» για τον ανεφοδιασμό των δυτικών Βαλκανίων με ενεργειακά προϊόντα τα επόμενα χρόνια. Αν ο Πούτιν κάνει πράξη την απειλή για ένα «νότιο ρεύμα» που θα διασχίζει την Τουρκία και όχι τη Μαύρη Θάλασσα και τη Βουλγαρία και ο ΤΑΡ γίνει πραγματικότητα, τότε ο ρωσικογερμανικός ανταγωνισμός μπορεί να έχει έναν ανέλπιστο νικητή: Την Τουρκία, το καλό οικόπεδο της περιοχής.
Τάσος Τέλλογλου