Το δράμα των αγνοουμένων. Της Αντιγόνης Παπαδοπούλου

Παρακολουθώ το θέμα των αγνοουμένων, εδώ και πολλά χρόνια. Δώσαμε μάχες στο Συμβούλιο της Ευρώπης, στο Ευρωκοινοβούλιο και όχι μόνο.

Προσωπικά δεν έχω δικό μου αγνοούμενο, όμως αυτό δεν έχει σημασία. Κάθε μαυροντυμένη μάνα που διαχρονικά στέκεται με την μαυρόασπρη φωτογραφία στο χέρι και αναζητά το παιδί , τον άνδρα ή τον αδελφό, είναι η ίδια η Κύπρος μας,  που  κτυπά τις πόρτες των ισχυρών της γης  ζητώντας δικαιοσύνη και τις βρίσκει, δυστυχώς, ερμητικά κλειστές και τις καρδιές παγωμένες.

Είναι γνωστές οι τουρκικές θηριωδίες κατά την εισβολή. Σκότωσαν, βίασαν, αιχμαλώτισαν. Βασάνισαν. Εξαφάνισαν ανθρώπους. Ασέλγησαν και σε ότι εμείς θεωρούμε ιερό από την αρχαιότητα, τη μνήμη των νεκρών. Σαράντα  χρόνια μετά το δίδυμο έγκλημα, πραξικόπημα-εισβολή, αναζητούμε  ακόμη αγνοούμενους. Οστά ανθρώπων  διακριβώνονται  με τη μέθοδο DNA. Άλλα, ίσως δεν διακριβωθούν ποτέ, γιατί οργανωμένα εξαφανίστηκαν  τα τεκμήρια, για  να εξαλειφθούν οι  μαρτυρίες για τις τουρκικές βιαιοπραγίες.

Στην  Άσσια είχαμε τις τραγικότερες απώλειες. Η περίπτωση 70 αμάχων πολιτών (52 Ασσιωτών και 18 από γειτονικά χωριά) που αποτελούσαν μέρος των 107 αιχμαλώτων που  μεταφέρθηκαν την 21η Αυγούστου 1974 στο γκαράζ Παυλίδη και αφού υποβλήθηκαν σε διαλογή οδηγήθηκαν στην περιοχή Ορνίθι  και εκτελέστηκαν εν ψυχρώ, πονά και εξοργίζει. 

Οι τουρκικές φρικαλεότητες συνεχίστηκαν και μετά τη στυγνή δολοφονία τους, αφού οι κατοχικές αρχές προέβησαν σε συνδυασμένη επιχείρηση εξαφάνισης των τεκμηρίων του εγκλήματος, ανοίγοντας  με εκσκαφείς δύο πηγάδια  και ενταφίασαν τα λείψανα.

Είναι ασύλληπτο το δράμα κι ο πόνος των συγγενών, όταν καλούνται να δεχτούν λίγα οστά ή θραύσματα οστών σε κενά φέρετρα για να κλείσουν το φάκελο του δικού τους ανθρώπου. Τραγικότερες βέβαια οι τύψεις, αν δεχτούν με  τη δική τους εκούσια υπογραφή να  βάλουν  ταφόπετρα και να  συγκαλύψουν το  οργανωμένο έγκλημα της Τουρκίας.

Είναι αλήθεια πως οι εκάστοτε κυπριακές κυβερνήσεις προσπαθούν να ευαισθητοποιήσουν για το θέμα, τονίζοντας την ανθρωπιστική του πτυχή. Αποτελεί άλλωστε, αναφαίρετο δικαίωμα των συγγενών να διακριβώσουν την τύχη  αδήλωτων αιχμαλώτων πολέμου που μετατράπηκαν σε ονόματα, μιας μακράς λίστας αγνοουμένων.

Εξοργίζει  η πάγια άρνηση της Τουρκίας να  συμμορφωθεί με αποφάσεις και ψηφίσματα Διεθνών Οργανισμών, του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Στερότυπο κλισέ πια η φράση  «να πιεστεί περισσότερο η Τουρκία».  Δυστυχώς δεν βλέπουμε να ασκούνται  αποτελεσματικές πιέσεις από εκείνους που θα έπρεπε να αποτελούν θεματοφύλακες αρχών και  των Διεθνών νόμων. Δεν μηδενίζω τις προσπάθειες, ούτε ωραιοποιώ  καταστάσεις. Όλα κρίνονται εκ του αποτελέσματος.

 Η  Τουρκία δεν υποκύπτει σε λεκτικές πιέσεις. Διαχρονικά αρνείται να ανοίξει τα αρχεία της. Απαγορεύει την  πρόσβαση σε περιοχές που αυτοπροσδιορίζει ως «στρατιωτικές ζώνες». Μετακινεί λείψανα για να συγκαλύψει μαζικές δολοφονίες συλληφθέντων στρατιωτών και αμάχων, όπως έγινε στο Ορνίθι. Δεν ίδρωσε το αυτί των  ισχυρών  της γης, όταν  σε ώρα εκεχειρίας συνελήφθηκαν άμαχοι υπερήλικες, εκτελέστηκαν και ρίχθηκαν σε πηγάδια..

 Επιβάλλεται εντατικοποίηση των καταγγελιών της Κύπρου κατά των τουρκικών θηριωδιών. Παράθεση ολοκληρωμένων στοιχείων για τις συνθήκες εξαφάνισης κάθε αγνοούμενου . Κάνω έκκληση σε όσους κατέχουν μαρτυρίες να τις καταθέσουν στους αρμοδίους. Πέραν τούτου, επιβάλλεται ευρύτερος και καλύτερος συντονισμός. Αξιοποίηση όλων όσοι διαχρονικά ασχολήθηκαν με το θέμα, εντός και εκτός Κύπρου.

Είμαστε μια μικρή μοιρασμένη χώρα που δέχεται πανταχόθεν  αρπακτικές επιβουλές. Ας αντιληφθούμε πως το ισχυρότερο όπλο που διαθέτουμε, είναι η δύναμη της ψυχής και του μυαλού μας. Οφείλουμε  να μη γονατίσουμε. Να διεκδικούμε σθεναρά τα δίκαιά μας. Αυτό σημαίνει , πλήρη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού που διαθέτουμε, για να  επιταχυνθεί το διερευνητικό έργο , να παταχθεί η γραφειοκρατία στη συλλογή στοιχείων, να  δημιουργηθεί  ένα  ισχυρό  οριζόντιο δίκτυο διεκδίκησης που να κινηθεί  υπερκομματικά προς κάθε κατεύθυνση, διαφωτίζοντας για το δράμα της Κύπρου.

Ο βρεγμένος δεν φοβάται το νερό. Εδώ που φτάσαμε,  δύο μόνο επιλογές έχουμε. Είτε να σιωπήσουμε και να δεχτούμε τη μοίρα των αδυνάτων, συμβιβαζόμενοι  στη ρήση «αγάλι-αγάλι γίνεται η αγουρίδα μέλι», είτε να μονιάσουμε και μονόβουλοι να διεκδικούμε!     

Γράφει: Αντιγόνη Παπαδοπούλου