 |
Η προθυμία της ρωσικής κυβέρνησης, να «αναθερμάνει» τις σχέσεις με την Ελλάδα και να ανοίξει όσο το δυνατόν περισσότερα πεδία συνεργασίας μεταξύ επιχειρηματιών των δυο χωρών εδράζεται ακριβώς στο στρατηγικό ενδιαφέρον της για ενδυνάμωση της παρουσίας της στην περιοχή της Μεσογείου. Αντίστοιχα συμφέροντα όμως και βλέψεις έχουν οι ΕΕ, οι ΗΠΑ αλλά και ενεργειακά μονοπώλια από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
Το ενδιαφέρον τους εστιάζεται:
- Στις επικείμενες έρευνες που ετοιμάζεται να προκηρύξει η κυβέρνηση σε Ιόνιο και Νότια Κρήτη για την εξόρυξη και εκμετάλλευση πετρελαίου και φυσικού αερίου.
- Στη συνεργασία Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ για τη δημιουργία ενός «ενεργειακού τριγώνου» που θα τροφοδοτεί με φυσικό αέριο την Ευρώπη.
- Στη γεωγραφική θέση της Ελλάδας, ως «διαμετακομιστικού» ενεργειακού κόμβου της περιοχής, αφού είτε η εξαγωγή φυσικού αερίου από Κύπρο και Ισραήλ, είτε η μεταφορά του αζέρικου αερίου προς την Ευρώπη περνάει μέσα από το ελληνικό έδαφος.
Οξυμένοι ανταγωνισμοί για ενεργειακές πηγές και «δρόμους»
Το βλέμμα των ρωσικών μονοπωλίων, όπως και των αμερικανικών και Ευρωπαϊκών είναι στραμμένο στις πρόσφατες ανακαλύψεις πολύ μεγάλων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου, σε ένα σχετικά ανεξερεύνητο μέρος της Μεσογείου που βρίσκεται ανάμεσα σε Ελλάδα, Τουρκία, Κύπρο, Ισραήλ, Συρία και Λίβανο.Η αστική τάξη της Ρωσίας επιχειρεί με κάθε τρόπο να μην αποκλεισθεί από την έρευνα, εκμετάλλευση και μεταφορά των υδρογονανθράκων της περιοχής για δυο λόγους.
Πρώτον, γιατί τα συγκεκριμένα αποθέματα, προορίζονται για εναλλακτική πηγή τροφοδοσίας των κρατών - μελών της ΕΕ, που αυτόματα θα οδηγήσει σε μείωση της εξάρτησής τους από το ρώσικο φυσικό αέριο. Δεύτερον, γιατί η ρωσική κυβέρνηση, επιδιώκει με κάθε τρόπο να ενισχύσει την παρουσία της, στην κρίσιμη και από γεωστρατηγική άποψη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου απέναντι στους ανταγωνιστές της, των ΗΠΑ και της ΕΕ.
Σ' αυτή την κατεύθυνση εδράζεται η κίνηση του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών, σύμφωνα με πληροφορίες, να προτείνει στον Αντ. Σαμαρά, να επανεξετάσουν οι δυο κυβερνήσεις το σχέδιο της κατασκευής του αγωγού πετρελαίου Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη, αλλά και να επαναφέρει την πρόταση για κατασκευή της νότιας διακλάδωσης του αγωγού «South Stream» που θα μεταφέρει ρώσικο αέριο μέσω της διαδρομής Βουλγαρία - Ελλάδα - Ιταλία.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, οι συγκεκριμένες προτάσεις αποτελούν προϊόν της στρατηγικής επιλογής της Ρωσίας να δημιουργήσει πάση θυσία αντίπαλο δέος στην κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου ΤΑΡ και του ελληνοβουλγαρικού αγωγού IGB που προορίζονται να μεταφέρουν το αζέρικο φυσικό αέριο (με τη στήριξη και των ΗΠΑ - ΕΕ) στην κεντρική Ευρώπη, αλλά και σε χώρες των Βαλκανίων (Βουλγαρία, Ρουμανία, ΠΓΔΜ, Κροατία) που μέχρι σήμερα είναι πλήρως εξαρτημένες από το ρώσικο αέριο της «Gazprom».
Στην όξυνση των ανταγωνισμών πατάνε και οι «διαβεβαιώσεις» Ρώσων αξιωματούχων ότι η «Gazprom» είναι πρόθυμη να συμμετάσχει στο νέο διαγωνισμό για την εξαγορά της ΔΕΠΑ, ακόμα και σε κοινοπραξία με ελληνικό επιχειρηματικό όμιλο ή με εταιρεία από τη Δυτική Ευρώπη. Στόχος των Ρώσων είναι να διατηρήσουν τον έλεγχο στο δίκτυο της ελληνικής αγοράς φυσικού αερίου και ταυτόχρονα να μπουν «σφήνα» στους σχεδιασμούς της κρατικής εταιρείας του Αζερμπαϊτζάν «SOCAR» που πρόσφατα εξαγόρασε τον ΔΕΣΦΑ.
Δέλεαρ για την επίτευξη των ρωσικών σχεδιασμών -που αφορούν και τα συμφέροντα του ελληνικού κεφαλαίου- αποτελούν οι δηλώσεις του Σ. Λαβρόφ ότι η ρωσική κυβέρνηση είναι «θετική» απέναντι στο ελληνικό αίτημα για μείωση της τιμής του φυσικού αερίου που αυτή τη στιγμή η Ελλάδα προμηθεύεται μέχρι και 30% ακριβότερα σε σχέση με άλλα κράτη - μέλη της ΕΕ.
«Μήλον της Εριδος» και στην περίπτωση των αγωγών αλλά και των ελληνικών κρατικών εταιρειών φυσικού αερίου, είναι ότι εξασφαλίζουν στον «ιδιοκτήτη» τους, ισχυρό «πάτημα» για τον έλεγχο του λεγόμενου «νότιου ενεργειακού διαδρόμου» της Ευρώπης. Τα ρωσικά μονοπώλια, που αυτή την στιγμή αποτελούν το βασικό τροφοδότη των χωρών της ΕΕ, βλέπουν ότι θα χάσουν τμήμα του μεριδίου της αγοράς στην περίπτωση που «ευοδώσουν» τα σχέδια για τη μεταφορά των κυπριακών και των ισραηλινών αποθεμάτων υδρογονανθράκων από τη Λεκάνη της Λεβαντίνης, μέσω της Ελλάδας στην Ευρώπη.
Τα σχέδια που εξετάζονται για τη διαμετακόμιση του φυσικού αερίου που έχει ανακαλυφθεί σε Ισραήλ και Κύπρο προβλέπουν την κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού ως την Κρήτη, ο οποίος στη συνέχεια θα διασχίζει τη χώρα προς Βορρά και θα τροφοδοτεί τον ΤΑΡ και τον ΙGB, με τελικό αποδέκτη τις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης και των Βαλκανίων. Αγορές που όπως προαναφέραμε εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις ρωσικές ενεργειακές πηγές και κυρίως από την «Gazprom».
Στα πλαίσια των έντονων ανταγωνισμών, λίγες μέρες μετά την επίσκεψη Λαβρόφ, ήρθε στην Αθήνα ο Μ. Σουλτς, για να προπαγανδίσει τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς των ηγετικών κρατών της ΕΕ σε συνεργασία με τις ΗΠΑ για το μελλοντικό ενεργειακό ρόλο Ελλάδας και Κύπρου στη Μεσόγειο. «Τα επόμενα 20 - 30 χρόνια η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν σοβαρή πιθανότητα να γίνουν πάροχοι ενέργειας», σημείωσε ο Μ. Σουλτς, αποδεικνύοντας ότι η ΕΕ δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην αξιοποίηση των κοιτασμάτων της περιοχής, ως εναλλακτική πηγή τροφοδοσίας έναντι της Ρωσίας. Θυμίζουμε ότι τα ενεργειακά κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου και το ρόλο της Ελλάδας, είχε διαφημίσει ο Αντ. Σαμαράς και κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Μπ. Ομπάμα τον περασμένο Αύγουστο.
Εξάλλου, μόνο άσχετο δεν είναι το γεγονός ότι η Επιτροπή Ανταγωνισμού της ΕΕ, ετοιμάζεται να κινήσει νομικές διαδικασίες κατά της «Gazprom», υποστηρίζοντας ότι ο ρωσικός κολοσσός προχώρησε σε πρακτικές που παραβιάζουν τους όρους του υγιούς ανταγωνισμού στην αγορά εμποδίζοντας την ελεύθερη ροή του αερίου στις χώρες - μέλη της ΕΕ και τη διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας. Θέμα το οποίο ο Σ. Λαβρόφ έθεσε στον Αν. Σαμαρά, ενόψει της ανάληψης από την Ελλάδα της προεδρίας της ΕΕ, ζητώντας την παρέμβασή του.
Βάζουν στο μάτι νέα κοιτάσματα
Πεδίο
που αναμένεται να μετατραπεί σε «παλαίστρα» ανάμεσα σε ρωσικά
ενεργειακά μονοπώλια και μεγάλες αμερικανικές και ευρωπαϊκές εταιρείες
είναι και η εξασφάλιση αδειών για την έρευνα και εκμετάλλευση κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στο Ιόνιο και τη Νότια Κρήτη.
Η ελληνική κυβέρνηση στις αρχές του 2014 ετοιμάζεται να προκηρύξει
διαγωνισμό για την παραχώρηση των συγκεκριμένων περιοχών σε πετρελαϊκές
εταιρείες για έρευνες υδρογονανθράκων.Μέσα στη βδομάδα πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα το παγκόσμιο συνέδριο της «Αμερικανικής Ενωσης Γεωλόγων Πετρελαίου», στη διάρκεια του οποίου ο υπουργός Περιβάλλοντος, Γιάννης Μανιάτης, αναφέρθηκε ιδιαίτερα στα κοιτάσματα των συγκεκριμένων περιοχών. Ο υπουργός, μιλώντας μπροστά σε 120 στελέχη από 40 μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες, μεταξύ των οποίων οι «Exxon Mobil», «Shell», «EON», «Chevron», «Eni», «Gazprom», «Ong», «Τotal» και «Petronas», τους κάλεσε να επενδύσουν στο στάδιο της έρευνας για την ανακάλυψη κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, προσμένοντας κέρδη από τις επόμενες φάσεις της παραγωγής. «Εμείς, το ελληνικό κράτος, θα είμαστε οι συνεργάτες σας για τα επόμενα 25-30 χρόνια», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Στο παιχνίδι των ελληνικών υδρογονανθράκων φέρεται εξάλλου να έχει μπει και το γαλλικό μονοπώλιο της TOTAL, η οποία εμφανίζεται να έχει αποκτήσει το μεγαλύτερο μέρος από το πακέτο των ερευνών σεισμικών δεδομένων του πλοίου «Nordic Explorer» στο Ιόνιο και την Κρήτη.
Ταυτόχρονα με τους ενεργειακούς ανταγωνισμούς, τα ισχυρά ιμπεριαλιστικά κράτη επιδιώκουν να εξασφαλίσουν και ισχυρή στρατιωτική παρουσία στην περιοχή. Σύμφωνα με κυβερνητικούς αξιωματούχος, ο Σ. Λαβρόφ -που συνοδευόταν στην Αθήνα από τον αρχηγό του ρωσικού στόλου- συζήτησε με την ελληνική κυβέρνηση το ενδεχόμενο παροχής λιμενικών διευκολύνσεων για το Πολεμικό Ναυτικό της Ρωσίας, το οποίο δε διαθέτει άλλη βάση στη Μεσόγειο πλην της Συρίας.
Κατά τη διάρκεια των συναντήσεών του με την ελληνική κυβέρνηση συζητήθηκε η κατάσταση σε Συρία, Ιράν, Μέση Ανατολή και οι εξελίξεις στο Κυπριακό. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ελληνική κυβέρνηση πρόβαλε το ρόλο της Ελλάδας στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς στην περιοχή, σημειώνοντας ότι η «χώρα είναι μέλος του ΝΑΤΟ», αλλά και ότι επιδιώκει συγχρόνως να ενισχύσει την «αμυντική συνεργασία» με τη Ρωσία.
Αυτό που πρέπει να είναι καθαρό είναι ότι η νέα προσέγγιση της Ρωσίας με όχημα την ενίσχυση των επενδύσεων μεταξύ των κεφαλαιοκρατών των δυο χωρών, όπως και οι ανάλογες προσεγγίσεις κατά τη διάρκεια των επαφών του πρωθυπουργού με τις ηγεσίες ΗΠΑ, Ισραήλ, Τουρκίας και ισχυρών - κρατών της ΕΕ, δεν έχουν καμία σχέση με τα λαϊκά συμφέροντα. Αντίθετα, εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους για το λαό, αφού συνδέονται άμεσα με τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και τους ανταγωνισμούς, που αναπόφευκτα οδηγούν σε επικίνδυνες ατραπούς...
Π.Θ.
