11 Οκτωβρίου 2013

Παροπλισμός αντιδήλωσης

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗ

Έκθεση στη βάση της ουδετερότητας, αλλά με τουρκικό καπέλο Οι Κοινοτικοί ισχυρίζονται πως περιγράφουν ό,τι βλέπουν στο Κυπριακό και δη τη θετική εμπλοκή της Τουρκίας στις συνομιλίες, όπως ζητούσε η Λευκωσία
Η ετησία έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με την οποία αξιολογείται η τουρκική ενταξιακή πορεία, στηρίζεται στην αρχή της ουδετερότητας και της περιγραφής της πραγματικότητας.
Όμως, στο προσχέδιο της έκθεσης, η Τουρκία θεωρείται, με βάση τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό, ότι έχει θετικό ρόλο, ενώ από την άλλη είναι πρόδηλο ότι με ευθύνη της Κυπριακής Δημοκρατίας παροπλίζεται η αντιδήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005, που αποτελεί τμήμα του κοινοτικού κεκτημένου και προνοεί ως απαραίτητη προϋπόθεση για την ομαλή τουρκική ενταξιακή πορεία και την τελική ένταξη ή ειδική σχέση, την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας.


Αίτημα Λευκωσίας και θετική στάση
Στο προσχέδιο του κειμένου της Επιτροπής, που θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες, χαιρετίζεται η τουρκική στάση, αφού τονίζονται μεταξύ άλλων τα εξής: «Η Τουρκία συνέχισε να εκφράζει δημόσια στήριξη για τις διαπραγματεύσεις μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων στην Κύπρο, υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα των H.E. για μια δίκαιη, συνολική και βιώσιμη λύση». Όπως τονίζουν κοινοτικές πηγές, αυτό είναι αποτέλεσμα των εξελίξεων στη Νέα Υόρκη και της συμφωνίας των Βενιζέλου-Νταβούτογλου επί τη βάσει της οποίας οι εγγυήτριες δυνάμεις θα δέχονται εκπροσώπους των δυο Κοινοτήτων του νησιού. Προστίθεται, δε, ότι αυτό ήταν και αίτημα του ίδιου του Κύπριου Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη, καθώς και ότι επί μακρόν η ελληνοκυπριακή πλευρά ζητούσε την εμπλοκή της Τουρκίας, η οποία ανταποκρίθηκε.

Αντιδήλωση και αναγνώριση
Στο προσχέδιο της έκθεσης, η Τουρκία καλείται να ευθυγραμμιστεί με όσα προκύπτουν από την αντιδήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005, στην οποία γίνεται αναφορά στην εξομάλυνση των σχέσεων της Τουρκίας με την Κυπριακή Δημοκρατία και την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Άγκυρα. Και επί τούτου είναι που υπάρχει η άποψη ότι από τη μια η Επιτροπή καταγράφει τις υποχρεώσει της Τουρκίας, από την άλλη, όμως, είναι θέμα της Κυπριακής Δημοκρατίας πώς θα ενεργήσει. Όπως επισημαίνεται από τους Κοινοτικούς, η κυπριακή Κυβέρνηση έχει προχωρήσει στη δική της προσπάθεια για την έναρξη των συνομιλιών, την οποία ζητούσε η Άγκυρα μετά τις προεδρικές εκλογές στην Κύπρο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή «αισθανόταν την υποχρέωση να καταγράψει τα γεγονότα αυτά».

Βάση συνομιλιών και ευθύνες στους Ε/κ
Στην πραγματικότητα θα ήταν δυνατό να αποτελέσει η αντιδήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005 τη βάση των συνομιλιών. Εφόσον δεν είναι αυτή η βάση των συνομιλιών, η Τουρκία προβάλλει στις Βρυξέλλες τον ισχυρισμό ότι για την ίδια η λύση είναι θέμα χρόνου, οπότε η αναγνώριση θα γίνει στο πλαίσιο της λύσης. Προ της λύσης, εκείνο που θα μπορούσε να προκύψει είναι οι αμοιβαίες αποδοχές μεταξύ των εμπλεκομένων μερών στη λογική του acknowledgment. Ταυτοχρόνως, η Άγκυρα θεωρεί ότι, λόγω της θετικής της στάσης στο Κυπριακό, ουδόλως πρέπει να τιμωρείται η ενταξιακή της πορεία ως αποτέλεσμα της μη λύσης για την οποία ευθύνονται οι Ελληνοκύπριοι, που δεν δέχθηκαν το σχέδιο Ανάν.

Άνοιγμα κεφαλαίων και πιέσεις
Με τον τρόπο που είναι διατυπωμένη η έκθεση, δίδεται η ευκαιρία στην Τουρκία να ζητήσει άνοιγμα και άλλων κεφαλαίων πέραν του 22, δηλαδή του 23 και 24 για τα θεμελιώδη δικαιώματα και τη δικαιοσύνη. Σημειώνεται ότι η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για το άνοιγμα του κεφαλαίου 22, που αφορά στην περιφερειακή πολιτική, επισημαίνει ότι θα λάβει χώραν αφού κυκλοφορήσει η ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ως το τέλος του μήνα αναμένεται ότι θα ανοίξει κατόπιν απόφασης που θα ληφθεί σε επίπεδο Διακυβερνητικής το κεφάλαιο 22, ενώ πιέσεις θα ασκηθούν προς τη Λευκωσία για τα κεφάλαια 23 και 24, τα οποία, όμως, η Κυπριακή Δημοκρατία εντάσσει στο πακέτο για την Αμμόχωστο.

Βέτο και υποχρεώσεις
Ακόμη, στην έκθεση της Επιτροπής τονίζεται ότι η Τουρκία δεν έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της προς την Κυπριακή Δημοκρατία και επαναλαμβάνει, όπως και στο παρελθόν με λιτό τρόπο, ότι οκτώ κεφάλαια παραμένουν παγωμένα με απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου επειδή η Άγκυρα δεν εφαρμόζει το πρόσθετο πρωτόκολλο. Και ταυτοχρόνως καταγράφεται ότι η Τουρκία ασκεί βέτο σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, δηλαδή της συμμετοχής της σε διεθνείς οργανισμούς, ενώ από την άλλην αναφέρεται ότι η Τουρκία είχε εκδώσει εγκύκλιο σε όλες τις πρεσβείες της, σύμφωνα με την οποία καλούνται οι Τούρκοι διπλωμάτες να αποφεύγουν επαφές με την Κυπριακή Προεδρία της Ε.Ε., η οποία κάλυπτε την περίοδο του δεύτερου εξαμήνου του 2012.

Δικαιώματα στην ΑΟΖ και ένταση

ΠΕΡΑΝ τούτων, στο έγγραφο στρατηγικής για την Τουρκία, που συνοδεύει την έκθεση, αναφέρεται όπως και τα προηγούμενα έτη, ότι στηρίζονται τα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας εντός της ΑΟΖ και αποδίδεται ο σεβασμός στην εκμετάλλευση του φυσικού αερίου με αποχή από ενέργειες, που μπορούν να προκαλέσουν ένταση και ζημιές στις σχέσεις καλής γειτονίας.