Για ένα σύντομο διάστημα, ο στρατός είχε επιτρέψει στους Αδελφούς Μουσουλμάνους να λαμβάνουν περιορισμένες αποφάσεις για το κράτος. Όταν άρχισε να νιώθει ότι οι πράξεις της κυβέρνησης Μόρσι μπορεί να οδηγούσαν σε αύξηση της ισχύος των Α.Μ. εις βάρος του στρατού, ο στρατηγός Αμπντέλ Φατάχ ελ-Σισί αποφάσισε ότι τα πράγματα είχαν φτάσει στα όρια και έδρασε αποφασιστικά για να αυξήσει την δύναμη του στρατού.
Οι στρατοί στην εξουσία τείνουν να είναι πολύ εθνικιστικοί και καταπιεστικοί. Επίσης, τείνουν να είναι συντηρητικοί σε ότι αφορά την παγκόσμια οικονομία. Οι ανώτεροι στρατιωτικοί όχι μόνο επιτρέπουν στο στρατό να έχει έναν οικονομικό ρόλο, αλλά χρησιμοποιούν τη στρατιωτική ισχύ ως μέθοδο προσωπικού πλουτισμού. Αυτό ισχύει βεβαίως για το μεγαλύτερο διάστημα που ο αιγυπτιακός στρατός κατέχει την εξουσία από το 1952 και μετά.
Είναι δυνατό να παίξουν οι στρατοί έναν προοδευτικό ρόλο στην εθνική και διεθνή πολιτική; Ναι, βεβαίως. Κάποιες φορές ο εθνικισμός του στρατού τον οδηγεί σε μια αντιιμπεριαλιστική πολιτική και σε έναν λαϊκό ρόλο, υποστηρίζοντας τις ανάγκες των κατώτερων στρωμάτων της κοινωνίας. Αυτή ήταν η περίπτωση αρχικά του Γκαμάλ Αμπντέλ Νασέρ. Όμως, ο προοδευτικός λαϊκισμός είναι αφύσικος για τους στρατούς, οι οποίοι το βρίσκουν δύσκολο να προχωρήσουν σε μια διαδικασία διαβούλευσης, την οποία αυτός προϋποθέτει εσωτερικά. Και ο προοδευτικός λαϊκισμός οδηγεί σε μια ετοιμότητα να επιβληθούν οι απόψεις του στρατού στις γειτονικές χώρες, υπονομεύοντας τον ίδιο τον προοδευτισμό σε ότι αφορά τα γεωπολιτικά θέματα. Αυτό ίσχυε στην περίπτωση του Νασέρ, όπως και σε αυτή του Ναπολέοντα.
Το ενδιαφέρον με την επίθεση του αιγυπτιακού στρατού κατά της Μ.Α. είναι η αντίδραση που έχει προκαλέσει μέσα και έξω από τη χώρα. Θυμηθείτε πρώτα από όλα ότι πριν την αρχική εξέγερση στην πλατεία Ταχρίρ το 2011 κατά του Μουμπάρακ, η Μ.Α. είχε καταφέρει να εξασφαλίσει έναν περιορισμένο ρόλο στην πολιτική ζωή (μερικές θέσεις στο νομοθετικό σώμα και ορισμένα όρια στην καταστολή της) μέσω μιας συμφωνίας με το καθεστώς, δηλαδή με τον στρατό.
Οπότε, όταν ο λαός άρχισε να συρρέει στην πλατεία Ταχρίρ απαιτώντας αλλαγή, ούτε ο στρατός ούτε η Μ.Α. δεν τον στήριξαν. Όμως, όταν η εξέγερση φάνηκε πως απογειωνόταν, τότε και ο στρατός και η Μ.Α. έσπευσαν να συμμετάσχουν ώστε να την τιθασεύσουν. Και όταν η πρώτη προεδρική αναμέτρηση έγινε ανάμεσα στον Μόσρι και ένα πρώην πρόσωπο του καθεστώτος Μουμπάρακ, τόσο η αριστερά, όσο και το κέντρο και ο στρατός ψήφισαν Μόρσι, δίνοντάς του τη νίκη με ένα μικρό περιθώριο.
Όταν ο Μόσρι αποφάσισε να προχωρήσει με ένα νέο, «μουσουλμανικό» σύνταγμα, οι λαϊκές δυνάμεις επέστρεψαν στην πλατεία Ταχρίρ για να τον αποκηρύξουν. Ο στρατός ενώθηκε και πάλι μαζί τους για να ελέγξει την κατάσταση και οι λαϊκοί ψηφοφόροι τώρα ζητωκραύγαζαν υπέρ του στρατού, τον οποίο είχαν αποκηρύξει δύο χρόνια πριν.
Η πολιτική κατάσταση είναι απλή: Και η Μ.Α. και η αιγυπτιακή δεξιά (οι δυνάμεις που υποστήριζαν τον Μουμπάρακ) διαθέτουν αρκετούς ψηφοφόρους ώστε να κερδίσουν σε μια δίκαιη εκλογική διαδικασία. Οι λαϊκές δυνάμεις – τα διάφορα σοσιαλιστικά κόμματα και οι κεντρώοι της μεσαίας τάξης των οποίων ηγείται ο ελ-Μπαραντέι – είναι λίγες σε αριθμό. Στο τέλος, πρέπει να συνενωθούν με τη μια ή την άλλη πλευρά, αν και δεν το θέλουν. Επίσης, οι Αιγύπτιοι σαλαφιστές εισήλθαν στον συνασπισμό κατά του Μόρσι, ελπίζοντας να αυξήσουν την επιρροή τους στους μουσουλμάνους ακτιβιστές.
Στον υπόλοιπο κόσμο, οι θιασώτες των πράξεων του στρατού είναι ένα περίεργο συνονθύλευμα: Το Ισραήλ, η Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ, η Ρωσία, η Αλγερία, το Μαρόκο και πιθανώς ο Μπασάρ αλ-Ασάντ. Εναντίον του είναι η Χαμάς, η Ενάντα στην Τυνησία, η Τουρκία και το Κατάρ. Όσον αφορά τις ΗΠΑ (καθώς και τη Δυτική Ευρώπη), θα βγουν χαμένες όποιος και να νικήσει, άρα είναι άσχετες.
Για το Ισραήλ, ο Μόρσι αντιπροσώπευε μια απειλή ενώ ο αιγυπτιακός στρατός θα διατηρήσει τη σχετική dé tente. Για τη Σαουδική Αραβία, η Μ.Α. εκπροσωπεί τους μεγαλύτερους αντιπάλους τους στον αραβικό κόσμο. Για τον Ασάντ, η Μ.Α. υπήρξε από τους μεγαλύτερους υποστηρικτές του Ελεύθερου Συριακού Στρατού. Η Αλγερία και το Μαρόκο εργάζονται σκληρά για να συγκρατήσουν τις ισλαμικές δυνάμεις, άρα η πτώση του Μόρσι είναι καλή. Για τη Ρωσία, η απομάκρυνση του Μόσρι πιθανώς δεν εγγυάται καμία σημαντική μεταβολή στη γεωπολιτική της περιοχής και αυτό είναι που θέλει η Μόσχα.
Για την Τουρκία (και για την Ενάντια στην Τυνησία), η πτώση του Μόρσι υπονομεύει το σχέδιο για μια μετριοπαθή ισλαμική κυβέρνηση. Για το Κατάρ, αποδυναμώνει την χείρα του στον αγώνα ενάντια στη Σαουδική Αραβία.
Η αμερικανική κυβέρνηση επιθυμεί πάνω από όλα σταθερότητα στην περιοχή. Ήταν έτοιμη να εργαστεί με τον Μόρσι αν χρειαζόταν. Διαθέτει επί μακρόν τις πιο στενές σχέσεις με τον αιγυπτιακό στρατό. Έχει προσπαθήσει να κινηθεί ανάμεσα σε αυτές τις δύο πλευρές, προσβάλλοντάς τες, όπως και τις παρατάξεις των νεοσυντηρητικών και των υποστηρικτών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις ΗΠΑ.
Το ένα υποτιθέμενο χαρτί που έχουν οι ΗΠΑ στην Αίγυπτο, η οικονομική βοήθεια της οποίας το 80% καταλήγει στο στρατό, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Καταρχήν, η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ έχουν ήδη στείλει περισσότερα χρήματα από ότι οι ΗΠΑ και δεύτερον, η αμερικανική κυβέρνηση χρειάζεται τον αιγυπτιακό στρατό πιο πολύ από ότι την χρειάζεται εκείνος. Ο στρατός θέλει να αγοράζει εξοπλισμό από τις ΗΠΑ, αλλά μπορεί να τον βρει και αλλού. Η αμερικανική κυβέρνηση χρειάζεται τον στρατό για τα δικαιώματα πτήσης, για την πληροφόρηση, για τη διασφάλιση του dé tente με το Ισραήλ και για πολλά άλλα πράγματα για τα οποία δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις. Έτσι, ο Ομπάμα περιορίζεται σε συμβολικές κινήσεις δίχως πειθώ.
Η αιγυπτιακή δεξιά έχει κερδίσει, η αιγυπτιακή αριστερά έχει χάσει (ακόμα και αν δεν το παραδέχεται) και η Μ.Α. θα κινηθεί στο περιθώριο, από το οποίο μπορεί να αναδυθεί και πάλι ενδυναμωμένη.http://energia.gr/article.asp?art_id=73755
